Proverbiorum 25
1 Hæ quoque parabolæ Salomonis, quas transtulerunt viri Ezechiæ regis Juda.
Sila yo se pwovèb yo a Salomon ke mesye Ézéchias yo, wa Juda a te dechifre.
2 Gloria Dei est celare verbum, et gloria regum investigare sermonem.
Se glwa Bondye pou kache yon bagay; men se glwa a wa yo pou chache konprann yon bagay.
3 Cælum sursum, et terra deorsum, et cor regum inscrutabile.
Tankou syèl la nan wotè a, ak tè a nan pwofondè a, se konsa kè a wa a ensondab.
4 Aufer rubiginem de argento, et egredietur vas purissimum.
Retire vye kras sou ajan k ap fonn nan, e va sòti metal pi pou òfèv la.
5 Aufer impietatem de vultu regis, et firmabitur justitia thronus ejus.
Retire mechan an devan wa a, e twòn li an va etabli nan ladwati.
6 Ne gloriosus appareas coram rege, et in loco magnorum ne steteris.
Pa reklame bèl repitasyon nan prezans a wa a, e pa kanpe nan plas a moun pwisan yo;
7 Melius est enim ut dicatur tibi: Ascende huc, quam ut humilieris coram principe.
paske li pi bon pou yo di ou: “Vin monte isit la”, olye pou ou ta oblije desann piba nan prezans a prens lan, ke zye ou te wè.
8 Quæ viderunt oculi tui ne proferas in jurgio cito, ne postea emendare non possis, cum dehonestaveris amicum tuum.
Pa fè vit lantre nan tribinal pou diskite ka ou; anfen, sa ou va fè lè vwazen ou fè ou desann nèt.
9 Causam tuam tracta cum amico tuo, et secretum extraneo ne reveles:
Diskite pwòp ka pa ou devan vwazen ou, e pa devwale sekrè a yon lòt,
10 ne forte insultet tibi cum audierit, et exprobrare non cesset. Gratia et amicitia liberant: quas tibi serva, ne exprobrabilis fias.
oswa sila ki tande ou a, va fè ou repwòch, e move rapò sou ou menm p ap janm disparèt.
11 Mala aurea in lectis argenteis, qui loquitur verbum in tempore suo.
Tankou pòm an lò ki monte sou ajan, se konsa yon mo byen plase nan moman li.
12 Inauris aurea, et margaritum fulgens, qui arguit sapientem et aurem obedientem.
Tankou yon zanno an lò ak yon dekorasyon an lò fen se yon repwòch saj nan zòrèy k ap koute.
13 Sicut frigus nivis in die messis, ita legatus fidelis ei qui misit eum: animam ipsius requiescere facit.
Tankou fredi lanèj nan lè rekòlt, se konsa yon mesaje fidèl ye a sila ki voye l yo, paske li rafrechi nanm a mèt li yo.
14 Nubes, et ventus, et pluviæ non sequentes, vir gloriosus et promissa non complens.
Tankou nwaj ak van san lapli, se konsa yon nonm ki ogmante don li yo ak manti.
15 Patientia lenietur princeps, et lingua mollis confringet duritiam.
Ak pasyans, yon chèf ka vin pèswade; se yon lang dous ki kase zo.
16 Mel invenisti: comede quod sufficit tibi, ne forte satiatus evomas illud.
Èske ou te jwenn siwo myèl? Manje sèlman kont ou, pou ou pa gen twòp pou vomi li.
17 Subtrahe pedem tuum de domo proximi tui, nequando satiatus oderit te.
Kite pye ou raman pile lakay vwazen ou, sinon li va fatige avè w, e vin rayi ou.
18 Jaculum, et gladius, et sagitta acuta, homo qui loquitur contra proximum suum falsum testimonium.
Tankou gwo baton, nepe, oswa flèch file, se konsa yon nonm ki pote fo temwen kont vwazen li.
19 Dens putridus, et pes lassus, qui sperat super infideli in die angustiæ,
Tankou yon move dan ak yon pye ki pa estab, se konsa konfyans nan yon nonm enfidèl nan tan gwo twoub.
20 et amittit pallium in die frigoris. Acetum in nitro, qui cantat carmina cordi pessimo. Sicut tinea vestimento, et vermis ligno, ita tristitia viri nocet cordi.
Tankou yon moun ki retire rad li nan jou fredi, oswa tankou vinèg sou poud bikabonat, se konsa sila ki chante chan ak kè twouble yo ye.
21 Si esurierit inimicus tuus, ciba illum; si sitierit, da ei aquam bibere:
Si lènmi ou grangou, ba li manje; epi si li swaf, ba li dlo pou l bwè;
22 prunas enim congregabis super caput ejus, et Dominus reddet tibi.
paske, ou va anpile chabon tou limen sou tèt li, e SENYÈ a va bay ou rekonpans.
23 Ventus aquilo dissipat pluvias, et facies tristis linguam detrahentem.
Van nò pote lapli e yon lang medizan, pote yon move vizaj.
24 Melius est sedere in angulo domatis quam cum muliere litigiosa et in domo communi.
Li pi bon pou viv nan yon kwen twati pase nan yon kay avèk yon fanm k ap fè kont tout tan.
25 Aqua frigida animæ sitienti, et nuntius bonus de terra longinqua.
Tankou dlo frèt pou yon nanm fatige, se konsa yon bòn nouvèl ki sòti nan yon peyi lwen.
26 Fons turbatus pede et vena corrupta, justus cadens coram impio.
Tankou yon sous ki foule anba pye ak yon pwi kontamine, se konsa yon nonm dwat ki bay plas a mechan an.
27 Sicut qui mel multum comedit non est ei bonum, sic qui scrutator est majestatis opprimetur a gloria.
Li pa bon pou bwè anpil siwo myèl, ni li pa bon pou chache pwòp glwa pa w.
28 Sicut urbs patens et absque murorum ambitu, ita vir qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum.
Tankou yon gran vil ki kase antre san miray, se konsa yon nonm ki pa kontwole pwòp tèt li.
