Proverbiorum 3
1 Fili mi, ne obliviscaris legis meæ, et præcepta mea cor tuum custodiat:
Me ba, mma wo werɛ mfi me nkyerɛkyerɛ, kora me mmara wɔ wo koma mu,
2 longitudinem enim dierum, et annos vitæ, et pacem, apponent tibi.
na ɛbɛma wo nkwa aware, mfe bebree na ɛde yiyedi abrɛ wo.
3 Misericordia et veritas te non deserant; circumda eas gutturi tuo, et describe in tabulis cordis tui:
Mma adɔe ne nokware mmfi wo nkyɛn fa yan wo kɔn mu kyerɛw gu wo koma pon so.
4 et invenies gratiam, et disciplinam bonam, coram Deo et hominibus.
Na wubenya adom ne din pa wɔ Onyankopɔn ne nnipa anim.
5 Habe fiduciam in Domino ex toto corde tuo, et ne innitaris prudentiæ tuæ.
Fa wo koma nyinaa to Awurade so, na mfa wo ho nto wʼankasa ntease so;
6 In omnibus viis tuis cogita illum, et ipse diriget gressus tuos.
hu no wʼakwan nyinaa mu, na ɔbɛteɛ wʼakwan.
7 Ne sis sapiens apud temetipsum; time Deum, et recede a malo:
Nnye wo ho nni sɛ woyɛ onyansafo; suro Awurade na kyi bɔne.
8 sanitas quippe erit umbilico tuo, et irrigatio ossium tuorum.
Ɛde ahoɔden bɛbrɛ wo nipadua, na ayɛ aduan ama wo nnompe.
9 Honora Dominum de tua substantia, et de primitiis omnium frugum tuarum da ei:
Fa wʼahonya hyɛ Awurade anuonyam, ne wo nnɔbae a edi kan nyinaa;
10 et implebuntur horrea tua saturitate, et vino torcularia tua redundabunt.
na ɛno na ɛbɛma wo pata ayɛ ma abu so, na nsa foforo abu afa wʼahina so.
11 Disciplinam Domini, fili mi, ne abjicias, nec deficias cum ab eo corriperis:
Me ba, sɛ Awurade teɛ wo so a, tie no yiye, na mmu nʼanimka so,
12 quem enim diligit Dominus, corripit, et quasi pater in filio complacet sibi.
Efisɛ, obiara a Awurade pɛ nʼasɛm no, ɔtwe nʼaso, sɛnea agya teɛ ɔba a ɔdɔ no no.
13 Beatus homo qui invenit sapientiam, et qui affluit prudentia.
Nhyira nka onipa a ohu nyansa, onipa a onya ntease,
14 Melior est acquisitio ejus negotiatione argenti, et auri primi et purissimi fructus ejus.
efisɛ, nimdeɛ so mfaso sen dwetɛ, na nea efi mu ba sen sikakɔkɔɔ.
15 Pretiosior est cunctis opibus, et omnia quæ desiderantur huic non valent comparari.
Ne bo yɛ den sen bota; na worentumi mfa wʼapɛde biara ntoto no ho.
16 Longitudo dierum in dextera ejus, et in sinistra illius divitiæ et gloria.
Nkwa tenten wɔ ne nsa nifa mu; ahonyade ne anuonyam wɔ ne nsa benkum mu.
17 Viæ ejus viæ pulchræ, et omnes semitæ illius pacificæ.
Nʼakwan yɛ ahomeka, na nʼanammɔnkwan nyinaa yɛ asomdwoe.
18 Lignum vitæ est his qui apprehenderint eam, et qui tenuerit eam beatus.
Ɔyɛ nkwadua ma wɔn a woso ne mu; wɔn a wokura no mu no benya nhyira.
19 Dominus sapientia fundavit terram; stabilivit cælos prudentia.
Nyansa mu na Awurade yɛɛ asase fapem, na ntease mu na ɔde ɔsoro tim hɔ.
20 Sapientia illius eruperunt abyssi, et nubes rore concrescunt.
Efi ne nimdeɛ mu na ɔkyekyɛɛ ebun mu, na omununkum nso tɔɔ obosu.
21 Fili mi, ne effluant hæc ab oculis tuis. Custodi legem atque consilium,
Me ba, fa atemmu pa ne nhumu sie, na mma emfi wʼani so;
22 et erit vita animæ tuæ, et gratia faucibus tuis.
ɛbɛyɛ nkwa ama wo, nnwinne a ɛma wo kɔn anuonyam wie pɛyɛ.
23 Tunc ambulabis fiducialiter in via tua, et pes tuus non impinget.
Afei wo kwan so bɛyɛ wo dwoodwoo, na wo nan renhintiw;
24 Si dormieris, non timebis; quiesces, et suavis erit somnus tuus.
sɛ woda a worensuro; sɛ woda a wʼani bekum.
25 Ne paveas repentino terrore, et irruentes tibi potentias impiorum.
Nsuro mpofirim amanehunu anaa ɔsɛe a ɛba amumɔyɛfo so,
26 Dominus enim erit in latere tuo, et custodiet pedem tuum, ne capiaris.
efisɛ Awurade bɛwɔ wʼafa na ɔbɛkora wo nan afi afiri mu.
27 Noli prohibere benefacere eum qui potest: si vales, et ipse benefac.
Mfa ade pa nkame wɔn a wɔfata, bere a tumi wɔ wo nsam.
28 Ne dicas amico tuo: Vade, et revertere: cras dabo tibi: cum statim possis dare.
Nka nkyerɛ wo yɔnko se: “Kɔ na bra; mede bɛma wo ɔkyena” wɔ bere a wowɔ no saa bere no.
29 Ne moliaris amico tuo malum, cum ille in te habeat fiduciam.
Mpam ɔhaw mma wo yɔnko bere a ɔne wo te yiye.
30 Ne contendas adversus hominem frustra, cum ipse tibi nihil mali fecerit.
Mmɔ obi sobo kwa bere a ɔnyɛɛ wo bɔne biara ɛ.
31 Ne æmuleris hominem injustum, nec imiteris vias ejus:
Mma wʼani mmere basabasayɛfo, na mfa nʼakwan no mu biara,
32 quia abominatio Domini est omnis illusor, et cum simplicibus sermocinatio ejus.
efisɛ Awurade kyi basabasayɛfo na ɔde ne werɛ hyɛ ɔtreneeni mu.
33 Egestas a Domino in domo impii; habitacula autem justorum benedicentur.
Awurade nnome wɔ omumɔyɛfo fi so, na ohyira ɔtreneeni fi.
34 Ipse deludet illusores, et mansuetis dabit gratiam.
Odi fɛwdifo a wɔyɛ ahantan no ho fɛw, na ɔdom ahobrɛasefo ne wɔn a wɔhyɛ wɔn so no.
35 Gloriam sapientes possidebunt; stultorum exaltatio ignominia.
Anyansafo benya anuonyam adi, nanso nkwaseafo de, ɔma wɔn anim gu ase.
