Genesis 41
1 Post duos annos vidit Pharao somnium. Putabat se stare super fluvium,
Te phoeiah omtih kuma thok tue vaengah Pharaoh loh mang a man tih sokko taengah ana pai.
2 de quo ascendebant septem boves, pulchrae et crassae nimis: et pascebantur in locis palustribus.
Te vaengah vaito pumrhih, a mueimae sakthen neha pum aka toitupte sokko lamkah lawt halo tih capu ding ah luem uh.
3 Aliae quoque septem emergebant de flumine, foedae, confectaeque macie: et pascebantur in ipsa amnis ripa in locis virentibus:
Amih hnukaha mueimae thae tiha pum aka cangkhawk vaito pumrhihte khaw sokko lamkah lawt ha thoeng bal tih sokko kaeng kah vaito kaepah pai uh.
4 devoraveruntque eas, quarum mira species, et habitudo corporum erat. Expergefactus Pharao,
Tedaea mueimae thae tiha pum aka cangkhawk vaito pumrhihloh a mueimae sakthen neh aka toitup vaito tea caak uh, vaengah Pharaoh haenghang.
5 rursum dormivit, et vidit alterum somnium: Septem spicae pullulabant in culmo uno plenae atque formosae:
Te phoeiah ip tiha pabae la mang a man hatah cangvuei thamkom neh aka then parhih te a cangkong pakhat dongah tarha vuei.
6 aliae quoque totidem spicae tenues, et percussae uredine oriebantur,
Te phoeiah aka om cangvuei thamyit parhihte tah a hnukah kanghawnloh a yah tih a hum sak.
7 devorantes omnium priorum pulchritudinem. Evigilans Pharao post quietem,
Tedae cangvuei thamyit parhih loh cangvuei thamkom neh cangtak tea yoop vaengah Pharaoh haenghang hataha mang la pawk.
8 et facto mane, pavore perterritus, misit ad omnes coniectores Aegypti, cunctosque sapientes: et accersitis narravit somnium, nec erat qui interpretaretur.
Te dongah mincanga pha vaengah tah a mueihlaa cahoeh. Egypt hmayuep boeih neh aka cueih boeih te khawa tah tiha khue. Tedae Pharaoh loh amih taengah a mang tea thui hatah Pharaoh ham aka thuicaih thai om pawh.
9 Tunc demum reminiscens pincernarum magister, ait: Confiteor peccatum meum:
Te daengah tuitul mangpa loh Pharaoh taengah, “Tihnin ah ni kamah tholh te ka poek.
10 Iratus rex servis suis, me et magistrum pistorum retrudi iussit in carcerem principis militum:
Pharaoh loh a salrhoek taengaha thintoek tih kai neh buh thong mangpate imtawt mangpa kah im thongim la n'khoh.
11 ubi una nocte uterque vidimus somnium praesagium futurorum.
Tedae hlaem pakhat ah kai khaw anih khaw mang ka man rhoi hatah mang thuingaihnahte rhirha aka om te ka man rhoi.
12 Erat ibi puer Hebraeus, eiusdem ducis militum famulus: cui narrantes somnia,
Te vaengah imtawt mangpa kah sal, Hebrew cadongte kaimih taengah om. Te dongah anih ham ka thui pah rhoi dongah kaimih rhoi kah mang te kaimih rhoi hama thuicaih. Hlang kah a mang khawa thuicaih.
13 audivimus quidquid postea rei probavit eventus. ego enim redditus sum officio meo: et ille suspensus est in cruce.
Kaimih rhoi taengaha thuicaih vanbangla om tiha thoeng dongah kai he ka hmuen koep han khueh vaengah anih tea kuiok sak,” a ti nah tih a thui pah.
14 Protinus ad regis imperium eductum de carcere Ioseph totonderunt: ac veste mutata, obtulerunt ei.
Te dongah Pharaoh loh Joseph tea tah tih khue sak vanbangla anihte tangrhomkhui lamkah koe a doek uh tih sam a vok, himbaia tho phoeiah Pharaoh taengla cet.
