Actuum Apostolorum 17
1 Cum autem perambulassent Amphipolim, et Apolloniam, venerunt Thessalonicam, ubi erat synagoga Iudaeorum.
Kane gisekalo Amfipoli gi Apolonia, ne gitundo Thesalonika, kuma ne nitie sinagogi moro mar jo-Yahudi.
2 Secundum consuetudinem autem Paulus introivit ad eos, et per sabbata tria disserebat eis de Scripturis,
Kaka Paulo ne jatimo pile, ne odonjo e od lemono, kendo kuom Sabato adek moluwore, nopimo kodgi wach kuom weche mondiki e Muma.
3 adaperiens et insinuans quia Christum oportuit pati, et resurgere a mortuis: et quia hic est Iesus Christus, quem ego annuncio vobis.
Noleronigi tiendgi kendo nomiyo gingʼeyo gadiera ni Kristo ne nyaka sandi eka bangʼe ochier oa kuom joma otho. Nowachonegi niya, “Yesu ma ayalonuni e Kristo.”
4 Et quidam ex eis crediderunt, et adiuncti sunt Paulo, et Silae, et de colentibus, Gentilibusque multitudo magna, et mulieres nobiles non paucae.
Jomoko kuom jo-Yahudi ne wach oywayo kendo ne giyie mi giluwo Paulo gi Sila, mana kaka jo-Yunani moluoro Nyasaye mathoth kaachiel gi mon moko mongʼere bende noyie.
5 Zelantes autem Iudaei, assumentesque de vulgo viros quosdam malos, et turba facta, concitaverunt civitatem: et assistentes domui Iasonis quaerebant eos producere in populum.
To jo-Yahudi mamoko ne nyiego omako; omiyo negidhi gichoko acheje moko mane bayo e chiro kanyo, eka negichoko oganda maduongʼ mar joma achejego, kendo negichako lweny e dalano. Ne gimwomore e od Jason, ka gimanyo Paulo gi Sila, mondo gigolgi oko ni oganda.
6 Et cum non invenissent eos, trahebant Iasonem, et quosdam fratres ad principes civitatis, clamantes: Quoniam hi, qui Urbem concitant, et huc venerunt,
To kane ok giyudogi, ne giywayo Jason kod jowete moko e nyim jotend dalano. Negigoyo koko kagiwacho niya, “Jok mosekelo chandruok e piny kuonde duto koro osechopo ka,
7 quos suscepit Iason, et hi omnes contra decreta Caesaris faciunt, regem alium dicentes esse, Iesum.
kendo Jason-ni ema oserwakogi e ode. Giduto gidagi luwo chike Kaisar, kagiwacho ni nitie ruoth machielo, miluongo ni Yesu.”
8 Concitaverunt autem plebem, et principes civitatis audientes haec.
Kane giwinjo wechegi, oganda mane osechokore kanyo kod jotelo mag dalano nogoyo koko.
9 Et accepta satisfactione a Iasone, et a ceteris, dimiserunt eos.
Jotelogo noketo ne Jason gi joge mamoko nengo mar singruok ni ok ginichak gikel koko kendo, bangʼe ne giweyogi gidhi.
10 Fratres vero confestim per noctem dimiserunt Paulum, et Silam in Beroeam. Qui cum venissent, in synagogam Iudaeorum introierunt.
Kane piny oimore, jowete nooro Paulo gi Sila Berea. Kane gichopo, negidonjo e sinagogi mar jo-Yahudi.
11 Hi autem erant nobiliores eorum, qui sunt Thessalonicae, qui susceperunt verbum cum omni aviditate, quotidie scrutantes Scripturas, si haec ita se haberent.
To jo-Berea ne nigi kido maber moloyo jo-Thesalonika, nikech negirwako wach gi chuny mamor, kendo neginono Ndiko pile ka pile, mondo gine ane ka gik mane Paulo wacho gin adier.
