Proverbiorum 19
1 Melior est pauper qui ambulat in simplicitate sua quam dives torquens labia sua, et insipiens.
Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek o przewrotnych wargach, który jest głupcem.
2 Ubi non est scientia animæ, non est bonum, et qui festinus est pedibus offendet.
Nie jest też dobrze, by dusza nie miała wiedzy, a kto jest prędkich nóg, grzeszy.
3 Stultitia hominis supplantat gressus ejus, et contra Deum fervet animo suo.
Głupota człowieka wypacza jego drogę, a jego serce zapala się gniewem przeciwko PANU.
4 Divitiæ addunt amicos plurimos; a paupere autem et hi quos habuit separantur.
Bogactwo przyciąga wielu przyjaciół, ale ubogi zostaje odłączony od przyjaciela.
5 Testis falsus non erit impunitus, et qui mendacia loquitur non effugiet.
Fałszywy świadek nie uniknie kary, a [kto] mówi kłamstwa, nie ujdzie.
6 Multi colunt personam potentis, et amici sunt dona tribuentis.
Wielu uprasza o przychylność dostojnika i każdy jest przyjacielem człowieka hojnego.
7 Fratres hominis pauperis oderunt eum; insuper et amici procul recesserunt ab eo. Qui tantum verba sectatur nihil habebit;
Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go, tym bardziej oddalają się od niego [jego] przyjaciele; ściga ich słowami, ale ich nie ma.
8 qui autem possessor est mentis diligit animam suam, et custos prudentiæ inveniet bona.
Kto zdobywa rozum, miłuje swoją duszę, a [kto] strzeże roztropności, znajdzie dobro.
9 Falsus testis non erit impunitus, et qui loquitur mendacia peribit.
Fałszywy świadek nie uniknie kary, a kto mówi kłamstwa, zginie.
10 Non decent stultum deliciæ, nec servum dominari principibus.
Głupiemu nie przystoi życie w rozkoszach, tym mniej słudze panować nad książętami.
11 Doctrina viri per patientiam noscitur, et gloria ejus est iniqua prætergredi.
Roztropność człowieka powściąga jego gniew, a jego chwałą [jest] darować wykroczenie.
12 Sicut fremitus leonis, ita et regis ira, et sicut ros super herbam, ita et hilaritas ejus.
Gniew króla jest jak ryk lwa, a jego przychylność jak rosa na trawie.
13 Dolor patris filius stultus, et tecta jugiter perstillantia litigiosa mulier.
Głupi syn jest utrapieniem dla swego ojca, a kłótliwa żona jest jak nieustanne kapanie z dachu.
14 Domus et divitiæ dantur a parentibus; a Domino autem proprie uxor prudens.
Dom i bogactwo [są] dziedzictwem po ojcach, ale roztropna żona jest od PANA.
15 Pigredo immittit soporem, et anima dissoluta esuriet.
Lenistwo pogrąża w twardym śnie, a leniwa dusza będzie cierpieć głód.
16 Qui custodit mandatum custodit animam suam; qui autem negligit viam suam mortificabitur.
Kto przestrzega przykazania, zachowuje swoją duszę, [ale] kto gardzi swymi drogami, zginie.
17 Fœneratur Domino qui miseretur pauperis, et vicissitudinem suam reddet ei.
Kto lituje się nad ubogim, pożycza PANU, a on mu odpłaci za jego dobrodziejstwo.
18 Erudi filium tuum; ne desperes: ad interfectionem autem ejus ne ponas animam tuam.
Karz swego syna, dopóki jest nadzieja, i niech twoja dusza mu nie pobłaża z powodu jego płaczu.
19 Qui impatiens est sustinebit damnum, et cum rapuerit, aliud apponet.
[Człowiek] wielkiego gniewu poniesie karę, a jeśli [go] uwolnisz, znowu będziesz musiał [to zrobić].
20 Audi consilium, et suscipe disciplinam, ut sis sapiens in novissimis tuis.
Posłuchaj rady i przyjmij pouczenie, abyś był mądry u kresu swych dni.
21 Multæ cogitationes in corde viri; voluntas autem Domini permanebit.
Wiele jest zamysłów w sercu człowieka, ale rada PANA się ostoi.
22 Homo indigens misericors est, et melior est pauper quam vir mendax.
Pragnienie człowieka to jego dobroczynność i lepszy jest ubogi niż kłamca.
23 Timor Domini ad vitam, et in plenitudine commorabitur absque visitatione pessima.
Bojaźń PANA [prowadzi] do życia, a kto ją ma, spocznie syty i nie nawiedzi go zło.
24 Abscondit piger manum suam sub ascella, nec ad os suum applicat eam.
Leniwy kryje swą rękę pod pachę i do ust jej nie podnosi.
25 Pestilente flagellato stultus sapientior erit; si autem corripueris sapientem, intelliget disciplinam.
Uderz szydercę, a prosty będzie roztropniejszy; strofuj rozumnego, a pojmie wiedzę.
26 Qui affligit patrem, et fugat matrem, ignominiosus est et infelix.
Kto trwoni [dobra] ojca i wypędza matkę, ten jest synem, który przynosi wstyd i hańbę.
27 Non cesses, fili, audire doctrinam, nec ignores sermones scientiæ.
Synu mój, przestań słuchać pouczeń, które cię odwodzą od słów rozumnych.
28 Testis iniquus deridet judicium, et os impiorum devorat iniquitatem.
Nikczemny świadek naśmiewa się z sądu, a usta niegodziwych pożerają nieprawość.
29 Parata sunt derisoribus judicia, et mallei percutientes stultorum corporibus.
Sądy są przygotowane dla szyderców, a razy na grzbiet głupców.
