Proverbiorum 3
1 Fili mi, ne obliviscaris legis meæ, et præcepta mea cor tuum custodiat:
Mofavrenimoke, nagrama rempima hugamua kea kage'okanio. Hianagi kasegeni'a kagu'tumote erintegeno meno.
2 longitudinem enim dierum, et annos vitæ, et pacem, apponent tibi.
Na'ankure kaza nehanigenka, karimpa frune zaza kafuzage knare hunka maninka vugahane.
3 Misericordia et veritas te non deserant; circumda eas gutturi tuo, et describe in tabulis cordis tui:
Atregeno vahe'ma knare kavukvama huntezamo'ene, tamage avu'avamo'a katreno ovino. Hagi knankempi nofi kintegeno me'ne'na kagu'tumote avonkrentegeno meno.
4 et invenies gratiam, et disciplinam bonam, coram Deo et hominibus.
E'ina'ma hanankeno'a, Anumzamo'ene vahe'mo'zanena kavesinegante'za, husga hugantegahaze.
5 Habe fiduciam in Domino ex toto corde tuo, et ne innitaris prudentiæ tuæ.
Anumzamofona mika kagu'areti hunka antahi'neminka, nagrani'a antahintahiretira makazana hugahue hunka osuo.
6 In omnibus viis tuis cogita illum, et ipse diriget gressus tuos.
Hanki mikazama hanampina antahiminka agihanta nevazigeno, vanana kana azeri ante fatgo hugantegahie.
7 Ne sis sapiens apud temetipsum; time Deum, et recede a malo:
Kagraka'a antahizankura knare hu'ne hunka eri antesga osunka, Anumzamofonku koro huntenka agorga'a nemaninka, havi avu'ava zana kamefi humio.
8 sanitas quippe erit umbilico tuo, et irrigatio ossium tuorum.
E'i ana'ma hanankeno'a, kavufa kazeri neganamreno, zaferina ka'a kazeri hanavetigahie.
9 Honora Dominum de tua substantia, et de primitiis omnium frugum tuarum da ei:
Feno zanka'anu'ene hozakafima pusama nenama hania nezanteti'ene Ra Anumzamofona aminka, agia erintesga huo.
10 et implebuntur horrea tua saturitate, et vino torcularia tua redundabunt.
Ana hanankeno Anumzamo'a kaza nehina nezama ante nonka'amo'a aviteno herafi neramina, waini tintafemofona kasefa waini timo aviteno tagiramigahie.
11 Disciplinam Domini, fili mi, ne abjicias, nec deficias cum ab eo corriperis:
Mofavre'nimoka Ra Anumzamoma, kazeri fatgo hania kegura, kamefira huomige, kazeri fatgoma hunaku kazeri akorisiana karimpagna osuo.
12 quem enim diligit Dominus, corripit, et quasi pater in filio complacet sibi.
Na'ankure mago ne'mo'ma mofavre'ama avesima nenteno azeri fatgo nehiankna huno, Ra Anumzamo'a avesimantea vahera azeri fatgo nehie.
13 Beatus homo qui invenit sapientiam, et qui affluit prudentia.
Iza'o knare antahintahigu hakreno e'nerino, antahi ama'huzama erisimo'a, muse hugahie.
14 Melior est acquisitio ejus negotiatione argenti, et auri primi et purissimi fructus ejus.
Na'ankure ana knare antahintahimofona mizama'amo'a, silvaretima e'neriza zagoa agateneregeno, goliretima e'neriza zagoa, mago'ane agatere'ne.
15 Pretiosior est cunctis opibus, et omnia quæ desiderantur huic non valent comparari.
Knare antahintahimo'a mizama'amo mreri'nea havea agatere'ne, mago'a zankuma nentahinka kavesi kavesima nehana zantamina ageterene.
16 Longitudo dierum in dextera ejus, et in sinistra illius divitiæ et gloria.
Zaza knama maninka vuzamo'a, knare antahintahimofona tmaga azampi megeno, hoga kaziga azampina fenone, agi husaga hu'za me'ne.
17 Viæ ejus viæ pulchræ, et omnes semitæ illius pacificæ.
Knare antahintahimofo avu'ava'ma huzamo'a, krimpafru nehunka muse hugahane.