12 Et multi quidem crediderunt ex eis, et mulierum Gentilium honestarum, et viri non pauci.
Jo-Yahudi mathoth noyie, kaachiel gi mon mathoth ma jo-Yunani mongʼere, kod jo-Yunani mangʼeny machwo.
13 Cum autem cognovissent in Thessalonica Iudaei, quia et Beroeae praedicatum est a Paulo verbum Dei, venerunt et illuc commoventes, et turbantes multitudinem.
Ka jo-Yahudi manodak Thesalonika nowinjo ni Paulo ne yalo wach Nyasaye Berea, negidhi kuno bende, kendo negichoko oganda mondo ochak koko, ka giketho chuny ji.
14 Statimque tunc Paulum dimiserunt fratres, ut iret usque ad mare: Silas autem, et Timotheus remanserunt ibi.
Jowete nooro Paulo e dho nam ma ok odeko, ka Sila gi Timotheo to jodong Berea.
15 Qui autem deducebant Paulum, perduxerunt eum usque Athenas, et accepto mandato ab eo ad Silam, et Timotheum ut quam celeriter venirent ad illum, profecti sunt.
Joma ne odhi gi Paulo notere nyaka Athene, bangʼe negidok Berea mi ginyiso Sila gi Timotheo yo mane ginyalo chopogo ir Paulo mapiyo.
16 Paulus autem cum Athenis eos expectaret, incitabatur spiritus eius in ipso, videns idololatriae deditam civitatem.
Kane Paulo pod rito Sila gi Timotheo Athene, chunye nosin kane oneno kaka jo-dalano noketo chunygi kuom lamo kido mag nyiseche manono.
17 Disputabat igitur in synagoga cum Iudaeis, et colentibus, et in foro, per omnes dies ad eos, qui aderant.
Omiyo nowuoyo kod jo-Yahudi gi jo-Yunani moluoro Nyasaye e sinagogi. Bende pile pile nowuoyo gi ji mane budho e chiro e dalano.
18 Quidam autem Epicurei, et Stoici philosophi disserebant cum eo, et quidam dicebant: Quid vult seminiverbius hic, dicere? Alii vero: Novorum daemoniorum videtur annunciator esse: quia Iesum, et resurrectionem annunciabat eis.
Jorieko moko mag Epikurio kod Stoiko nochako mino kode wach. Moko kuomgi nopenjo niya, “Angʼo ma jawach thoreni temo wacho?” To moko nowacho niya, “Chal ka gima oyalo kuom nyiseche moko ma welo.” Negiwacho kamano nikech Paulo ne yalo kuom Yesu kendo kuom chier.
19 Et apprehensum eum ad Areopagum duxerunt, dicentes: Possumus scire quae est haec nova, quae a te dicitur, doctrina?
Eka ne gikawe mi gidhi kode kar romo margi miluongo ni Areopago, bangʼe gipenje niya, “Donge dinyiswae tiend puonj manyien mikelo kaeni?
20 nova enim quaedam infers auribus nostris: Volumus ergo scire quidnam velint haec esse.
Isako itwa gi puonj manyien mapok wawinjo, omiyo wadwaro ngʼeyo tiendgi.”
21 (Athenienses autem omnes, et advenae hospites, ad nihil aliud vacabant nisi aut dicere, aut audire aliquid novi.)
(Jo-Athene duto kod jopinje mamoko mane odak kanyo nohero ketho sechegi kanyo ka gigoyo mbaka kendo giwinjo paro gi rieko manyien.)
22 Stans autem Paulus in medio Areopagi, ait: Viri Athenienses per omnia quasi superstitiosiores vos video.
Eka Paulo nochungʼ e nyim chokruok mane ni ei Areopago mochako wuoyo kowacho niya, “Un jo-Athene, ayudo ni un joma ohero lemo e ngimau duto.
23 Praeteriens enim, et videns simulacra vestra, inveni et aram, in qua scriptum erat: IGNOTO DEO. Quod ergo ignorantes colitis, hoc ego annuncio vobis.
