Proverbiorum 18

1 Occasiones quærit qui vult recedere ab amico: omni tempore erit exprobrabilis.

Ti tao a mangiyad-adayo iti bagina ket mangbirbiruk iti bukodna a tarigagay, ken kabusorna ti nasayaat a panangikeddeng.

2 Non recipit stultus verba prudentiæ, nisi ea dixeris quæ versantur in corde ejus.

Saan a makasarak ti maysa a maag iti ragsak iti pannakaawat, ngem iti laeng panangipakaammona iti adda iti pusona.

3 Impius, cum in profundum venerit peccatorum, contemnit; sed sequitur eum ignominia et opprobrium.

No dumteng ti nadangkes a tao, kakuyogna a dumteng ti pananguyaw-kakuyogna ti panangpabain ken panangumsi.

4 Aqua profunda verba ex ore viri, et torrens redundans fons sapientiæ.

Dagiti isawsawang ti ngiwat ti tao ket maiyarig iti naguuneg a danum; ti burayok ti kinasirib ket maiyarig iti agay-ayus a waig.

5 Accipere personam impii non est bonum, ut declines a veritate judicii.

Saan a nasayaat nga ayunan dagiti nadangkes, wenno ipaidam ti hustisia kadagiti agar-aramid iti nalinteg.

6 Labia stulti miscent se rixis, et os ejus jurgia provocat.

Dagiti bibig ti maysa a maag ti mangipapaay kenkuana iti panagririri, ken agaw-awis ti ngiwatna iti pannakabaot.

7 Os stulti contritio ejus, et labia ipsius ruina animæ ejus.

Ti ngiwat ti maysa a maag ti mismo a pakadadaelanna, ken siloanna ti bagina babaen kadagiti mismo a bibigna.

8 Verba bilinguis quasi simplicia, et ipsa perveniunt usque ad interiora ventris. Pigrum dejicit timor; animæ autem effeminatorum esurient.

Dagiti sasao ti maysa a managtsismis ket kasla taraon a naimas, ket dumanonda kadagiti kaunggan a paset ti bagi.

9 Qui mollis et dissolutus est in opere suo frater est sua opera dissipantis.

Kasta met, a ti naliway iti trabahona ket kabsat ti tao nga adu ti madaddadaelna.

10 Turris fortissima nomen Domini; ad ipsum currit justus, et exaltabitur.

Ti nagan ni Yahweh ket kasla natibker a torre; natalged ti tao nga agar-aramid iti nalinteg nga agkamang iti daytoy.

11 Substantia divitis urbs roboris ejus, et quasi murus validus circumdans eum.

Ti kinabaknang ti nabaknang ket arigna nga isu ti nasarikedkedan a siudadna, ken ti panangipagarupna ket nangato a pader daytoy.

12 Antequam conteratur, exaltatur cor hominis, et antequam glorificetur, humiliatur.

Sakbay ti pannakadadaelna, napalangguad ti puso ti maysa a tao, ngem umun-una ti panagpakumbaba sakbay ti pannakaitan-ok.

13 Qui prius respondet quam audiat, stultum se esse demonstrat, et confusione dignum.

Ti tao a sumungbat sakbay a dumngeg-isu ti kinamaag ken pakaibabainanna.

14 Spiritus viri sustentat imbecillitatem suam; spiritum vero ad irascendum facilem quis poterit sustinere?

Ti espiritu ti maysa a tao ket makalasat iti panagsakit, ngem siasino koma ti makaibtur iti naburak nga espiritu?

15 Cor prudens possidebit scientiam, et auris sapientium quærit doctrinam.

Ti puso ti nalaing ket makagun-od iti pannakaammo, ken ti masirib a tao ket birbirukenna daytoy.

16 Donum hominis dilatat viam ejus, et ante principes spatium ei facit.

Ti sagut ti maysa a tao ket mabalin a manglukat iti dalan ken mangipan kenkuana iti sangoanan ti maysa a napateg a tao.

17 Justus prior est accusator sui: venit amicus ejus, et investigabit eum.

Kasla pudno ti umuna a mangikalintegan iti kasona agingga a dumteng ti kabusorna a mangpalutpot kenkuana.

18 Contradictiones comprimit sors, et inter potentes quoque dijudicat.

Ti panagbibinnunot ket urnosenna dagiti riri ken pagsisinaenna dagiti agkabusor.

19 Frater qui adjuvatur a fratre quasi civitas firma, et judicia quasi vectes urbium.

Ti panagballigim a mangay-ayo iti napasakitan a kabsat ket narigrigat ngem iti panagballigim a mangparmek iti natibker a siudad, ken ti panagapa ket maiyarig kadagiti balunet iti maysa a palasio.

20 De fructu oris viri replebitur venter ejus, et genimina labiorum ipsius saturabunt eum.

Mapno ti tian ti tao gapu iti bunga ti bibigna; mapnek isuna babaen iti maapit dagiti bibigna.

21 Mors et vita in manu linguæ; qui diligunt eam comedent fructus ejus.

Ti patay ken biag ket adda iti pannakabalin ti dila, ken dagiti mangayat iti daytoy ket kanendanto ti bungana.

22 Qui invenit mulierem bonam invenit bonum, et hauriet jucunditatem a Domino. Qui expellit mulierem bonam expellit bonum; qui autem tenet adulteram stultus est et impius.

Ti siasinoman a makabirok iti asawa a babai ket makabirok iti nasayaat a banag ken makaawat iti pabor manipud kenni Yahweh.

23 Cum obsecrationibus loquetur pauper, et dives effabitur rigide.

Agpakpakaasi ti marigrigat a tao, ngem nagubsang ti panangsungbat ti nabaknang a tao.

24 Vir amabilis ad societatem magis amicus erit quam frater.

Ti mangibagbaga nga adu ti gagayyemna ket maipan iti pannakadadael babaen kadagitoy, ngem adda gayyem a nasingsinged ngem iti maysa a kabsat.