Proverbiorum 27
1 Ne glorieris in crastinum, ignorans quid superventura pariat dies.
| درباره فردای خود با غرور صحبت نکن، زیرا نمی‌دانی چه پیش خواهد آمد. |
2 Laudet te alienus, et non os tuum; extraneus, et non labia tua.
| هرگز از خودت تعریف نکن؛ بگذار دیگران از تو تعریف کنند. |
3 Grave est saxum, et onerosa arena, sed ira stulti utroque gravior.
| حمل بار سنگ و ماسه سخت است، اما تحمل ناراحتیهایی که شخص نادان ایجاد می‌کند، از آن هم سختتر است. |
4 Ira non habet misericordiam nec erumpens furor, et impetum concitati ferre quis poterit?
| حسادت خطرناک‌تر و بی‌رحمتر از خشم و غضب است. |
5 Melior est manifesta correptio quam amor absconditus.
| سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است. |
6 Meliora sunt vulnera diligentis quam fraudulenta oscula odientis.
| زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است. |
7 Anima saturata calcabit favum, et anima esuriens etiam amarum pro dulci sumet.
| شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیز تلخی شیرین است. |
8 Sicut avis transmigrans de nido suo, sic vir qui derelinquit locum suum.
| کسی که از خانه‌اش دور می‌شود همچون پرنده‌ای است که از آشیانه‌اش آواره شده باشد. |
9 Unguento et variis odoribus delectatur cor, et bonis amici consiliis anima dulcoratur.
| مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است. |
10 Amicum tuum et amicum patris tui ne dimiseris, et domum fratris tui ne ingrediaris in die afflictionis tuæ. Melior est vicinus juxta quam frater procul.
| دوست خود و دوست پدرت را هرگز ترک نکن، و وقتی در تنگی هستی سراغ برادرت نرو؛ همسایهٔ نزدیک بهتر از برادر دور می‌تواند به تو کمک کند. |
11 Stude sapientiæ, fili mi, et lætifica cor meum, ut possis exprobranti respondere sermonem.
| پسرم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که مرا سرزنش می‌کنند، بدهم. |
12 Astutus videns malum, absconditus est: parvuli transeuntes sustinuerunt dispendia.
| عاقل خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید، ولی جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌کند. |
13 Tolle vestimentum ejus qui spopondit pro extraneo, et pro alienis aufer ei pignus.
| از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود، گرو بگیر. |
14 Qui benedicit proximo suo voce grandi, de nocte consurgens maledicenti similis erit.
| اگر صبح زود با صدای بلند برای دوستت دعای خیر کرده، او را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود. |
15 Tecta perstillantia in die frigoris et litigiosa mulier comparantur.
| غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل چک‌چک آب در روز بارانی است؛ |
16 Qui retinet eam quasi qui ventum teneat, et oleum dexteræ suæ vocabit.
| همان‌طور که نمی‌توان از وزیدن باد جلوگیری کرد، و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، همان‌طور هم محال است بتوان از غرغر چنین زنی جلوگیری کرد. |
17 Ferrum ferro exacuitur, et homo exacuit faciem amici sui.
| همان‌طور که آهن، آهن را می‌تراشد، دوست نیز شخصیت دوستش را اصلاح می‌کند. |
18 Qui servat ficum comedet fructus ejus, et qui custos est domini sui glorificabitur.
| هر که درختی بپروراند از میوه‌اش نیز خواهد خورد و هر که به اربابش خدمت کند پاداش خواهد گرفت. |
19 Quomodo in aquis resplendent vultus prospicientium, sic corda hominum manifesta sunt prudentibus.
| همان‌طور که انسان در آب، صورت خود را می‌بیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده می‌کند. |
| همان‌طور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی‌شود، خواسته‌های انسان نیز هرگز ارضا نمی‌گردد. (Sheol h7585) |
21 Quomodo probatur in conflatorio argentum et in fornace aurum, sic probatur homo ore laudantis. Cor iniqui inquirit mala, cor autem rectum inquirit scientiam.
| طلا و نقره را به‌وسیلۀ آتش می‌آزمایند، ولی انسان را از عکس‌العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می‌توان شناخت. |
22 Si contuderis stultum in pila quasi ptisanas feriente desuper pilo, non auferetur ab eo stultitia ejus.
| اگر احمق را در داخل هاون هم بکوبی حماقتش از او جدا نمی‌شود. |
23 Diligenter agnosce vultum pecoris tui, tuosque greges considera:
| مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای نسل او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقت از گله و رمه‌ات مواظبت کن، |
24 non enim habebis jugiter potestatem, sed corona tribuetur in generationem et generationem.
25 Aperta sunt prata, et apparuerunt herbæ virentes, et collecta sunt fœna de montibus.
| زیرا وقتی علوفه چیده شود و محصول جدید به بار آید و علف کوهستان جمع‌آوری شود، |
26 Agni ad vestimentum tuum, et hædi ad agri pretium.
| آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خرید |
27 Sufficiat tibi lac caprarum in cibos tuos, et in necessaria domus tuæ, et ad victum ancillis tuis.
| و از شیر بقیهٔ بزها تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد. |
