Proverbiorum 20
1 Luxuriosa res vinum, et tumultuosa ebrietas: quicumque his delectatur non erit sapiens.
Ang vino maoy usa ka tigtamay, ang maisug nga ilimnon mao ang sabaan; Ug bisan kinsa nga masayup tungod niini dili manggialamon.
2 Sicut rugitus leonis, ita et terror regis: qui provocat eum peccat in animam suam.
Ang pagkamakalilisang sa usa ka hari ingon sa pagngulob sa usa ka leon: Kadtong magahagit kaniya sa pagpakasuko magapakasala batok sa iyang kaugalingong kinabuhi.
3 Honor est homini qui separat se a contentionibus; omnes autem stulti miscentur contumeliis.
Maoy usa ka kadungganan alang sa usa ka tawo ang pagpahilayo gikan sa pagpakig-away; Apan ang tagsatagsa ka buang magakaaway.
4 Propter frigus piger arare noluit; mendicabit ergo æstate, et non dabitur illi.
Ang tapulan dili modaro tungod sa panahon nga tingtugnaw; Busa siya magapakilimos sa tingani, ug walay maiya.
5 Sicut aqua profunda, sic consilium in corde viri; sed homo sapiens exhauriet illud.
Ang tambag diha sa kasingkasing sa tawo ingon sa halalum nga tubig, Apan ang usa ka tawo nga may salabutan magatimba niini.
6 Multi homines misericordes vocantur; virum autem fidelem quis inveniet?
Ang kadaghanan sa mga tawo magabutyag sa tagsatagsa sa iyang kaugalingong kalolot; Apan sa usa ka matinumanon nga tawo kinsay makakaplag kaniya?
7 Justus qui ambulat in simplicitate sua beatos post se filios derelinquet.
Ang usa ka tawong matarung magalakat diha sa iyang pagkahingpit sa kasingkasing, Bulahan ang iyang mga anak sunod kaniya.
8 Rex qui sedet in solio judicii dissipat omne malum intuitu suo.
Ang usa ka hari nga magalingkod sa trono sa paghukom Magapatibulaag sa tanang dautan pinaagi sa iyang mga mata.
9 Quis potest dicere: Mundum est cor meum; purus sum a peccato?
Kinsay makaingon, gihimo ko ang akong kasingkasing nga malinis, Ako ulay gikan sa akong sala?
10 Pondus et pondus, mensura et mensura: utrumque abominabile est apud Deum.
Ang nagkalainlaing mga timbangan ug nagkalainlaing mga sukdanan, Silang duruha managsama mga q2 dulumtanan kang Jehova.
11 Ex studiis suis intelligitur puer, si munda et recta sint opera ejus.
Bisan ang usa ka bata magapaila sa iyang kaugalingon pinaagi sa iyang mga buhat, Kong ang iyang buhat maputi ba ug kong kini matarung ba.
12 Aurem audientem, et oculum videntem: Dominus fecit utrumque.
Sa mapatalinghugon nga igdulungog, ug sa matinan-awong mata, Si Jehova ang nagbuhat bisan niining duruha.
13 Noli diligere somnum, ne te egestas opprimat: aperi oculos tuos, et saturare panibus.
Ayaw paghigugmaa ang pagkatulog, tingali unya ikaw modangat sa pagkakabus; Bukha ang imong mga mata, ug ikaw mabusog sa tinapay.
14 Malum est, malum est, dicit omnis emptor; et cum recesserit, tunc gloriabitur.
Dili maayo, dili maayo, nagapamulong ang pumapalit; Apan sa makalakaw na siya sa iyang dalan, unya siya magapangandak.
15 Est aurum et multitudo gemmarum, et vas pretiosum labia scientiæ.
Adunay bulawan, ug daghang mga rubi; Apan ang mga ngabil sa kahibalo maoy usa ka bililhong mutya.
16 Tolle vestimentum ejus qui fidejussor extitit alieni, et pro extraneis aufer pignus ab eo.
Kuhaa ang iyang panapton nga maoy pasalig alang sa usa ka lumalangyaw; Ug batonan mo siya sa usa ka saad nga maoy pasalig alang sa mga dumuloong.
17 Suavis est homini panis mendacii, et postea implebitur os ejus calculo.
Ang tinapay sa kabakakan matam-is sa usa ka tawo; Apan sa kaulahian ang iyang baba mapuno sa grava.
18 Cogitationes consiliis roborantur, et gubernaculis tractanda sunt bella.
Ang tagsatagsa ka tuyo natukod pinaagi sa pagtambag; Ug pinaagi sa maalamong pagmando nakiggubat ikaw.
19 Ei qui revelat mysteria, et ambulat fraudulenter, et dilatat labia sua, ne commiscearis.
Kadtong magasuroysuroy ingon sa usa ka witwitan nagabutyag sa mga tinagoan; Busa ayaw pagpakigkauban niadtong magapalapad sa pagwalis sa iyang mga ngabil.
20 Qui maledicit patri suo et matri, extinguetur lucerna ejus in mediis tenebris:
Bisan kinsa nga magatunglo sa iyang amahan kun sa iyang inahan, Ang iyang lamparahan pagapalongon diha sa kaitum sa kangitngitan.
21 hæreditas ad quam festinatur in principio, in novissimo benedictione carebit.
Ang usa ka panulondon mahimong kuhaon sa hinanali sa sinugdanan; Apan ang katapusan niana dili pagabulahanon.
22 Ne dicas: Reddam malum: exspecta Dominum, et liberabit te.
Dili ka mag-ingon: Ako mobalus sa dautan: Humulat ka kang Jehova, ug siya magaluwas kanimo.
23 Abominatio est apud Dominum pondus et pondus; statera dolosa non est bona.
Ang nagkalainlaing mga bato sa timbangan maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Ug ang usa ka limbongan nga timbangan dili maayo.
24 A Domino diriguntur gressus viri: quis autem hominum intelligere potest viam suam?
Ang mga pagpanlihok sa usa ka tawo iya ni Jehova; Nan unsaon man sa pagpakasabut sa tawo sa iyang dalan?
25 Ruina est homini devorare sanctos, et post vota retractare.
Kini maoy usa ka lit-ag sa usa ka tawo nga mamulong sa hinanali: Kini maoy balaan, Ug tapus sa mga panaad ang pagpakigsayud.
26 Dissipat impios rex sapiens, et incurvat super eos fornicem.
Ang usa ka hari nga manggialamon magaalig-ig sa dautan, Ug magapaligid kanila sa ligid sa giukan.
27 Lucerna Domini spiraculum hominis, quæ investigat omnia secreta ventris.
Ang espiritu sa tawo mao ang lamparahan ni Jehova, Nagasusi sa tanan niyang kinahiladman uyamut nga mga dapit.
28 Misericordia et veritas custodiunt regem, et roboratur clementia thronus ejus.
Kalooy ug kamatuoran nagapanalipod sa hari; Ug ang iyang trono ginatuboy tungod sa kalolot.
29 Exsultatio juvenum fortitudo eorum, et dignitas senum canities.
Ang himaya sa mga batan-ong lalake mao ang ilang kusog; Ug ang katahum sa mga tigulang mao ang ilang ubanon nga ulo.
30 Livor vulneris absterget mala, et plagæ in secretioribus ventris.
Ang mga labud nga makasamad makahugas sa dautan; Ug ang mga pagbunal molagbas sa kinahiladman uyamut nga mga dapit.
