< Proverbiorum 30 >
1 Verba Congregantis, filii Vomentis. Visio quam locutus est vir cum quo est Deus, et qui Deo secum morante confortatus, ait:
瑪薩人雅刻之子阿古爾的格言,即他給依提耳、給依提耳和烏加耳的斷語:
2 Stultissimus sum virorum, et sapientia hominum non est mecum.
我比誰都愚蠢,沒有人的才智。
3 Non didici sapientiam, et non novi scientiam sanctorum.
我從來沒有學得智慧,致能通曉聖者的知識。
4 Quis ascendit in cælum, atque descendit? quis continuit spiritum in manibus suis? quis colligavit aquas quasi in vestimento? quis suscitavit omnes terminos terræ? quod nomen est ejus, et quod nomen filii ejus, si nosti?
誰曾上升過天而又降下﹖誰能將風收集在手中﹖誰能將水聚集在大衣內﹖誰為這大地立定了邊界﹖他叫什麼名字﹖其子姓甚名誰﹖你知道嗎﹖
5 Omnis sermo Dei ignitus: clypeus est sperantibus in se.
天主的每一句話,都是經火精煉的;凡托庇於他的人,他必要作其護盾。
6 Ne addas quidquam verbis illius, et arguaris, inveniarisque mendax.
對他所說的話,不可加添什麼;免得他指責你,證明你在說謊。
7 Duo rogavi te: ne deneges mihi antequam moriar:
我求你兩件事,在我未死以前,請不要拒絕我:
8 vanitatem et verba mendacia longe fac a me; mendicitatem et divitias ne dederis mihi: tribue tantum victui meo necessaria,
令虛偽和欺詐遠離我,貧乏或富裕勿賜與我,只供予我必需的食糧,
9 ne forte satiatus illiciar ad negandum, et dicam: Quis est Dominus? aut egestate compulsus, furer, et perjurem nomen Dei mei.
免得我吃飽了,背叛你說:「誰是上主﹖」或是過於貧乏,因而行竊,加辱我天主的名。
10 Ne accuses servum ad dominum suum, ne forte maledicat tibi, et corruas.
別在主人前,誹謗他的奴僕,怕他咒罵你,你就不免受罰。
11 Generatio quæ patri suo maledicit, et quæ matri suæ non benedicit;
有一種人,咒罵父親;自己母親,也不祝福。
12 generatio quæ sibi munda videtur, et tamen non est lota a sordibus suis;
有一種人,自視清高;自身污穢,卻不洗滌。
13 generatio cujus excelsi sunt oculi, et palpebræ ejus in alta surrectæ;
有一種人,眼睛傲慢,目空一切。
14 generatio quæ pro dentibus gladios habet, et commandit molaribus suis, ut comedat inopes de terra, et pauperes ex hominibus.
有一種人,牙如利劍,齒如快刀,地上弱小,人間貧民,吞食一空。
15 Sanguisugæ duæ sunt filiæ, dicentes: Affer, affer. Tria sunt insaturabilia, et quartum quod numquam dicit: Sufficit.
水蛭有兩個女兒,常說「給我! 給我! 」不知足的東西,共有三樣,總不說「夠了」的,共有四樣:
16 Infernus, et os vulvæ, et terra quæ non satiatur aqua: ignis vero numquam dicit: Sufficit. (Sheol )
即陰府、荒胎、總飲不足水的地,和總不說「夠了」的火。 (Sheol )
17 Oculum qui subsannat patrem, et qui despicit partum matris suæ, effodiant eum corvi de torrentibus, et comedant eum filii aquilæ!
誰嘲笑父親,或輕視年老的母親,願他的眼睛,被谷中的烏鴉啄去,為小鷹所食。
18 Tria sunt difficilia mihi, et quartum penitus ignoro:
令我稱奇的事,共有三樣,連我不明瞭的,共有四樣:
19 viam aquilæ in cælo, viam colubri super petram, viam navis in medio mari, et viam viri in adolescentia.
即鷹在天空飛翔的道,蛇在岩石爬行的道,船在海中航行的道,以及男女交合之道。
20 Talis est et via mulieris adulteræ, quæ comedit, et tergens os suum dicit: Non sum operata malum.
淫婦的作風是這樣:她吃了後,抹抹口說:「我並沒有為非作歹。」
21 Per tria movetur terra, et quartum non potest sustinere:
使地戰慄的事,共有三樣,連不可容忍的,共有四樣:
22 per servum, cum regnaverit; per stultum, cum saturatus fuerit cibo;
即奴隸為王,愚人飽食,
23 per odiosam mulierem, cum in matrimonio fuerit assumpta; et per ancillam, cum fuerit hæres dominæ suæ.
醜女出嫁,婢女當家。
24 Quatuor sunt minima terræ, et ipsa sunt sapientiora sapientibus:
地上的小動物中,有四種極其聰明:
25 formicæ, populus infirmus, qui præparat in messe cibum sibi;
螞蟻是無力的一群,卻在夏日儲備食糧;
26 lepusculus, plebs invalida, qui collocat in petra cubile suum;
岩貍是無能的一群,卻在岩石中築巢穴;
27 regem locusta non habet, et egreditur universa per turmas suas;
蝗虫雖然沒有君王,卻知一齊列隊出發;
28 stellio manibus nititur, et moratur in ædibus regis.
壁虎能用手來捕捉,卻經常出入於皇宮。
29 Tria sunt quæ bene gradiuntur, et quartum quod incedit feliciter:
舉止昂然之物,共有三樣,連威儀赫赫的,共有四樣:
30 leo, fortissimus bestiarum, ad nullius pavebit occursum;
即獸中稱雄的獅子,面臨一切從不退縮;
31 gallus succinctus lumbos; et aries; nec est rex, qui resistat ei.
獨步雞群中的雄雞,開頭領隊的公山羊,和檢閱人民的君王。
32 Est qui stultus apparuit postquam elevatus est in sublime; si enim intellexisset, ori suo imposuisset manum.
你一時糊塗,高舉了自己,當你反省時,應以手掩口;
33 Qui autem fortiter premit ubera ad eliciendum lac exprimit butyrum; et qui vehementer emungit elicit sanguinem; et qui provocat iras producit discordias.
因為攪動乳汁,可出奶油;用力扭鼻,可流鮮血;激起憤怒,必生爭端。