Proverbiorum 22
1 Melius est nomen bonum quam divitiæ multæ; super argentum et aurum gratia bona.
Engari te ingoa pai e whiriwhiria rawatia i nga taonga nui, me te manakohanga aroha i te hiriwa, i te koura.
2 Dives et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.
Ka tutataki te tangata taonga raua ko te rawakore; ko Ihowa te kaihanga o ratou katoa.
3 Callidus vidit malum, et abscondit se; innocens pertransiit, et afflictus est damno.
Ko te tangata tupato, ka kitea atu e ia te he, ka huna i a ia; ko nga kuware, haere tonu atu, mamae tonu atu.
4 Finis modestiæ timor Domini, divitiæ, et gloria, et vita.
Ko te hua o te mahaki, a ko te wehi ki a Ihowa, he taonga, he honore, he ora.
5 Arma et gladii in via perversi; custos autem animæ suæ longe recedit ab eis.
He tataramoa, he mahanga kei te ara o te whanoke; ko te tangata ia e tiaki ana i tona wairua, ka matara atu i ena.
6 Proverbium est: adolescens juxta viam suam; etiam cum senuerit, non recedet ab ea.
Whakatupuria ake te tamaiti i te ara e haere ai ia, a, ka kaumatua, e kore e mahue i a ia.
7 Dives pauperibus imperat, et qui accipit mutuum servus est fœnerantis.
E whakatakoto tikanga ana te tangata taonga mo nga rawakore; a, ko te tangata i te nama, hei pononga ia ma te tangata nana i whakatarewa mai.
8 Qui seminat iniquitatem metet mala, et virga iræ suæ consummabitur.
Ko te kairui o te kino, ka kokoti i te he: a ka kahore noa iho te patu o tona riri.
9 Qui pronus est ad misericordiam benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera; animam autem aufert accipientium.
Ko te kanohi ohaoha, ka manaakitia tera; e hoatu ana hoki e ia tetahi wahi o tana taro ma te rawakore.
10 Ejice derisorem, et exibit cum eo jurgium, cessabuntque causæ et contumeliæ.
Peia atu te tangata whakahi, a ka riro te ngangare; ka mutu ano hoki te totohe me te whakahawea.
11 Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.
Ko te tangata e matenui ana ki te ngakau ma, ko te kingi he hoa mona, mo te ahuareka o ona ngutu.
12 Oculi Domini custodiunt scientiam, et supplantantur verba iniqui.
Ma nga kanohi o Ihowa e tiaki te tangata whai matauranga, e whakataka ana hoki e ia nga kupu a te tangata kopeka.
13 Dicit piger: Leo est foris; in medio platearum occidendus sum.
E mea ana te mangere, He raiona kei waho: ka whakamatea ahau ki nga huarahi.
14 Fovea profunda os alienæ: cui iratus est Dominus, incidet in eam.
He poka hohonu te mangai o nga wahine ke: ka taka ki roto ta Ihowa tangata e whakarihariha ai.
15 Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinæ fugabit eam.
Paihere rawa te wairangi ki roto ki te ngakau o te tamaiti; otiia ma te rakau o te whiu e pei kia matara atu i a ia.
16 Qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.
Ko te tangata e tukino ana i te rawakore kia maha atu ai he taonga mana, me te tangata hoki e hoatu mea ana ki te tangata taonga, ka tutuki raua ki te muhore kau.
17 Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam,
Anga mai tou taringa, whakarongo mai hoki ki nga kupu a te hunga whakaaro nui, kia tahuri mai hoki tou ngakau ki toku matauranga.
18 quæ pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis:
He mea ahareka hoki, mehemea ka puritia e koe i roto i tou kopu, ki te u ngatahi raua ki runga ki ou ngutu;
19 ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.
Kia okioki ai koe ki a Ihowa, koia i whakakitea ai e ahau aua mea ki a koe i tenei ra, ki a koe na ano.
20 Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:
He teka ianei hira rawa nga mea kua tuhituhia atu nei e ahau ki a koe, he kupu ako, he kupu mohio;
21 ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis, respondere ex his illis qui miserunt te.
Kia mohio ai koe ki te tuturutanga o nga kupu o te pono, kia whakahokia ai e koe he kupu pono ki te hunga e ngare ana i a koe?
22 Non facias violentiam pauperi quia pauper est, neque conteras egenum in porta:
Kaua e pahuatia te rawakore, no te mea he rawakore ia, kaua hoki e whakatupuria kinotia te tangata iti i te kuwaha:
23 quia judicabit Dominus causam ejus, et configet eos qui confixerunt animam ejus.
No te mea ka tohea e Ihowa ta ratou tohe, ka pahuatia ano hoki e ia te wairua o te hunga e pahua ana i a ratou.
24 Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:
Kaua e whakahoa ki te tangata pukuriri; kei haere tahi hoki koe i te tangata aritarita;
25 ne forte discas semitas ejus, et sumas scandalum animæ tuæ.
Kei akona e koe ona ara, a ka riro i a koe he mahanga mo tou wairua.
26 Noli esse cum his qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:
Kei uru koe ki roto ki te hunga papaki ringa, ki nga kaiwhakakapi turanga ranei mo te moni tarewa:
27 si enim non habes unde restituas, quid causæ est ut tollat operimentum de cubili tuo?
Ki te kahore au mea hei utu, hei aha i tangohia ai e ia tou moenga i raro i a koe?
28 Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.
Kaua e whakanekehia atu te rohe tawhito i whakatakotoria e ou matua.
29 Vidisti virum velocem in opere suo? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.
Kei te kite ranei koe i tetahi tangata e uaua ana ki tana mahi? ka tu ia ki te aroaro o nga kingi; e kore ia e tu ki te aroaro o nga ware.