18 Lignum vitæ est his qui apprehenderint eam, et qui tenuerit eam beatus.
Iza'o ana knare antahintahima azerimo'a, asimu eri zafagna hu'neankino, agri avesizama azeri hampo'na hanimo'a muse hugahie.
19 Dominus sapientia fundavit terram; stabilivit cælos prudentia.
Ra Anumzamo'a knare antahi'zama'areti, ama mopamofo tra'a erifore nehuno, antahi ama' hu antahi'zama'areti mona eri fore hu'ne.
20 Sapientia illius eruperunt abyssi, et nubes rore concrescunt.
Agra'a antahizanteti higeno timo'a mopa agu'afintira katati huno marerigeno, hampomo'a atakora nerie.
21 Fili mi, ne effluant hæc ab oculis tuis. Custodi legem atque consilium,
Mofavre'nimoke atregeno knare antahintahizane, havizane knare zanema antahinka refkohu kavukva'zana kagripintira fanane osina, kegava huo.
22 et erit vita animæ tuæ, et gratia faucibus tuis.
Hagi ana antahizamo'a kasimu kaminigenka za'za kna nemaninankeno, asunku'zamo'a knankempi kavasese huganteaza hugahie.
23 Tunc ambulabis fiducialiter in via tua, et pes tuus non impinget.
Ana nehunka kama vananana, kva hugantenkenka traka osunka, knare hunka vugahane.
24 Si dormieris, non timebis; quiesces, et suavis erit somnus tuus.
Kavu'ma masesanana kore osunka, haganentake kavu masegahane.
25 Ne paveas repentino terrore, et irruentes tibi potentias impiorum.
Ame huno hazenkema esigenka kagra korera nosunka, kefo vahe'ma knazamo'ma azeri haviza hanigenka, korera osuo.
26 Dominus enim erit in latere tuo, et custodiet pedem tuum, ne capiaris.
Na'ankure Ra Anumzamo kagrira kegava hugante'nesigeno, kagafina krifumo'a aze'origahie.
27 Noli prohibere benefacere eum qui potest: si vales, et ipse benefac.
Kagrama azama huga kankamunte'ma mani'nesunka, atupa'ma hu'ne'naza vahera amane aza huo.
28 Ne dicas amico tuo: Vade, et revertere: cras dabo tibi: cum statim possis dare.
Tva'onkare nemani'simofona amiga'ma hu'nesunka, oki ege'na kami'neno hunka osuo.
29 Ne moliaris amico tuo malum, cum ille in te habeat fiduciam.
Tva'onkare nemanisaza vahera hazenke zamikea retro osuo. Na'ankure kagrikura taza hugahie hu'za antahinegamize.
30 Ne contendas adversus hominem frustra, cum ipse tibi nihil mali fecerit.
Kegafa'a omaneno, mago kefozama huogante'nesnigenka, mago nera azerinka keaga huonto.
31 Ne æmuleris hominem injustum, nec imiteris vias ejus:
Hazenkema hanaza vahe'mokizmi zamavu'zmavakura kegasane nosunka, zamagrama hanaza zamavu'zmavara osuo.
32 quia abominatio Domini est omnis illusor, et cum simplicibus sermocinatio ejus.
Na'ankure Ra Anumzamo'a akrehe krehe zamavu'zmava'ene vahekura avesra huno agote'nezmanteno, fatgo zamavu'zmava'ma nehaza vaheku avesi'nezmante.
33 Egestas a Domino in domo impii; habitacula autem justorum benedicentur.
Kefo zamavu'zmava'ma nehaza vahe'mokizmi naga'zmimofona, Ra Anumzamo'a kazusi hunezmante. Hianagi fatgo ne'mofo nagapina asomu hunezmante.
34 Ipse deludet illusores, et mansuetis dabit gratiam.
Vahe'mokizmima azanava kema huzmante vahe'mofona, Ra Anumzamo'a agri'enena azanava ke huntegahie. Hianagi anteramino manimofona, asunku hunente.
35 Gloriam sapientes possidebunt; stultorum exaltatio ignominia.
Knare antahi'zane vahe'mo'a, ra agi erigahianagi, neginagi antahi'zane vahe'mo'za, zamagazegu hugahaze.
