< Proverbiorum 15 >

1 Responsio mollis frangit iram; sermo durus suscitat furorem.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 Lingua sapientium ornat scientiam; os fatuorum ebullit stultitiam.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 In omni loco, oculi Domini contemplantur bonos et malos.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 Lingua placabilis lignum vitæ; quæ autem immoderata est conteret spiritum.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 Stultus irridet disciplinam patris sui; qui autem custodit increpationes astutior fiet. In abundanti justitia virtus maxima est: cogitationes autem impiorum eradicabuntur.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 Domus justi plurima fortitudo, et in fructibus impii conturbatio.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 Labia sapientium disseminabunt scientiam; cor stultorum dissimile erit.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 Victimæ impiorum abominabiles Domino; vota justorum placabilia.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 Abominatio est Domino via impii; qui sequitur justitiam diligitur ab eo.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Doctrina mala deserenti viam vitæ; qui increpationes odit, morietur.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
11 Infernus et perditio coram Domino; quanto magis corda filiorum hominum! (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 Non amat pestilens eum qui se corripit, nec ad sapientes graditur.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 Cor gaudens exhilarat faciem; in mœrore animi dejicitur spiritus.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 Cor sapientis quærit doctrinam, et os stultorum pascitur imperitia.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 Omnes dies pauperis, mali; secura mens quasi juge convivium.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Melius est parum cum timore Domini, quam thesauri magni et insatiabiles.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Melius est vocari ad olera cum caritate, quam ad vitulum saginatum cum odio.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 Vir iracundus provocat rixas; qui patiens est mitigat suscitatas.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 Iter pigrorum quasi sepes spinarum; via justorum absque offendiculo.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 Filius sapiens lætificat patrem, et stultus homo despicit matrem suam.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 Stultitia gaudium stulto, et vir prudens dirigit gressus suos.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Dissipantur cogitationes ubi non est consilium; ubi vero sunt plures consiliarii, confirmantur.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 Lætatur homo in sententia oris sui, et sermo opportunus est optimus.
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
24 Semita vitæ super eruditum, ut declinet de inferno novissimo. (Sheol h7585)
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 Domum superborum demolietur Dominus, et firmos faciet terminos viduæ.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 Abominatio Domini cogitationes malæ, et purus sermo pulcherrimus firmabitur ab eo.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 Conturbat domum suam qui sectatur avaritiam; qui autem odit munera, vivet. Per misericordiam et fidem purgantur peccata: per timorem autem Domini declinat omnis a malo.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 Mens justi meditatur obedientiam; os impiorum redundat malis.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 Longe est Dominus ab impiis, et orationes justorum exaudiet.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 Lux oculorum lætificat animam; fama bona impinguat ossa.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 Auris quæ audit increpationes vitæ in medio sapientium commorabitur.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 Qui abjicit disciplinam despicit animam suam; qui autem acquiescit increpationibus possessor est cordis.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 Timor Domini disciplina sapientiæ, et gloriam præcedit humilitas.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.

< Proverbiorum 15 >