Proverbiorum 6
1 Fili mi, si spoponderis pro amico tuo, defixisti apud extraneum manum tuam:
Mwanangu, kama utaweka pesa zako kuwa dhamana kwa mkopo wa jirani yako; kama ukitoa ahadi yako katika mkopo wa mtu usiyemjua,
2 illaqueatus es verbis oris tui, et captus propriis sermonibus.
basi umejiwekea mtego mwenyewe na umenaswa kwa maneno ya kinywa chako.
3 Fac ergo quod dico, fili mi, et temetipsum libera, quia incidisti in manum proximi tui. Discurre, festina, suscita amicum tuum.
Mwanagu, ukinaswa kwa maneno yako mwenyewe, fanya haya ili kujiokoa, kwa kuwa umeangukia kwenye mikono ya jirani yako; nenda unyenyekee na ufanye shauri mbele ya jirani yako.
4 Ne dederis somnum oculis tuis, nec dormitent palpebræ tuæ.
Usiruhusu usingizi katika macho yako wala kope za macho yako kusinzia.
5 Eruere quasi damula de manu, et quasi avis de manu aucupis.
Jiokoe mwenyewe kama swala kutoka katika mkono wa mwindaji, kama ndege kutoka katika mkono wa mwinda ndege.
6 Vade ad formicam, o piger, et considera vias ejus, et disce sapientiam.
Wewe mtu mvivu, mwangalie mchwa, zitafakari njia zake ili kupata busara.
7 Quæ cum non habeat ducem, nec præceptorem, nec principem,
Hana akida, afisa au mtawala,
8 parat in æstate cibum sibi, et congregat in messe quod comedat.
lakini huandaa chakula chake wakati wa joto na wakati wa mavuno huweka hazina ili kula baadaye.
9 Usquequo, piger, dormies? quando consurges e somno tuo?
Ewe mtu mvivu, utalala hata lini? Wakati gani utainuka usingizini?”
10 Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus ut dormias;
Lala kidogo, sizia kidogo, kunja mikono kupumzika kidogo” -
11 et veniet tibi quasi viator egestas, et pauperies quasi vir armatus. Si vero impiger fueris, veniet ut fons messis tua, et egestas longe fugiet a te.
ndipo umasikini wako utakapokujia kama mporaji na uhitaji wako kama askari wa vita.
12 Homo apostata, vir inutilis, graditur ore perverso;
Mtu asiyefaa-mtu mwovu- huishi kwa kauli za udanganyifu wake,
13 annuit oculis, terit pede, digito loquitur,
akipepesa macho yake, akiashilia kwa miguu yake na kusonta kwa videle vyake.
14 pravo corde machinatur malum, et omni tempore jurgia seminat.
Hufanya njama za uovu kwa hila ya moyo wake; daima huchochea faraka.
15 Huic extemplo veniet perditio sua, et subito conteretur, nec habebit ultra medicinam.
Kwa hiyo msiba wake utamkumba kwa ghafula, punde atavunjika vibaya wala hatapona.
16 Sex sunt quæ odit Dominus, et septimum detestatur anima ejus:
Kuna vitu sita ambavyo Yehova huvichukia, saba ambavyo ni chukizo kwake.
17 oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem,
Macho ya mtu mwenye kiburi, ulimi wa uongo, mikono inayomwaga damu ya watu maasumu,
18 cor machinans cogitationes pessimas, pedes veloces ad currendum in malum,
moyo unaobuni njama mbaya, miguu inayokimbilia maovu upesi,
19 proferentem mendacia testem fallacem, et eum qui seminat inter fratres discordias.
shahidi asemaye uongo na apandaye faraka kati ya ndugu.
20 Conserva, fili mi, præcepta patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ.
Mwanangu, itii amri ya baba yako na wala usiyaache mafundisho ya mama yako.
21 Liga ea in corde tuo jugiter, et circumda gutturi tuo.
Uyafunge katika moyo wako siku zote; yafunge kwenye shingo yako.
22 Cum ambulaveris, gradiantur tecum; cum dormieris, custodiant te: et evigilans loquere cum eis.
utembeapo, yatakuongoza; ulalapo yatakulinda, na uamkapo yatakufundisha.
23 Quia mandatum lucerna est, et lex lux, et via vitæ increpatio disciplinæ:
Maana amri ni taa, na mafundisho ni nuru; kinga za kuadilisha za njia ya uzima.
24 ut custodiant te a muliere mala, et a blanda lingua extraneæ.
Yanakulinda dhidi ya mwanamke malaya, dhidi ya maneno laini ya uzinzi.
25 Non concupiscat pulchritudinem ejus cor tuum, nec capiaris nutibus illius:
Moyoni mwako usiutamani uzuri wake wala usitekwe katika kope zake.
26 pretium enim scorti vix est unius panis, mulier autem viri pretiosam animam capit.
Kulala na malaya inaweza kugharimu bei ya kipande cha mkate, lakini mke wa mtu mwingine inagharimu uzima wako wote.
27 Numquid potest homo abscondere ignem in sinu suo, ut vestimenta illius non ardeant?
Je mtu anaweza kubeba moto katika kifua chake bila kuuguza mavazi yake?
28 aut ambulare super prunas, ut non comburantur plantæ ejus?
Je mtu anaweza kutembea juu ya makaa bila kuchomwa miguu yake?
29 sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui, non erit mundus cum tetigerit eam.
Ndivyo alivyo mtu alalaye na mke wa jirani yake; yule alalaye na huyo mke hatakosa adhabu.
30 Non grandis est culpa cum quis furatus fuerit: furatur enim ut esurientem impleat animam;
Watu hawawezi kumdharau mwizi kama anaiba ili kukidhi hitaji lake la njaa.
31 deprehensus quoque reddet septuplum, et omnem substantiam domus suæ tradet.
Walakini akimatwa, atalipa mara saba ya kile alichoiba; lazima atoe kila kitu cha thamani katika nyumba yake.
32 Qui autem adulter est, propter cordis inopiam perdet animam suam;
Mtu anayefanya uzinzi hana akili; hufanya hiyo kwa uharibifu wake mwenyewe.
33 turpitudinem et ignominiam congregat sibi, et opprobrium illius non delebitur:
Anasitahili aibu na majeraha na fedheha yake haiwezi kuondolewa.
34 quia zelus et furor viri non parcet in die vindictæ,
Maana vivu humghadhibisha mtu; hatakuwa na huruma wakati wa kulipa kisasi chake.
35 nec acquiescet cujusquam precibus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima.
Ujapompa zawadi nyingi, hatakubali mbadala wa kusuruhishwa wala kulipwa.
