Exodus 21
1 Haec sunt iudicia quae propones eis.
“Ita, dagitoy dagiti bilin a rumbeng nga ipaulogmo para kadakuada:
2 Si emeris servum Hebraeum, sex annis serviet tibi: in septimo egredietur liber gratis.
'No gumatangkayo iti adipen a Hebreo, agserbi isuna iti innem a tawen, ken iti maikapito a tawen ket mawayawayaanto isuna nga awan iti uray ania a bayadanna.
3 Cum quali veste intraverit, cum tali exeat: si habens uxorem, et uxor egredietur simul.
No immay nga is-isuna, rumbeng isuna a mawaya-wayaan nga is-isuna; no naasawaan isuna, ket masapul a mawayawayaan isuna a kaduana ti asawana.
4 Sin autem dominus dederit illi uxorem, et pepererit filios et filias: mulier et liberi eius erunt domini sui, ipse vero exibit cum vestitu suo.
No inikkan isuna ti amongna iti asawa a babai ket naganak ti asawana iti annak a lallaki ken annak a babbai, kukuanto ti amongna ti asawa ken annakna, ket rumbeng isuna a mawaya-wayaan nga is-isuna.
5 Quod si dixerit servus: Diligo dominum meum et uxorem ac liberos, non egrediar liber:
Ngem no silalawag a kunaen ti adipen nga, “Ay-ayatek ti amongko, ti asawak ken dagiti annakko; saanak a pumanaw a siwaya-waya,”
6 offeret eum dominus diis, et applicabitur ad ostium et postes, perforabitque aurem eius subula: et erit ei servus in saeculum.
ket masapul nga ipan isuna ti amongna iti Dios. Masapul nga ipan isuna ti amongna iti ruangan wenno iti poste ti ridaw, ken masapul nga abutan ti amongna ti lapayagna babaen iti kulukul. Ket pagserbianto ti adipen isuna iti amin a panagbiagna.
7 Si quis vendiderit filiam suam in famulam, non egredietur sicut ancillae exire consueverunt.
No ilako ti maysa a tao ti anakna a babai a kas adipen, masapul a saan isuna a pumanaa a nawayawayaan a kas iti ar-aramiden dagiti adipen a lallaki.
8 Si displicuerit oculis domini sui cui tradita fuerat, dimittet eam: populo autem alieno vendendi non habebit potestatem, si spreverit eam.
No saanna a maay-ayo ti amongna, a nangisaad kenkuana para iti bagina, rumbeng ngarud a palubosanna isuna a masaka. Awan karbenganna a mangilako kenkuana kadagiti gangganaet a tattao. Awan karbenganna, agsipud ta inallilawna ti babai.
9 Sin autem filio suo desponderit eam, iuxta morem filiarum faciet illi.
No isaad isuna ti amongna a kas asawa ti anakna a lalaki, masapul a tratoenna isuna a kasla anakna isuna a babai.
10 Quod si alteram ei acceperit, providebit puellae nuptias, et vestimenta, et pretium pudicitiae non negabit.
No mangala isuna iti sabali nga asawaenna, masapul a saanna a kissayan ti taraonna, badbadu, wenno dagiti kalintegan ti babai a kas asawa.
11 Si tria ista non fecerit, egredietur gratis absque pecunia.
Ngem no saanna nga ipaay dagitoy a tallo a banbanag kenkuana, mabalinna ngarud a mawayawayaan nga awan ti bayadanna nga aniaman a kuarta.
12 Qui percusserit hominem volens occidere, morte moriatur.
Siasinoman a mangdangran iti maysa a tao nga isu ti pakatayanna, awan duadua a masapul a mapapatay dayta a tao.
13 Qui autem non est insidiatus, sed Deus illum tradidit in manus eius: constituam tibi locum in quem fugere debeat.
No saan a pinanggep ti tao ti inaramidna, no di ket nairana laeng, ket mangitudingak iti lugar a mabalinna a papanan.
14 Si quis per industriam occiderit proximum suum, et per insidias: ab altari meo evelles eum, ut moriatur.
No pagayatan ti maysa a tao ti mangraut iti kaarrubana tapno patayenna isuna a siaallilaw, ket masapul nga alaenyo isuna, uray no adda isuna iti altar ti Dios, tapno matay isuna.
15 Qui percusserit patrem suum aut matrem, morte moriatur.
Siasinoman a mangdangran iti ama wenno inana ket awan dua-dua a masapul a mapapatay.
16 Qui furatus fuerit hominem, et vendiderit eum, convictus noxae, morte moriatur.
Siasinoman a mangala iti maysa a tao sana ilako, wenno masarakan ti tao iti poderna, dayta a nangtakaw iti tao ket masapul a mapapatay.
17 Qui maledixerit patri suo, vel matri, morte moriatur.
Siasinoman a mangilunod iti ama wenno inana ket awan duadua a masapul a mapapatay.
18 Si rixati fuerint viri, et percusserit alter proximum suum lapide vel pugno, et ille mortuus non fuerit, sed iacuerit in lectulo:
No agapa dagiti lallaki ket dinangran ti maysa ti sabali babaen iti bato wenno gemgemna, ken saan a natay dayta a tao, ngem naidalit iti pagiddaanna;
19 si surrexerit, et ambulaverit foris super baculum suum, innocens erit qui percusserit, ita tamen ut operas eius, et impensas in medicos restituat.
ket no umimbag isuna ken makapagnan babaen iti panagusarna ti sarukodna, masapul a bayadan ti tao a nangdangran kenkuana ti nasayang a panawenna; masapul pay nga agbayad isuna para iti naan-anay a pannakaimbagna. Ngem dayta a tao ket saan a nakabasol iti panangpapatay.
