Proverbiorum 28
1 Fugit impius nemine persequente; justus autem, quasi leo confidens, absque terrore erit.
Jaricho ringo kaonge ngʼama lawe, to joma kare jochir ka sibuor.
2 Propter peccata terræ multi principes ejus; et propter hominis sapientiam, et horum scientiam quæ dicuntur, vita ducis longior erit.
Ka piny toke tek, to en gi jotelo mangʼeny, to ngʼat mawinjo wach kendo man-gi ngʼeyo rito chik.
3 Vir pauper calumnians pauperes similis est imbri vehementi in quo paratur fames.
Jatelo mahinyo jochan chalo kaka kodh oula maywero cham oko.
4 Qui derelinquunt legem laudant impium; qui custodiunt, succenduntur contra eum.
Jogo ma ok rit chik pako ngʼat marach, to jogo marito chik dagi jogo maricho.
5 Viri mali non cogitant judicium; qui autem inquirunt Dominum animadvertunt omnia.
Jomaricho ok ongʼeyo adiera, to jogo madwaro Jehova Nyasaye ongʼeyo adiera chutho.
6 Melior est pauper ambulans in simplicitate sua quam dives in pravis itineribus.
Ber ngʼat ma jachan ma wuodhe ok cha, moloyo ngʼat ma ja-mwandu ma yorene richo.
7 Qui custodit legem filius sapiens est; qui autem comessatores pascit confundit patrem suum.
Ngʼat marito chik en wuowi mariek, to bedo osiep jawuoro kelo wichkuot ne wuon mare.
8 Qui coacervat divitias usuris et fœnore, liberali in pauperes congregat eas.
Ngʼat mamedo mwandu gi ohala ma malangʼ choko mwandu ne ngʼat machielo, mabiro bedo mangʼwon gi jochan.
9 Qui declinat aures suas ne audiat legem, oratio ejus erit execrabilis.
Ka ngʼato odino ite ne chik, kata mana lemone bende richo.
10 Qui decipit justos in via mala, in interitu suo corruet, et simplices possidebunt bona ejus.
Ngʼat matero ngʼat moriere tir e yo mar richo biro podho e obetone owuon, to ngʼat ma ok cha biro yudo pok maber.
11 Sapiens sibi videtur vir dives; pauper autem prudens scrutabitur eum.
Jamoko nyalo paro owuon ni oriek, to jachan man-gi paro matut neno gik manie chuny jamokono.
12 In exsultatione justorum multa gloria est; regnantibus impiis, ruinæ hominum.
Ka ngʼat makare oloyo, nitie mor maduongʼ, to ka ngʼat marach omi teko mondo otel, ji ringo dhiyo kar pondo.
13 Qui abscondit scelera sua non dirigetur; qui autem confessus fuerit et reliquerit ea, misericordiam consequetur.
Ngʼat mapando richone ok dhi maber, to ngʼat ma hulo richone kendo oweyogi yudo ngʼwono.
14 Beatus homo qui semper est pavidus; qui vero mentis est duræ corruet in malum.
En ngʼama ogwedhi ngʼat moluoro Jehova Nyasaye kinde duto, to ngʼatno ma chunye tek donjo e chandruok.
15 Leo rugiens et ursus esuriens, princeps impius super populum pauperem.
Kaka sibuor maruto kata ondiek madwaro kecho e kaka ngʼat marach motelone joma ok nyal.
16 Dux indigens prudentia multos opprimet per calumniam; qui autem odit avaritiam, longi fient dies ejus.
Ruoth ma jasunga onge gi rieko, to ngʼatno mamon gi gik moyud e yo marach biro dak amingʼa.
17 Hominem qui calumniatur animæ sanguinem, si usque ad lacum fugerit, nemo sustinet.
Ngʼat moneko chunye chandore enobed gi kuyo nyaka otho; omiyo kik ngʼato konye.
18 Qui ambulat simpliciter salvus erit; qui perversis graditur viis concidet semel.
Ngʼatno ma ja-adiera ibiro rito maonge hinyruok, to ngʼatno ma yorene richo biro podho apoya nono.
19 Qui operatur terram suam satiabitur panibus; qui autem sectatur otium replebitur egestate.
Ngʼat matiyo e puothe biro bedo gi chiemo mogundho, to ngʼat mabayo abaya biro bedo jachan mochwere.
20 Vir fidelis multum laudabitur; qui autem festinat ditari non erit innocens.
Ngʼat ma ja-adiera ibiro gwedho mangʼeny, to ngʼat madwaro gi teko bedo ja-mwandu ok notony ma ok okume.
21 Qui cognoscit in judicio faciem non bene facit; iste et pro buccella panis deserit veritatem.
Dok ne ngʼato kayiem ka oketho ok ber, to ngʼato biro timo marach mana ni mondo oyud asoya matin.
22 Vir qui festinat ditari, et aliis invidet, ignorat quod egestas superveniet ei.
Ngʼat ma iye lit dwaro ahinya ni mondo obed gi mwandu to ok ongʼeyo ni chan orite.
23 Qui corripit hominem gratiam postea inveniet apud eum, magis quam ille qui per linguæ blandimenta decipit.
Ngʼatno makwero ngʼato gikone obiro yudo pwoch mangʼeny moloyo ngʼatno man-gi lep mawuondo.
24 Qui subtrahit aliquid a patre suo et a matre, et dicit hoc non esse peccatum, particeps homicidæ est.
Ngʼat mamayo wuon mare kata min, to owacho niya, “Timo kamano ok rach,” ochal gi ngʼat maketho gimoro.
25 Qui se jactat et dilatat, jurgia concitat; qui vero sperat in Domino sanabitur.
Ngʼat ma jawuoro thoro kelo miero, to ngʼat mogeno kuom Jehova Nyasaye biro dhiyo maber.
26 Qui confidit in corde suo stultus est; qui autem graditur sapienter, ipse salvabitur.
Ngʼat moketo genone kuome owuon ofuwo, to ngʼatno mawuotho e rieko, oritore maonge hinyruok.
27 Qui dat pauperi non indigebit; qui despicit deprecantem sustinebit penuriam.
Ngʼat mamiyo jochan ok nochand gimoro, to ngʼat ma gengʼo wangʼe ne jochan noyud kwongʼ mangʼeny.
28 Cum surrexerint impii, abscondentur homines; cum illi perierint, multiplicabuntur justi.
Ka jaricho oketi e teko mondo otel, ji dhiyo kar pondo; to ka jaricho otho joma kare dhiyo nyime.
