Proverbiorum 27
1 Ne glorieris in crastinum, ignorans quid superventura pariat dies.
Nie chlub się dniem jutrzejszym, bo nie wiesz, co dzień przyniesie.
2 Laudet te alienus, et non os tuum; extraneus, et non labia tua.
Niech inny cię chwali, a nie twoje usta; ktoś obcy, a nie twoje wargi.
3 Grave est saxum, et onerosa arena, sed ira stulti utroque gravior.
Ciężki jest kamień i piasek waży, ale gniew głupca cięższy od obu.
4 Ira non habet misericordiam nec erumpens furor, et impetum concitati ferre quis poterit?
Okrutny jest gniew i straszliwa zapalczywość, lecz któż się ostoi przed zazdrością?
5 Melior est manifesta correptio quam amor absconditus.
Lepsza jest jawna nagana niż skryta miłość.
6 Meliora sunt vulnera diligentis quam fraudulenta oscula odientis.
Rany przyjaciela [są] wierne, ale pocałunki wroga [są] zwodnicze.
7 Anima saturata calcabit favum, et anima esuriens etiam amarum pro dulci sumet.
Dusza nasycona podepcze plaster miodu, a dla głodnej duszy wszystko, co gorzkie, jest słodkie.
8 Sicut avis transmigrans de nido suo, sic vir qui derelinquit locum suum.
Jak ptak odlatuje od swego gniazda, tak człowiek odchodzi od swego miejsca.
9 Unguento et variis odoribus delectatur cor, et bonis amici consiliis anima dulcoratur.
Maść i kadzidło radują serce, tak słodycz przyjaciela dzięki radzie od serca.
10 Amicum tuum et amicum patris tui ne dimiseris, et domum fratris tui ne ingrediaris in die afflictionis tuæ. Melior est vicinus juxta quam frater procul.
Nie opuszczaj swego przyjaciela ani przyjaciela twego ojca, a w dniu twego nieszczęścia nie wchodź do domu twego brata, bo lepszy [jest] sąsiad bliski niż brat daleki.
11 Stude sapientiæ, fili mi, et lætifica cor meum, ut possis exprobranti respondere sermonem.
Bądź mądrym, synu mój, rozwesel moje serce, abym mógł odpowiedzieć temu, który mi urąga.
12 Astutus videns malum, absconditus est: parvuli transeuntes sustinuerunt dispendia.
Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, a prości idą dalej i ponoszą karę.
13 Tolle vestimentum ejus qui spopondit pro extraneo, et pro alienis aufer ei pignus.
Zabierz szatę temu, kto [ręczył za] obcego, i od tego, który ręczył za cudzą kobietę, weź zastaw.
14 Qui benedicit proximo suo voce grandi, de nocte consurgens maledicenti similis erit.
Kto wczesnym rankiem błogosławi swemu przyjacielowi donośnym głosem, temu będzie to poczytane za przekleństwo.
15 Tecta perstillantia in die frigoris et litigiosa mulier comparantur.
Nieustające kapanie w dniu rzęsistego deszczu i kłótliwa żona są sobie podobne;
16 Qui retinet eam quasi qui ventum teneat, et oleum dexteræ suæ vocabit.
Kto ją ukrywa, ukrywa wiatr i w prawej ręce [wonny] olejek, który sam siebie wydaje.
17 Ferrum ferro exacuitur, et homo exacuit faciem amici sui.
Żelazo ostrzy się żelazem, tak człowiek zaostrza oblicze swego przyjaciela.
18 Qui servat ficum comedet fructus ejus, et qui custos est domini sui glorificabitur.
Kto strzeże drzewa figowego, spożyje jego owoc; tak kto posługuje swemu panu, dozna czci.
19 Quomodo in aquis resplendent vultus prospicientium, sic corda hominum manifesta sunt prudentibus.
Jak w wodzie odbija się twarz, tak w sercu człowieka – człowiek.
Piekło i zatracenie są nienasycone, tak oczy człowieka są niesyte. (Sheol h7585)
21 Quomodo probatur in conflatorio argentum et in fornace aurum, sic probatur homo ore laudantis. Cor iniqui inquirit mala, cor autem rectum inquirit scientiam.
Czym dla srebra jest tygiel, a dla złota piec, tym dla człowieka pochwała.
22 Si contuderis stultum in pila quasi ptisanas feriente desuper pilo, non auferetur ab eo stultitia ejus.
Choćbyś zmiażdżył głupca w moździerzu tłuczkiem razem z ziarnami, nie opuści go głupota.
23 Diligenter agnosce vultum pecoris tui, tuosque greges considera:
Doglądaj pilnie swego dobytku [i] troszcz się o [swe] stada.
24 non enim habebis jugiter potestatem, sed corona tribuetur in generationem et generationem.
Bo bogactwo nie [trwa] na wieki ani korona przez wszystkie pokolenia.
25 Aperta sunt prata, et apparuerunt herbæ virentes, et collecta sunt fœna de montibus.
Trawa wyrasta, pojawia się zieleń, z gór zioła zbierają.
26 Agni ad vestimentum tuum, et hædi ad agri pretium.
Owce są na twoje szaty, a kozły [są] zapłatą za pole.
27 Sufficiat tibi lac caprarum in cibos tuos, et in necessaria domus tuæ, et ad victum ancillis tuis.
I dosyć mleka koziego na pokarm dla ciebie, na wyżywienie twego domu i na utrzymanie twoich służebnic.
