Proverbiorum 15
1 Responsio mollis frangit iram; sermo durus suscitat furorem.
| جواب ملایم خشم را فرو می‌نشاند، اما جواب تند آن را بر می‌انگیزاند. |
2 Lingua sapientium ornat scientiam; os fatuorum ebullit stultitiam.
| از زبان مرد دانا حکمت می‌چکد، اما از دهان آدم نادان حماقت بیرون می‌آید. |
3 In omni loco, oculi Domini contemplantur bonos et malos.
| خدا همه جا را زیر نظر دارد و ناظر اعمال نیکان و بدان است. |
4 Lingua placabilis lignum vitæ; quæ autem immoderata est conteret spiritum.
| زبان شفابخش درخت حیات است، اما زبان فریبکار روح را در هم می‌شکند. |
5 Stultus irridet disciplinam patris sui; qui autem custodit increpationes astutior fiet. In abundanti justitia virtus maxima est: cogitationes autem impiorum eradicabuntur.
| شخص نادان نصیحت پدر خود را خوار می‌شمارد، ولی فرزند عاقل تأدیب پدرش را می‌پذیرد. |
6 Domus justi plurima fortitudo, et in fructibus impii conturbatio.
| در خانهٔ شخص درستکار گنج فراوان است، اما دسترنج آدمهای بدکار برای ایشان تلخکامی به بار می‌آورد. |
7 Labia sapientium disseminabunt scientiam; cor stultorum dissimile erit.
| حکمت توسط دانایان منتشر می‌شود نه به‌وسیلۀ جاهلانی که در آنها راستی نیست. |
8 Victimæ impiorum abominabiles Domino; vota justorum placabilia.
| خداوند از قربانیهای بدکاران نفرت دارد، اما از دعای درستکاران خشنود است. |
9 Abominatio est Domino via impii; qui sequitur justitiam diligitur ab eo.
| خداوند از اعمال بدکاران متنفر است، اما پیروان راستی را دوست می‌دارد. |
10 Doctrina mala deserenti viam vitæ; qui increpationes odit, morietur.
| کسانی که راه راست را ترک گفته‌اند تنبیه سختی در انتظارشان است و اگر نخواهند تنبیه و اصلاح شوند خواهند مرد. |
| حتی دنیای مردگان از نظر خداوند پنهان نیست، چه رسد به افکار انسان! (Sheol h7585) |
12 Non amat pestilens eum qui se corripit, nec ad sapientes graditur.
| کسی که کارش مسخره کردن است از نزدیک شدن به افراد دانا خودداری می‌کند چون دوست ندارد سرزنش آنان را بشنود. |
13 Cor gaudens exhilarat faciem; in mœrore animi dejicitur spiritus.
| دل شاد، چهره را شاداب می‌سازد، اما تلخی دل، روح را افسرده می‌کند. |
14 Cor sapientis quærit doctrinam, et os stultorum pascitur imperitia.
| شخص دانا تشنهٔ دانایی است، اما نادان خود را با حماقت سیر می‌کند. |
15 Omnes dies pauperis, mali; secura mens quasi juge convivium.
| انسان وقتی غمگین است همه چیز به نظرش بد می‌آید، اما وقتی دلش شاد است هر چیزی او را خوشحال می‌کند. |
16 Melius est parum cum timore Domini, quam thesauri magni et insatiabiles.
| دارایی کم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفت با اضطراب. |
17 Melius est vocari ad olera cum caritate, quam ad vitulum saginatum cum odio.
| نان خشک خوردن در جایی که محبت هست، بهتر است از غذای شاهانه خوردن در جایی که نفرت وجود دارد. |
18 Vir iracundus provocat rixas; qui patiens est mitigat suscitatas.
| آدم تندخو نزاع به پا می‌کند، ولی شخص صبور دعوا را فرو می‌نشاند. |
19 Iter pigrorum quasi sepes spinarum; via justorum absque offendiculo.
| راه آدم تنبل با خارها پوشیده است، اما راه شخص درستکار شاهراهی هموار است. |
20 Filius sapiens lætificat patrem, et stultus homo despicit matrem suam.
| فرزند دانا پدرش را خوشحال می‌کند، اما فرزند نادان مادرش را تحقیر می‌نماید. |
21 Stultitia gaudium stulto, et vir prudens dirigit gressus suos.
| آدم نادان از کارهای ابلهانه لذت می‌برد، اما شخص فهمیده از راه راست منحرف نمی‌شود. |
22 Dissipantur cogitationes ubi non est consilium; ubi vero sunt plures consiliarii, confirmantur.
| نقشه‌ای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه می‌گردد، اما مشورت بسیار، باعث موفقیت می‌شود. |
23 Lætatur homo in sententia oris sui, et sermo opportunus est optimus.
| انسان وقتی جواب درست می‌دهد از آن لذت می‌برد. چه عالی است سخنی که بجا گفته شود! |
| راه دانایان به سوی حیات بالا می‌رود و آنها را از فرو رفتن به جهنم باز می‌دارد. (Sheol h7585) |
25 Domum superborum demolietur Dominus, et firmos faciet terminos viduæ.
| خداوند خانه متکبران را از بین می‌برد، اما ملک بیوه‌زنان را حفظ می‌کند. |
26 Abominatio Domini cogitationes malæ, et purus sermo pulcherrimus firmabitur ab eo.
| خداوند از نقشه‌های پلید متنفر است، ولی افکار پاک مورد پسند او می‌باشند. |
27 Conturbat domum suam qui sectatur avaritiam; qui autem odit munera, vivet. Per misericordiam et fidem purgantur peccata: per timorem autem Domini declinat omnis a malo.
| کسی که دنبال سود نامشروع می‌رود به خانواده‌اش لطمه می‌زند، اما شخصی که از رشوه نفرت دارد زندگی خوبی خواهد داشت. |
28 Mens justi meditatur obedientiam; os impiorum redundat malis.
| شخص نیک قبل از جواب دادن فکر می‌کند، اما شریر زود جواب می‌دهد و مشکلات به بار می‌آورد. |
29 Longe est Dominus ab impiis, et orationes justorum exaudiet.
| خداوند از بدکاران دور است، ولی دعای نیکان را می‌شنود. |
30 Lux oculorum lætificat animam; fama bona impinguat ossa.
| دیدن صورت شاد و شنیدن خبر خوش به انسان شادی و سلامتی می‌بخشد. |
31 Auris quæ audit increpationes vitæ in medio sapientium commorabitur.
| کسی که انتقادهای سازنده را بپذیرد، جزو دانایان به حساب خواهد آمد. |
32 Qui abjicit disciplinam despicit animam suam; qui autem acquiescit increpationibus possessor est cordis.
| کسی که تأدیب را نپذیرد به خودش لطمه می‌زند، ولی هر که آن را بپذیرد دانایی کسب می‌کند. |
33 Timor Domini disciplina sapientiæ, et gloriam præcedit humilitas.
| خداترسی به انسان حکمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزت و احترام به بار می‌آورد. |