15 Cui ille ait: Vidi somnia, nec est qui edisserat: quae audivi te sapientissime coniicere.
Te vaengah Pharaoh loh Joseph la, “Mang ka man tih aka thuicaihaom pawt vaengah aka thuicaih ham nang loh mangna yakminga titih nang kawngte ka yaak,” a ti nah.
16 Respondit Ioseph: Absque me Deus respondebit prospera Pharaoni.
Tedae Joseph loh Pharaoh tea doo tih, “Kai moenih, Pharaoh te Pathen loh ngaimongnah neh doo bitni,” a ti nah.
17 Narravit ergo Pharao quod viderat: Putabam me stare super ripam fluminis,
Te dongah Pharaoh loh Joseph te, “Ka mang ah sokko kaeng la ka pai. dae,
18 et septem boves de amne conscendere, pulchras nimis, et obesis carnibus: quae in pastu paludis virecta carpebant.
Tedae vaitoa pumsa aka toitup tiha suisak sakthen pumrhihte sokko lamkah lawt halo tih capu ding ah luem uh.
19 et ecce, has sequebantur aliae septem boves in tantum deformes et macilentae, ut numquam tales in terra Aegypti viderim:
Amih hnukah vaitoa tloe pumrhih halo bal dae tattloellaa suisak khaw bahoeng thae tiha pum pim. Tetla thaenah tah Egypt kho tom ah ka hmu pawh.
20 quae, devoratis et consumptis prioribus,
Te vaengah vaito aka pim neha thae pumrhih loh lamhma kah vaito aka tha rhoek te a caak uh.
21 nullum saturitatis dedere vestigium: sed simili macie et squalore torpebant. Evigilans, rursus sopore depressus,
Tedae amih ko khuilaa kun uh thuk lalaha moecuek vaengkah bangla a mueimaea thae dongah amih ko khuilaa kun uh te thui la a hut pawt vaengah ka haenghang.
22 vidi somnium: Septem spicae pullulabant in culmo uno plenae atque pulcherrimae.
Te phoeikah ka mang ah khaw cangvuei thamkom neha then thamrhih te a cangkong pakhat dongah ha thoengte lawt ka hmuh.
23 Aliae quoque septem tenues et percussae uredine, oriebantur e stipula:
Amih hnukkah cangvuei parih thamyit neh aka rhae, kanghawnloh a yah tih aka humte tarha halo van.
24 quae priorum pulchritudinem devoraverunt. Narravi coniectoribus somnium, et nemo est qui edisserat.
Te vaengah cangvuei aka yit rhoek loh cangvueia then thamrhih tea dolh dongah hmayueprhoek ham ka thui pah dae kai taengah aka puen om pawh,” a ti nah.
25 Respondit Ioseph: Somnium regis unum est: quae facturus est Deus, ostendit Pharaoni.
Te dongah Joseph loh Pharaoh la, “Pharaoh kah a mang he pakhat ni. Pathenloh a saii te Pharaoh taengaha phoe coeng.
26 Septem boves pulchrae, et septem spicae plenae: septem hubertatis anni sunt: eandemque vim somnii comprehendunt.
Vaito aka then pumrhih khaw kum rhih la om tih cangvueia then parhih kum rih la om tih a mangte pakhat ni.
27 Septem quoque boves tenues atque macilentae, quae ascenderunt post eas, et septem spicae tenues, et vento urente percussae, septem anni venturae sunt famis.
Amih hnukah aka thoeng vaito pumrhih aka pim tih aka thae te khaw kum rhih la om tih, cangvuei aka hitih kanghawnloh a hum sak parhih te khokha kum rhih ni.
28 Qui hoc ordine complebuntur:
Pharaoh taengah kan thui vanbangla Pathenloh a saii hno he Pharaoha tueng coeng.
29 Ecce septem anni venient fertilitatis magnae in universa terra Aegypti:
Aka lo ham kum rhihte Egypt kho tom ah khobuh khungdaeng ni te.
30 quos sequentur septem anni alii tantae sterilitatis, ut oblivioni tradatur cuncta retro abundantia: consumptura est enim fames omnem terram,
Tedae a hnukah khokha kum rhih pai vetih Egypt kho kah khobuh te boeiha hnilh. Te vaengah khohmuen khaw khokhaloh a khah ni.