Nikech kane awuotho kalworora ka anono malongʼo kuondeu mag lemo, to ne ayudo nyaka kendo mar misango mondikie niya, ‘Ne nyasaye ma ok ongʼe’. Koro gima ulamo kaka gima ok ongʼe ema adwaro yalonu.
24 Deus, qui fecit mundum, et omnia quae in eo sunt, hic caeli et terrae cum sit Dominus, non in manufactis templis habitat,
“Nyasaye mane ochweyo piny kaachiel gi gik moko duto manie iye en Ruodh polo gi piny, kendo ok odak ei hekalu ma oger gi lwet dhano,
25 nec manibus humanis colitur indigens aliquo, cum ipse det omnibus vitam, et inspirationem, et omnia:
bende ok tine gi lwet dhano ka gima odwaro gimoro kuom dhano nikech en owuon ema ochiwo ne dhano, ngima gi muya mi yweyo kod gik moko duto.
26 fecitque ex uno omne genus hominum inhabitare super universam faciem terrae, definiens statuta tempora, et terminos habitationis eorum,
Koa kuom dhano achiel, nochweyo ogendini duto mag ji, mondo gipongʼ piny duto, kendo en ema oketo ni ngʼato ka ngʼato kar romb higni monego odag-go e piny, kod kuonde monego gidagie.
27 quaerere Deum si forte attrectent eum, aut inveniant, quamvis non longe sit ab unoquoque nostrum.
Nyasaye notimo ma mondo ji obed gi chuny madware kendo mondo kanyalore to gichop kuma entie, mi giyude, kata obedo ni ok en mabor kodwa.
28 In ipso enim vivimus, et movemur, et sumus: sicut et quidam vestrorum Poetarum dixerunt: Ipsius enim et genus sumus.
‘Wangima nikech En, kendo wawuotho nikech En, kendo wantie nikech En.’ En mana kaka jowendu moko osewacho ni, ‘Wan bende wan kothe.’
29 Genus ergo cum simus Dei, non debemus aestimare auro, aut argento, aut lapidi, sculpturae artis, et cogitationis hominis, Divinum esse simile.
“Ka wan koth Nyasaye kamano, to koro ok onego wapar ni Nyasaye chalo gi dhahabu kata gi fedha kata kidi, ma gin mana kido ma dhano oloso kendo oketo gi pache.
30 Et tempora quidem huius ignorantiae despiciens Deus, nunc annunciat hominibus ut omnes ubique poenitentiam agant,
E kinde mokalo Nyasaye ne ok odewo fuwo machal kamano, to koro sani osegolo chik ni ji duto kamoro amora mondo olokre owe richo.
31 eo quod statuit diem, in quo iudicaturus est orbem in aequitate, in viro, in quo statuit, fidem praebens omnibus, suscitans eum a mortuis.
Nikech oseketo chiengʼ mobiro ngʼadoe bura ne piny duto gadiera, kokalo kuom ngʼat moseyiero. Bende osenyiso ji malongʼo ni obiro timo mano ni ji duto, nikech nochiere oa kuom joma otho.”
32 Cum audissent autem resurrectionem mortuorum, quidam quidem irridebant, quidam vero dixerunt: Audiemus te de hoc iterum.
Kane jogo owinjo ka Paulo wuoyo kuom wach chier aa kuom joma otho, moko kuomgi nojare, to moko to nowachone niya, “Wabiro dwaro mondo iwuo kodwa kendo e wachni.”
33 Sic Paulus exivit de medio eorum.
Eka Paulo nowuok moweyo joburago.
34 Quidam vero viri adhaerentes ei, crediderunt: in quibus et Dionysius Areopagita, et mulier nomine Damaris, et alii cum eis.
Ji moko manok nodok kor Paulo, mi giyie kuom Kristo. Achiel kuom joma noyie ne en Dionusio, mane en jabuch Areopago, gi dhako moro ma nyinge Damaris, kod ji mamoko manok.