20 Qui percusserit servum suum, vel ancillam virga, et mortui fuerint in manibus eius, criminis reus erit.
No dinangran ti maysa a tao ti adipenna a lalaki wenno adipenna a babai babaen iti sarukod, ket no matay ti adipen a kas ti banag ti pannakadangranna, dayta a tao ket awan duadua a masapul a madusa.
21 Sin autem uno die vel duobus supervixerit, non subiacebit poenae, quia pecunia illius est.
Nu pay kasta, no agbiag ti adipen iti maysa wenno dua nga aldaw, saan a rumbeng a madusa ti amo, ta masagabana ti pannakapukaw ti adipen.
22 Si rixati fuerint viri, et percusserit quis mulierem praegnantem, et abortivum quidem fecerit, sed ipsa vixerit: subiacebit damno quantum maritus mulieris expetierit, et arbitri iudicaverint.
No agaapa dagiti lalaki ket madangranda ti maysa a masikug a pakaigapuan a maalisan isuna, ngem awanen ti sabali a dunorna, ket awan duadua a rumbeng nga agmulta ti nakabasol a lalaki, no dawaten ti asawa ti babai dayta kenkuana, ken masapul nga agbayad isuna kas maiyannurot iti ikeddeng dagiti ukom.
23 Sin autem mors eius fuerit subsecuta, reddet animam pro anima,
Ngem no adda ti nakaro a dunor, ket masapul nga itedmo ti biag para iti biag, mata para iti mata, ngipen para iti ngipen,
24 oculum pro oculo, dentem pro dente, manum pro manu, pedem pro pede,
ima para iti ima, saka para iti saka,
25 adustionem pro adustione, vulnus pro vulnere, livorem pro livore.
puor para iti puor, sugat para iti sugat, wenno dunor para iti dunor.
26 Si percusserit quispiam oculum servi sui aut ancillae, et luscos eos fecerit, dimittet eos liberos pro oculo quem eruit.
No kabilen ti tao ti mata ti adipenna a lalaki wenno ti adipenna a babai ket nabulsek daytoy, ket rebbengna a waya-wayaan ti adipen kas bayad ti matana.
27 Dentem quoque si excusserit servo vel ancillae suae, similiter dimittet eos liberos.
No natuppolanna ti ngipen ti adipenna a lalaki wenno adipenna a babai, ket rebbengna a waya-wayaan ti adipenna a kas bayad ti ngipenna.
28 Si bos cornu percusserit virum aut mulierem, et mortui fuerint, lapidibus obruetur: et non comedentur carnes eius, dominus quoque bovis innocens erit.
No sangdoen ti maysa a baka ti maysa a lalaki wenno ti maysa a babai ket matay, awan duadua a rumbeng a maubor ti baka, ken saan a rumbeng a kanen ti lasagna; ngem saan a mapabasol ti akinbaka.
29 Quod si bos cornupeta fuerit ab heri et nudiustertius, et contestati sunt dominum eius, nec recluserit eum, occideritque virum aut mulierem: et bos lapidibus obruetur, et dominum eius occident.
Ngem no siguden nga adda aramid ti baka a panagdangran, ken naballaagan ti akinkukua ngem di na inaywanan daytoy, ket nangpatay ti baka iti lalaki wenno babai, masapul a maubor dayta a baka, ken rumbeng met a mapapatay ti akinkukua.
30 Quod si pretium fuerit ei impositum, dabit pro anima sua quidquid fuerit postulatus.
No kasapulan ti bayad para iti biagna, rumbeng nga agbayad isuna ti aniaman a masapul a bayadanna.
31 Filium quoque et filiam si cornu percusserit, simili sententiae subiacebit.
No sinangdo ti baka ti anak a lalaki wenno ti anak a babai ti maysa a tao, rumbeng nga aramiden ti akinbaka ti ibagbaga ti linteg nga aramidenna.
32 Si servum, ancillamque invaserit, triginta siclos argenti domino dabit, bos vero lapidibus opprimetur.
No sangdoen ti baka ti adipen a lalaki wenno adipen a babai, rumbeng nga agbayad ti akinbaka ti tallo pulo a siklo ti pirak, ken rumbeng a maubor ti baka.
33 Si quis aperuerit cisternam, et foderit, et non operuerit eam, cecideritque bos aut asinus in eam,
No lukatan ti maysa a tao ti abot, wenno agkali ti maysa a tao iti abot ken saanna a kinaluban daytoy, ket adda natnag a baka wenno asno iti daytoy,
34 reddet dominus cisternae pretium iumentorum: quod autem mortuum est, ipsius erit.
rumbeng a bayadan ti akinkukua iti abot ti napukaw. Rumbeng a mangted isuna iti kuarta iti akinkukua iti natay nga ayup, ket baginanto ti natay nga ayup.
35 Si bos alienus bovem alterius vulneraverit, et ille mortuus fuerit: vendent bovem vivum, et divident pretium, cadaver autem mortui inter se dispertient.
No madangran ti baka ti maysa a tao ti baka ti sabali a tao a pakaigapuan ti pannakatay ti baka, ket masapul nga ilakoda ti nabiag a baka ket paggudduaanda ti bayadna, ken masapul a paggudduaanda pay ti natay a baka.
36 Sin autem sciebat quod bos cornupeta esset ab heri et nudiustertius, et non custodivit eum dominus suus: reddet bovem pro bove, et cadaver integrum accipiet.
Ngem no nalataken nga ugali ti baka ti mangsangdo iti napalabas a panawen, ken saan nga impupok ti akinkukua daytoy, rumbeng a bayadanna ti baka iti baka, ken kukuananto ti natay nga ayup.