31 et ubertatis magnitudinem perditura est inopiae magnitudo.
Te dongaha hnuk lamtah khokha bahoeng nah tih khobuh te vang khui loh ming mahpawh.
32 Quod autem vidisti secundo ad eandem rem pertinens somnium: firmitatis indicium est, eo quod fiat sermo Dei, et velocius impleatur.
Pharaoh taengaha pabalae la manga rhaep he khaw Pathen taeng lamloh olkaa cikngae sak dongah Pathen loh tleka saii ni.
33 Nunc ergo provideat rex virum sapientem et industrium, et praeficiat eum Terrae Aegypti:
Te dongah Pharaoh loh, aka yakming tih aka cueih hlangte so lamtah anihte Egypt kho ah khueh laeh saeh.
34 Qui constituat praepositos per cunctas regiones: et quintam partem fructuum per septem annos fertilitatis,
Khohmuen ah hlangtawt rhoek te Pharaoh loh tuek saeh lamtah khobuh kum kumrhih khuiah Egypt kho kah panga pakhat aka coi la om saeh.
35 qui iam nunc futuri sunt, congreget in horrea: et omne frumentum sub Pharaonis potestate condatur, serveturque in urbibus.
Te daengah ni kum thena pai vaengkah caak boeih tea coi uh eh. Te phoeiah Pharaoh kut hmuiah cangpaia tung uh vetih khopuei ah caak khaw a cuem eh.
36 Et praeparetur futurae septem annorum fami, quae oppressura est Aegyptum, et non consumetur terra inopia.
Kho kah hnokhueh dongah caaka om daengah ni khokha loh Egypt khokhui la kum kumrhiha om halo vaengah khohmuen te khokha loha tulnoi pawt eh?,” a ti nah.
37 Placuit Pharaoni consilium et cunctis ministris eius:
Tekah olka ngawn tah Pharaoh mik neh a salrhoek boeih kah mik aha thuem sak.
38 locutusque est ad eos: Num invenire poterimus talem virum, qui spiritu Dei plenus sit?
Te dongah Pharaoh loh a salrhoek la, “Hekah hlang bangla a khuiah Pathen mueihla aka om te m'hmuh noek nim?,” a ti nah.
39 Dixit ergo ad Ioseph: Quia ostendit tibi Deus omnia quae locutus es, numquid sapientiorem et consimilem tui invenire potero?
Te dongah Pharaoh loh Joseph la, “Hekah boeih he Pathen loh nang m'ming sak dongah nang bangla aka thuep neh aka cueih he om pawh.
40 Tu eris super domum meam, et ad tui oris imperium cunctus populus obediet: uno tantum regni solio te praecedam.
Kai im ah nang om lamtah nang kah olpaek te ka pilnam boeih loh ngai saeh. Ka ngolkhoel bueng nen mah nang lakah ka ham mai eh,” a ti nah.
41 Dixitque rursus Pharao ad Ioseph: Ecce, constitui te super universam terram Aegypti.
Te phoeiah Pharaoh loh Joseph la, “So lah, Egypt kho pum kah a soah nang ni kan hut sak coeng,” a ti nah.
42 Tulitque annulum de manu sua, et dedit eum in manu eius: vestivitque eum stola byssina, et collo torquem auream circumposuit.
Pharaoh loh a kut dongkah a kutcaeng tea dul tih Joseph kah kut aha buen pah. Hnitang himbai neh a khuk phoeiah a rhawn ah sui oia oi sak.
43 Fecitque eum ascendere super currum suum secundum, clamante praecone, ut omnes coram eo genu flecterent, et praepositum esse scirent universae Terrae Aegypti.
Leng dongah khaw a hnukthoi laa ngol sak tih, “Anih hmai ah cungkueng uh,” hlo a phoek uh tih Egypt kho boeih kah a soah Joseph tea khueh.
44 Dixit quoque rex Aegypti ad Ioseph: Ego sum Pharao: absque tuo imperio non movebit quisquam manum aut pedem in omni terra Aegypti.
Te phoeiah Pharaoh loh Joseph la, “Kai he Pharaoh coeng dae nang muehah hlang loh a kut khaw a kho khaw Egypt kho tom ah thueng boel saeh,” a ti nah.
