Proverbiorum 8
1 Numquid non sapientia clamitat, et prudentia dat vocem suam?
Ogummaan hin iyyuu? Hubannaanis sagalee isaa ol hin fudhatuu?
2 In summis excelsisque verticibus supra viam, in mediis semitis stans,
Isheen qarqara karaa, lafa ol kaʼaa irra, iddoo daandiin itti wal gaʼu dhaabatti;
3 juxta portas civitatis, in ipsis foribus loquitur, dicens:
karra magaalaatti nama galchu bira, balbala dura dhaabattee akkana jettee iyyiti:
4 O viri, ad vos clamito, et vox mea ad filios hominum.
“Yaa namoota, ani iyyeen isin waama; ani ilmaan namaa hundatti sagalee koo ol nan fudhadha.
5 Intelligite, parvuli, astutiam, et insipientes, animadvertite.
Isin warri homaa hin beekne, qalbii horadhaa; isin warri gowwaan hubannaa argadhaa.
6 Audite, quoniam de rebus magnis locutura sum, et aperientur labia mea ut recta prædicent.
Ani waan faayidaa qabu nan dubbadhaatii, dhagaʼaa; waan qajeelaa dubbachuufis afaan koo nan banadha.
7 Veritatem meditabitur guttur meum, et labia mea detestabuntur impium.
Afaan koo dhugaa dubbata; arrabni koo hammina jibbaatii.
8 Justi sunt omnes sermones mei: non est in eis pravum quid, neque perversum;
Dubbiin afaan koo hundinuu qajeelaa dha; dubbii koo keessaa tokko iyyuu jalʼaa yookaan micciiramaa miti.
9 recti sunt intelligentibus, et æqui invenientibus scientiam.
Nama waa hubatuuf dubbiin koo hundinuu qajeelaa dha; warra beekumsa qabuufis hirʼina hin qabu.
10 Accipite disciplinam meam, et non pecuniam; doctrinam magis quam aurum eligite:
Qooda meetii gorsa koo, warqee qulqulluu caalaas beekumsa filadhu;
11 melior est enim sapientia cunctis pretiosissimis, et omne desiderabile ei non potest comparari.
ogummaan lula diimaa caalaa gatii guddaa qabdii; wanni ati hawwitu tokko iyyuu isheedhaan wal hin madaalu.
12 Ego sapientia, habito in consilio, et eruditis intersum cogitationibus.
“Ani ogummaan, qalbii wajjin nan jiraadha; ani beekumsaa fi hubannaa qaba.
13 Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue, detestor.
Waaqayyoon sodaachuun jibbuu dha; hammina ani of tuulummaa fi of guddisuu, amala hamaa fi haasaa jalʼaa nan jibba.
14 Meum est consilium et æquitas; mea est prudentia, mea est fortitudo.
Gorsaa fi murtiin dhugaa kan koo ti; ani hubannaa fi humna qaba.
15 Per me reges regnant, et legum conditores justa decernunt;
Mootonni anaan moʼu; bulchitoonnis anaan seera qajeelaa baasu.
16 per me principes imperant, et potentes decernunt justitiam.
Ilmaan moototaa anaan bulchu; namoonni bebeekamoon hundis anaan biyya bulchu.
17 Ego diligentes me diligo, et qui mane vigilant ad me, invenient me.
Ani warra na jaallatan nan jaalladha; warri na barbaadanis na argatu.
18 Mecum sunt divitiæ et gloria, opes superbæ et justitia.
Soorumnii fi ulfinni, qabeenyii fi badhaadhummaan dhuma hin qabne harkuma koo jiru.
19 Melior est enim fructus meus auro et lapide pretioso, et genimina mea argento electo.
Iji koo warqee qulqulluu caala; buʼaan narraa argamus meetii filatamaa caala.
20 In viis justitiæ ambulo, in medio semitarum judicii:
Ani karaa qajeelummaa irra, daandii qajeelaa irras nan deema;
21 ut ditem diligentes me, et thesauros eorum repleam.
warra na jaallatutti qabeenya nan dhangalaasa; mankuusa qabeenya isaanii illee nan guuta.
22 Dominus possedit me in initio viarum suarum antequam quidquam faceret a principio.
“Waaqayyo waan bara durii hojjeteen dura, hojii isaa kan jalqabaatiin dura na aanfate;
23 Ab æterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret.
ani utuu addunyaan hin uumamin dura, jalqabumatti, bara hamma hin qabneen dura nan muudame.
24 Nondum erant abyssi, et ego jam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant,
Ani utuu tuujubni hin jiraatin, utuu burqaawwan bishaaniin hin guutamin dhaladhe;
25 necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar.
utuu tulluuwwan iddoo isaanii hin dhaabamin dura, ani gaarraniin dura nan dhaladhe;
26 Adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terræ.
utuu inni lafa yookaan dirree ishee yookaan biyyoo addunyaa tokko iyyuu hin uumin dura nan dhaladhe.
27 Quando præparabat cælos, aderam; quando certa lege et gyro vallabat abyssos;
Yeroo inni samiiwwan hundeessetti, yeroo inni dhidhima irra muummee kaaʼetti ani achin ture;
28 quando æthera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum;
yeroo inni gubbaatti duumessa jabeessee dhaabee madda tuujubaa illee hundeessetti ani achin ture;
29 quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos; quando appendebat fundamenta terræ:
yeroo inni akka bishaanonni ajaja isaa hin cabsineef jedhee, galaanaaf daangaa dhaabetti, yeroo inni lafa hundeessetti ani achin ture.
30 cum eo eram, cuncta componens. Et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore,
Yeroo sanatti ani ogeessa hojii harkaa taʼee isa biran ture. Ani yeroo hunda fuula isaa dura burraaqaa, guyyuma guyyaadhaan gammachuudhaan guutamaan ture;
31 ludens in orbe terrarum; et deliciæ meæ esse cum filiis hominum.
ani guutummaa addunyaa isaa keessatti ililchaa, ilmaan namaatti illee gammadaan ture.
32 Nunc ergo, filii, audite me: beati qui custodiunt vias meas.
“Eegaa yaa ilmaan ko, mee na dhagaʼaa; warri karaa koo eegan eebbifamoo dha.
33 Audite disciplinam, et estote sapientes, et nolite abjicere eam.
Gorsa koo dhaggeeffadhaatii ogeeyyii taʼaa; isa hin tuffatinaa.
34 Beatus homo qui audit me, et qui vigilat ad fores meas quotidie, et observat ad postes ostii mei.
Namni na dhagaʼu, kan guyyaa hunda balbala koo eegu, kan karra koo dura turu eebbifamaa dha.
35 Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem a Domino.
Namni na argatu kam iyyuu jireenya argata; Waaqayyo biratti illee fudhatama argata.
36 Qui autem in me peccaverit, lædet animam suam; omnes qui me oderunt diligunt mortem.
Namni na hin arganne garuu ofuma miidha; namni na jibbu hundinuu duʼa jaallata.”
