Proverbiorum 31
1 Verba Lamuelis regis. Visio qua erudivit eum mater sua.
Misemo ya Mfalme Lemueli, usia wa mama yake aliyomfundisha:
2 Quid, dilecte mi? quid, dilecte uteri mei? quid, dilecte votorum meorum?
“Ee mwanangu, ee mwana wa tumbo langu, ee mwana wa nadhiri zangu,
3 Ne dederis mulieribus substantiam tuam, et divitias tuas ad delendos reges.
Usitumie nguvu zako kwa wanawake, uhodari wako kwa wale wanaowaharibu wafalme.
4 Noli regibus, o Lamuel, noli regibus dare vinum, quia nullum secretum est ubi regnat ebrietas;
“Ee Lemueli, haifai wafalme, haifai wafalme kunywa mvinyo, haifai watawala kutamani sana kileo,
5 et ne forte bibant, et obliviscantur judiciorum, et mutent causam filiorum pauperis.
wasije wakanywa na kusahau vile sheria inavyoamuru na kuwanyima haki zao wote walioonewa.
6 Date siceram mœrentibus, et vinum his qui amaro sunt animo.
Wape kileo wale wanaoangamia, mvinyo wale walio na uchungu,
7 Bibant, et obliviscantur egestatis suæ, et doloris sui non recordentur amplius.
Wanywe na kusahau umaskini wao na wasikumbuke taabu yao tena.
8 Aperi os tuum muto, et causis omnium filiorum qui pertranseunt.
“Sema kwa ajili ya wale wasioweza kujisemea, kwa ajili ya haki za wote walioachwa ukiwa.
9 Aperi os tuum, decerne quod justum est, et judica inopem et pauperem.
Sema na uamue kwa haki, tetea haki za maskini na wahitaji.”
10 Mulierem fortem quis inveniet? procul et de ultimis finibus pretium ejus.
Mke mwenye sifa nzuri, ni nani awezaye kumpata? Yeye ni wa thamani sana kuliko marijani.
11 Confidit in ea cor viri sui, et spoliis non indigebit.
Mume wake anamwamini kikamilifu wala hakosi kitu chochote cha thamani.
12 Reddet ei bonum, et non malum, omnibus diebus vitæ suæ.
Humtendea mumewe mema, wala si mabaya, siku zote za maisha yake.
13 Quæsivit lanam et linum, et operata est consilia manuum suarum.
Huchagua sufu na kitani naye hufanya kazi kwa mikono yenye bidii.
14 Facta est quasi navis institoris, de longe portans panem suum.
Yeye ni kama meli za biashara akileta chakula chake kutoka mbali.
15 Et de nocte surrexit, deditque prædam domesticis suis, et cibaria ancillis suis.
Yeye huamka kungali bado giza huwapa jamaa yake chakula na mafungu kwa watumishi wake wa kike.
16 Consideravit agrum, et emit eum; de fructu manuum suarum plantavit vineam.
Huangalia shamba na kulinunua, kutokana na mapato yake hupanda shamba la mizabibu.
17 Accinxit fortitudine lumbos suos, et roboravit brachium suum.
Hufanya kazi zake kwa nguvu, mikono yake ina nguvu kwa ajili ya kazi zake.
18 Gustavit, et vidit quia bona est negotiatio ejus; non extinguetur in nocte lucerna ejus.
Huona kwamba biashara yake ina faida, wala taa yake haizimiki usiku.
19 Manum suam misit ad fortia, et digiti ejus apprehenderunt fusum.
Huweka mikono yake kwenye pia, navyo vidole vyake hushikilia kijiti chenye uzi.
20 Manum suam aperuit inopi, et palmas suas extendit ad pauperem.
Huwanyooshea maskini mikono yake na kuwakunjulia wahitaji vitanga vyake.
21 Non timebit domui suæ a frigoribus nivis; omnes enim domestici ejus vestiti sunt duplicibus.
Theluji ishukapo, hana hofu kwa ajili ya watu wa nyumbani mwake, kwa maana wote wamevikwa nguo za kutia joto.
22 Stragulatam vestem fecit sibi; byssus et purpura indumentum ejus.
Hutengeneza mazulia ya urembo ya kufunika kitanda chake, yeye huvaa kitani safi na urujuani.
23 Nobilis in portis vir ejus, quando sederit cum senatoribus terræ.
Mume wake anaheshimiwa kwenye lango la mji, aketipo miongoni mwa wazee wa nchi.
24 Sindonem fecit, et vendidit, et cingulum tradidit Chananæo.
Hutengeneza mavazi ya kitani na kuyauza, naye huwauzia wafanyabiashara mishipi.
25 Fortitudo et decor indumentum ejus, et ridebit in die novissimo.
Amevikwa nguvu na heshima, anaweza kucheka bila kuwa na hofu kwa siku zijazo.
26 Os suum aperuit sapientiæ, et lex clementiæ in lingua ejus.
Huzungumza kwa hekima na mafundisho ya kuaminika yapo ulimini mwake.
27 Consideravit semitas domus suæ, et panem otiosa non comedit.
Huangalia mambo ya nyumbani mwake wala hali chakula cha uvivu.
28 Surrexerunt filii ejus, et beatissimam prædicaverunt; vir ejus, et laudavit eam.
Watoto wake huamka na kumwita aliyebarikiwa, mumewe pia humsifu, akisema:
29 Multæ filiæ congregaverunt divitias; tu supergressa es universas.
“Wanawake wengi hufanya vitu vyenye sifa nzuri, lakini wewe umewapita wote.”
30 Fallax gratia, et vana est pulchritudo: mulier timens Dominum, ipsa laudabitur.
Kujipamba ili kuvutia ni udanganyifu na uzuri unapita upesi, bali mwanamke anayemcha Bwana atasifiwa.
31 Date ei de fructu manuum suarum, et laudent eam in portis opera ejus.
Mpe thawabu anayostahili, nazo kazi zake na zimletee sifa kwenye lango la mji.