45 Vertitque nomen eius, et vocavit eum lingua Aegyptiaca, Salvatorem mundi. Deditque illi uxorem Aseneth filiam Phutipharis sacerdotis Heliopoleos. Egressus est itaque Ioseph ad terram Aegypti
Joseph ming khaw Pharaoh loh Zephenathpaneahlaa khue tiha yuu la Oni khosoih Potiphera canu Asenath tea paek. Te phoeiah Joseph loh Egypt kho toma hil.
46 (Triginta autem annorum erat quando stetit in conspectu regis Pharaonis) et circuivit omnes regiones Aegypti.
Egypt manghai Pharaoh taengla a kun vaengah Josephte kum sawmthum lo ca pueng. Tedae Pharaoh mikhmuh lamloh Joseph nong tih Egypt kho tom boeiha hil.
47 Venitque fertilitas septem annorum: et in manipulos redactae segetes congregatae sunt in horrea Aegypti.
Te phoeiah khobuhnah kum rhih khuiah tah khohmuente kutvang long khaw a thaih sak.
48 Omnis etiam frugum abundantia in singulis urbibus condita est.
Te dongah Egypt kho kah aka thoeng kho kum rhih kah caak boeih tea coi tih khopuei boeih ah caaka tung. Khopuei kaepvai kah khohmuen cang khaw a khui aha khueh.
49 Tantaque fuit abundantia tritici, ut arenae maris coaequaretur, et copia mensuram excederet.
Joseph loh canga tung vaengah tuitunli kah laivin bangla muepa yet dongaha loeng tloel tiha tae ham khaw a toeng.
50 Natique sunt Ioseph filii duo antequam veniret fames: quos peperit ei Aseneth filia Phutipharis sacerdotis Heliopoleos.
Khokha kum halo hlanah Oni khosoih Potiphera canu Asenath loh ca a cun pah tih Joseph loh capa panita sak.
51 Vocavitque nomen primogeniti, Manasses, dicens: Oblivisci me fecit Deus omnium laborum meorum, et domus patris mei.
Te vaengah Joseph loh, “Ka thakthaenah boeih neh a pa cako boeih te Pathen loh kai n'hnilh sak,” a ti dongaha caming tea ming Manasseha sui.
52 Nomen quoque secundi appellavit Ephraim, dicens: Crescere me fecit Deus in terra paupertatis meae.
A ca pabae ming te khaw, “Kai kah phacip phabaem kho ah Pathen loh kai m'pungtai sak,” a ti dongah Ephraima sui.
53 Igitur transactis septem hubertatis annis, qui fuerant in Aegypto:
Tedae Egypt kho ah khobuh kum rhih aka om te bawt.
54 coeperunt venire septem anni inopiae: quos praedixerat Ioseph: et in universo orbe fames praevaluit, in cuncta autem terra Aegypti panis erat.
Josephloh a thui vanbangla aka lo ham khokha kum rhiha tong dongah paeng tom ah khokha om coeng dae Egypt kho pum ah caak om pueng.
55 Qua esuriente, clamavit populus ad Pharaonem, alimenta petens. Quibus ille respondit: Ite ad Ioseph: et quidquid ipse vobis dixerit, facite.
Tedae Egypt kho kho boeihloh a lamlum van vaengah tah pilnam loh caak ham hamte Pharaoh taengla pang uh. Te dongah Pharaoh loh Egyptrhoek boeih te, “Joseph taengla cet uh lamtah nangmih taengaha thui bangla saii uh,” a ti nah.
56 Crescebat autem quotidie fames in omni terra: aperuitque Ioseph universa horrea, et vendebat Aegyptiis: nam et illos oppresserat fames.
Khokha loh diklai hman boeih tea pha vaengah a kho khuikah aka om cangpai boeih te Josephloh a hlah tih Egyptrhoek hama yoih pah dongah Egypt kho kah khokha tea noeng.
57 Omnesque provinciae veniebant in Aegyptum, ut emerent escas, et malum inopiae temperarent.
Paeng tom long khaw koivawn ham Egypt kah Joseph tea paan uh dongah paeng tom kah khokha khaw a talong.
