Proverbiorum 15
1 Responsio mollis frangit iram; sermo durus suscitat furorem.
Amsa da tattausar harshe kan kwantar da fushi, amma magana da kakkausan harshe kan kuta fushi.
2 Lingua sapientium ornat scientiam; os fatuorum ebullit stultitiam.
Harshen mai hikima kan yi zance mai kyau a kan sani, amma bakin wawa kan fitar da wauta.
3 In omni loco, oculi Domini contemplantur bonos et malos.
Idanun Ubangiji suna a ko’ina, suna lura da masu aikata mugunta da masu aikata alheri.
4 Lingua placabilis lignum vitæ; quæ autem immoderata est conteret spiritum.
Harshen da ya kawo warkarwa shi ne itacen rai, amma harshe mai ƙarya kan ragargaza zuciya.
5 Stultus irridet disciplinam patris sui; qui autem custodit increpationes astutior fiet. In abundanti justitia virtus maxima est: cogitationes autem impiorum eradicabuntur.
Wawa yakan ƙi kulawa da horon da mahaifinsa yake masa, amma duk wanda ya yarda da gyara kan nuna azanci.
6 Domus justi plurima fortitudo, et in fructibus impii conturbatio.
Gidan adali yana da dukiya mai yawa, amma albashin mugaye kan kawo musu wahala.
7 Labia sapientium disseminabunt scientiam; cor stultorum dissimile erit.
Leɓunan masu hikima sukan baza sani; ba haka zukatan wawaye suke ba.
8 Victimæ impiorum abominabiles Domino; vota justorum placabilia.
Ubangiji yana ƙyamar hadayar mugaye, amma addu’ar masu aikata gaskiya kan sa ya ji daɗi.
9 Abominatio est Domino via impii; qui sequitur justitiam diligitur ab eo.
Ubangiji yana ƙin hanyar mugaye amma yana ƙaunar waɗanda suke neman adalci.
10 Doctrina mala deserenti viam vitæ; qui increpationes odit, morietur.
Horo mai tsanani yana jiran duk wanda ya bar hanya; wanda ya ƙi gyara zai mutu.
Mutuwa da Hallaka suna nan a fili a gaban Ubangiji, balle fa zukatan mutane! (Sheol h7585)
12 Non amat pestilens eum qui se corripit, nec ad sapientes graditur.
Mai yin ba’a yakan ƙi gyara; ba zai nemi shawara mai hikima ba.
13 Cor gaudens exhilarat faciem; in mœrore animi dejicitur spiritus.
Zuciya mai farin ciki kan sa fuska tă yi haske, amma ciwon zuciya kan ragargaza rai.
14 Cor sapientis quærit doctrinam, et os stultorum pascitur imperitia.
Zuciya mai la’akari kan nemi sani, amma bakin wawa wauta ce ke ciyar da shi.
15 Omnes dies pauperis, mali; secura mens quasi juge convivium.
Dukan kwanakin mutumin da ake danniya fama yake yi, amma zuciya mai farin ciki yana yin biki kullum.
16 Melius est parum cum timore Domini, quam thesauri magni et insatiabiles.
Gara a kasance da kaɗan da tsoron Ubangiji da a kasance da arziki mai yawa game da wahala.
17 Melius est vocari ad olera cum caritate, quam ad vitulum saginatum cum odio.
Gara a ci abincin kayan ganye inda akwai ƙauna da a ci kiwotaccen saniya inda ƙiyayya take.
18 Vir iracundus provocat rixas; qui patiens est mitigat suscitatas.
Mutum mai zafin rai kan kawo faɗa, amma mutum mai haƙuri kan kwantar da faɗa.
19 Iter pigrorum quasi sepes spinarum; via justorum absque offendiculo.
An tare hanyar rago da ƙayayyuwa, amma hanyar mai aikata gaskiya buɗaɗɗiyar hanya ce.
20 Filius sapiens lætificat patrem, et stultus homo despicit matrem suam.
Ɗa mai hikima kan kawo farin ciki wa mahaifinsa, amma wawa yakan rena mahaifiyarsa.
21 Stultitia gaudium stulto, et vir prudens dirigit gressus suos.
Wauta kan sa mutum marar azanci ya yi farin ciki, amma mai basira kan kiyaye abin da yake yi daidai.
22 Dissipantur cogitationes ubi non est consilium; ubi vero sunt plures consiliarii, confirmantur.
Shirye-shirye sukan lalace saboda rashin neman shawara, amma tare da mashawarta masu yawa za su yi nasara.
23 Lætatur homo in sententia oris sui, et sermo opportunus est optimus.
Mutum yakan yi farin ciki a ba da amsar da take daidai, kuma ina misali a yi magana a lokacin da ya dace!
Hanyar rai na yin jagora ya haura wa masu hikima don ta kiyaye shi daga gangarawa zuwa kabari. (Sheol h7585)
25 Domum superborum demolietur Dominus, et firmos faciet terminos viduæ.
Ubangiji yakan rushe gidan mai girman kai amma yakan kiyaye iyakokin gwauruwa daidai.
26 Abominatio Domini cogitationes malæ, et purus sermo pulcherrimus firmabitur ab eo.
Ubangiji yana ƙyamar tunanin mugaye, amma waɗanda suke da tunani masu tsabta yakan ji daɗinsu.
27 Conturbat domum suam qui sectatur avaritiam; qui autem odit munera, vivet. Per misericordiam et fidem purgantur peccata: per timorem autem Domini declinat omnis a malo.
Mutum mai haɗama kan kawo wahala ga iyalinsa, amma wanda yake ƙin cin hanci zai rayu.
28 Mens justi meditatur obedientiam; os impiorum redundat malis.
Zuciyar mai adalci takan auna amsoshinta, amma bakin mugu yakan fitar da mugunta.
29 Longe est Dominus ab impiis, et orationes justorum exaudiet.
Ubangiji yana nesa da mugaye amma yakan ji addu’ar adalai.
30 Lux oculorum lætificat animam; fama bona impinguat ossa.
Fuska mai fara’a takan kawo farin ciki ga zuciya, kuma labari mai daɗi na kawo lafiya ga ƙasusuwa.
31 Auris quæ audit increpationes vitæ in medio sapientium commorabitur.
Duk wanda ya mai da hankali sa’ad da ake tsawata masa ba zai kasance dabam a cikin masu hikima ba.
32 Qui abjicit disciplinam despicit animam suam; qui autem acquiescit increpationibus possessor est cordis.
Duk waɗanda suka ƙi horon sun rena kansu ke nan, amma duk waɗanda sun yarda da gyara sukan ƙara basira.
33 Timor Domini disciplina sapientiæ, et gloriam præcedit humilitas.
Tsoron Ubangiji yakan koya wa mutum hikima, kuma sauƙinkai kan zo kafin girmamawa.
