Proverbiorum 23
1 Quando sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quæ apposita sunt ante faciem tuam.
Markaad u fadhiisatid inaad taliye wax la cuntid, Aad uga fiirso waxa hortaada yaal,
2 Et statue cultrum in gutture tuo: si tamen habes in potestate animam tuam.
Oo mindi cunaha iska saar Haddaad tahay nin hunguri weyn.
3 Ne desideres de cibis ejus, in quo est panis mendacii.
Cuntadiisa macaan ha damcin, Waayo, waa cunto khiyaaneed.
4 Noli laborare ut diteris, sed prudentiæ tuæ pone modum.
Ha isku daalin si aad taajir ku noqotid. Oo xigmaddaadana ka joogso.
5 Ne erigas oculos tuos ad opes quas non potes habere, quia facient sibi pennas quasi aquilæ, et volabunt in cælum.
Ma waxaad indhaha ku dayaysaa wax aan jirin? Waayo, hubaal maalku wuxuu yeeshaa baalal, Sida gorgor samada u duula oo kale.
6 Ne comedas cum homine invido, et ne desideres cibos ejus:
Kan isha sharka leh kibistiisa ha cunin, Cuntadiisa macaanna ha damcin,
7 quoniam in similitudinem arioli et conjectoris æstimat quod ignorat. Comede et bibe, dicet tibi; et mens ejus non est tecum.
Waayo, isagu waxaa weeye siduu qalbiga kaga fikiro; Wuxuu kugu leeyahay, Cun oo cab, Laakiinse qalbigiisu kulama jiro.
8 Cibos quos comederas evomes, et perdes pulchros sermones tuos.
Wixii aad cuntay waad soo mantagi doontaa, Oo erayadaadii macaanaana way kaa lumi doonaan.
9 In auribus insipientium ne loquaris, qui despicient doctrinam eloquii tui.
Nacas waxba ha kula hadlin, Waayo, isagu xigmadda hadalkaaga wuu quudhsan doonaa.
10 Ne attingas parvulorum terminos, et agrum pupillorum ne introëas:
Soohdintii hore ha durkin, Beeraha agoommadana ha dhex gelin,
11 propinquus enim illorum fortis est, et ipse judicabit contra te causam illorum.
Waayo, bixiyahoodu waa xoog badan yahay; Oo isaga ayaa dacwadooda kugu qaadi doona.
12 Ingrediatur ad doctrinam cor tuum, et aures tuæ ad verba scientiæ.
Qalbigaaga edbinta u jeedi, Oo dhegahana erayada aqoonta.
13 Noli subtrahere a puero disciplinam: si enim percusseris eum virga, non morietur.
Ilmaha edbin ha u diidin, Waayo, haddaad isaga ul ku garaacdid, ma dhiman doono.
Ul baad isaga ku garaaci doontaa, Oo naftiisaad She'ool ka samatabbixin doontaa. (Sheol h7585)
15 Fili mi, si sapiens fuerit animus tuus, gaudebit tecum cor meum:
Wiilkaygiiyow, haddii qalbigaagu caqli leeyahay, Qalbigayguna wuu farxi doonaa.
16 et exsultabunt renes mei, cum locuta fuerint rectum labia tua.
Haah, oo xataa uurkaygu wuu rayrayn doonaa, Markay bushimahaagu wax qumman ku hadlaan.
17 Non æmuletur cor tuum peccatores, sed in timore Domini esto tota die:
Qalbigaagu yaanu dembilayaal ka hinaasin, Laakiinse maalinta oo dhan Rabbiga ka cabso.
18 quia habebis spem in novissimo, et præstolatio tua non auferetur.
Waayo, hubaal waxaa jira abaalgud, Oo rajadaaduna kaama go'i doonto.
19 Audi, fili mi, et esto sapiens, et dirige in via animum tuum.
Wiilkaygiiyow, i maqal, oo caqli yeelo, Oo qalbigaagana jidka ku toosi.
20 Noli esse in conviviis potatorum, nec in comessationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt:
Ha dhex joogin khamriyacabyada Iyo kuwa hunguriweynaanta hilibka u cuna,
21 quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur, et vestietur pannis dormitatio.
Waayo, kii sakhraan ah iyo kii hunguri weynuba way caydhoobi doonaan, Oo lulona nin calal bay u xidhi doontaa.
22 Audi patrem tuum, qui genuit te, et ne contemnas cum senuerit mater tua.
Dhegayso aabbahaagii ku dhalay, Oo hooyadaana ha quudhsan markay gabowdo.
23 Veritatem eme, et noli vendere sapientiam, et doctrinam, et intelligentiam.
Runta soo iibso, oo ha sii iibin, Oo weliba waxaad ku sii darsataa xigmadda iyo edbinta iyo waxgarashada.
24 Exsultat gaudio pater justi; qui sapientem genuit, lætabitur in eo.
Kii xaq ah aabbihiis aad buu u farxi doonaa, Oo kii ilmo caqli leh dhalaana farxad buu ka heli doonaa.
25 Gaudeat pater tuus et mater tua, et exsultet quæ genuit te.
Aabbahaa iyo hooyadaaba ha farxeen, Oo tii ku dhashayna ha rayrayso.
26 Præbe, fili mi, cor tuum mihi, et oculi tui vias meas custodiant.
Wiilkaygiiyow, qalbigaaga i sii, Oo indhahaaguna jidadkayga ha dhawreen.
27 Fovea enim profunda est meretrix, et puteus angustus aliena.
Waayo, dhillo waa booraan dheer, Oo naag qalaadna waa god cidhiidhi ah.
28 Insidiatur in via quasi latro, et quos incautos viderit, interficiet.
Sida tuug oo kale ayay u gabbataa, Oo waxay dadka ku dhex badisaa khaayinnada.
29 Cui væ? cujus patri væ? cui rixæ? cui foveæ? cui sine causa vulnera? cui suffusio oculorum?
Bal yaa hoog leh? Oo yaa caloolxumo leh? Oo yaa murammo leh? Oo yaa calaacal badan leh? Oo yaa u dhaawacan sababla'aan? Oo yaa indho casaan ah leh?
30 nonne his qui commorantur in vino, et student calicibus epotandis?
Waa kuwa wakhti dheer ku raaga khamriga, Waana kuwa u taga inay doondoontaan khamri laysku daray.
31 Ne intuearis vinum quando flavescit, cum splenduerit in vitro color ejus: ingreditur blande,
Ha fiirin khamrigu markuu casaado, Markuu koobka ka dhex dhalaalo, Iyo markuu si wanaagsan u shubmayoba.
32 sed in novissimo mordebit ut coluber, et sicut regulus venena diffundet.
Ugu dambaysta wuxuu wax u qaniinaa sida abeesada, Oo sida jilbiskana wax buu u qaniinaa.
33 Oculi tui videbunt extraneas, et cor tuum loquetur perversa.
Indhahaagu waxay arki doonaan naago qalaad, Oo qalbigaaguna wuxuu ku hadli doonaa waxyaalo qalloocan.
34 Et eris sicut dormiens in medio mari, et quasi sopitus gubernator, amisso clavo.
Oo waxaad ahaan doontaa sida kan badda dhexdeeda jiifsada, Ama sida ka dakhalka dhaladiisa sare seexda.
35 Et dices: Verberaverunt me, sed non dolui; traxerunt me, et ego non sensi. Quando evigilabo, et rursus vina reperiam?
Waxaad odhan doontaa, Wax bay igu dhufteen, laakiin waxba ima yeelin. Way i garaaceen, iskamana aanan garan; Bal goormaan toosi doonaa? Weli mar kalaan doonan doonaa.
