Proverbiorum 16
1 Hominis est animam præparare, et Domini gubernare linguam.
W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
2 Omnes viæ hominis patent oculis ejus; spirituum ponderator est Dominus.
Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
3 Revela Domino opera tua, et dirigentur cogitationes tuæ.
Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
4 Universa propter semetipsum operatus est Dominus; impium quoque ad diem malum.
PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
5 Abominatio Domini est omnis arrogans; etiamsi manus ad manum fuerit, non est innocens. Initium viæ bonæ facere justitiam; accepta est autem apud Deum magis quam immolare hostias.
Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
6 Misericordia et veritate redimitur iniquitas, et in timore Domini declinatur a malo.
Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
7 Cum placuerint Domino viæ hominis, inimicos quoque ejus convertet ad pacem.
Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
8 Melius est parum cum justitia quam multi fructus cum iniquitate.
Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
9 Cor hominis disponit viam suam, sed Domini est dirigere gressus ejus.
Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
10 Divinatio in labiis regis; in judicio non errabit os ejus.
Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
11 Pondus et statera judicia Domini sunt, et opera ejus omnes lapides sacculi.
Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
12 Abominabiles regi qui agunt impie, quoniam justitia firmatur solium.
Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
13 Voluntas regum labia justa; qui recta loquitur diligetur.
Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
14 Indignatio regis nuntii mortis, et vir sapiens placabit eam.
Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
15 In hilaritate vultus regis vita, et clementia ejus quasi imber serotinus.
W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
16 Posside sapientiam, quia auro melior est, et acquire prudentiam, quia pretiosior est argento.
O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
17 Semita justorum declinat mala; custos animæ suæ servat viam suam.
Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
18 Contritionem præcedit superbia, et ante ruinam exaltatur spiritus.
Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
19 Melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis.
Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
20 Eruditus in verbo reperiet bona, et qui sperat in Domino beatus est.
Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
21 Qui sapiens est corde appellabitur prudens, et qui dulcis eloquio majora percipiet.
Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
22 Fons vitæ eruditio possidentis; doctrina stultorum fatuitas.
Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
23 Cor sapientis erudiet os ejus, et labiis ejus addet gratiam.
Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
24 Favus mellis composita verba; dulcedo animæ sanitas ossium.
Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
25 Est via quæ videtur homini recta, et novissima ejus ducunt ad mortem.
Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
26 Anima laborantis laborat sibi, quia compulit eum os suum.
Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
27 Vir impius fodit malum, et in labiis ejus ignis ardescit.
Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
28 Homo perversus suscitat lites, et verbosus separat principes.
Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
29 Vir iniquus lactat amicum suum, et ducit eum per viam non bonam.
Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
30 Qui attonitis oculis cogitat prava, mordens labia sua perficit malum.
Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
31 Corona dignitatis senectus, quæ in viis justitiæ reperietur.
Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
32 Melior est patiens viro forti, et qui dominatur animo suo expugnatore urbium.
Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
33 Sortes mittuntur in sinum, sed a Domino temperantur.
Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
