Proverbiorum 15
1 Responsio mollis frangit iram; sermo durus suscitat furorem.
Dwoko wach mamuol kweyo mirima, to wach makwiny jimbo ich wangʼ.
2 Lingua sapientium ornat scientiam; os fatuorum ebullit stultitiam.
Lew ngʼat mariek konyore gi rieko, to dho ngʼat mofuwo hulo gik mofuwo.
3 In omni loco, oculi Domini contemplantur bonos et malos.
Wenge Jehova Nyasaye ni kuonde duto, karito joricho gi joma beyo.
4 Lingua placabilis lignum vitæ; quæ autem immoderata est conteret spiritum.
Lep makelo ber en yath mar ngima, to lep mar miriambo omiyo chuny bedo mool.
5 Stultus irridet disciplinam patris sui; qui autem custodit increpationes astutior fiet. In abundanti justitia virtus maxima est: cogitationes autem impiorum eradicabuntur.
Ngʼat mofuwo chayo kum mar wuon mare, to ngʼat mawinjo ka ikwere nyiso rieko.
6 Domus justi plurima fortitudo, et in fructibus impii conturbatio.
Od ngʼat makare otingʼo mwandu maduongʼ, to pok mar joricho kelo nigi chandruok.
7 Labia sapientium disseminabunt scientiam; cor stultorum dissimile erit.
Dho jomariek lando ngʼeyo, to ngʼat mofuwo to wechene obam.
8 Victimæ impiorum abominabiles Domino; vota justorum placabilia.
Jehova Nyasaye odagi misango mar jaricho, to lamo mar ngʼat moriere tir miye mor.
9 Abominatio est Domino via impii; qui sequitur justitiam diligitur ab eo.
Jehova Nyasaye odagi yore ngʼat marach, to ohero jogo matimo gik makare.
10 Doctrina mala deserenti viam vitæ; qui increpationes odit, morietur.
Kum malit orito ngʼat maweyo yo, ngʼat masin kikwere biro tho.
Jehova Nyasaye ongʼeyo gik moko matimore, bed ni en Tho kata Kethruok, omiyo dhano ok dipandne paro manie chunye! (Sheol h7585)
12 Non amat pestilens eum qui se corripit, nec ad sapientes graditur.
Ngʼat ma jasunga dagi puonj, ok odwar mondo ongʼadne rieko gi jomariek.
13 Cor gaudens exhilarat faciem; in mœrore animi dejicitur spiritus.
Chuny mamor miyo wangʼ bedo gi mor, to chuny mokuyo miyo dhano bedo mool.
14 Cor sapientis quærit doctrinam, et os stultorum pascitur imperitia.
Chuny mongʼeyo pogo tiend weche dwaro ngʼeyo, to dho ngʼat mofuwo chamo fuwo.
15 Omnes dies pauperis, mali; secura mens quasi juge convivium.
Ndalo duto mag ngʼat mahinyore gin thagruok, to chuny mamor ni kod mor mosiko.
16 Melius est parum cum timore Domini, quam thesauri magni et insatiabiles.
Ber bedo gi matin ka iluoro Jehova Nyasaye moloyo mwandu mangʼeny kod koko.
17 Melius est vocari ad olera cum caritate, quam ad vitulum saginatum cum odio.
Ber chamo alot kama hera nitie, moloyo chamo ringʼo machwe kama achaya nitie.
18 Vir iracundus provocat rixas; qui patiens est mitigat suscitatas.
Ngʼat ma iye wangʼ piyo medo miero, to ngʼat ma terore mos kweyo dhawo.
19 Iter pigrorum quasi sepes spinarum; via justorum absque offendiculo.
Yor jasamuoyo olor gi kuthe, to yor ngʼat moriere tir en yo malach.
20 Filius sapiens lætificat patrem, et stultus homo despicit matrem suam.
Wuowi mariek miyo wuon mare mor, to ngʼat mofuwo chayo min mare.
21 Stultitia gaudium stulto, et vir prudens dirigit gressus suos.
Fuwo moro ngʼat maonge gi rieko, to ngʼat man-gi winjo wuotho moriere tir.
22 Dissipantur cogitationes ubi non est consilium; ubi vero sunt plures consiliarii, confirmantur.
Chenro ok chopi nikech onge puonj makare, to ka giyudo jongʼad rieko mangʼeny to gichopo.
23 Lætatur homo in sententia oris sui, et sermo opportunus est optimus.
Ngʼato yudo mor e dwoko mowinjore, to mano ber manade kuom wach mochopo e sa midware.
Yor ngima telo kadhi malo ni ngʼat makare, mondo ogengʼe kik odhi mwalo kar tho. (Sheol h7585)
25 Domum superborum demolietur Dominus, et firmos faciet terminos viduæ.
Jehova Nyasaye muko od ngʼat masungore, to orito kiep dhako ma chwore otho ma ok omul.
26 Abominatio Domini cogitationes malæ, et purus sermo pulcherrimus firmabitur ab eo.
Jehova Nyasaye odagi paro mar joricho, to jogo ma chunygi ler miye mor.
27 Conturbat domum suam qui sectatur avaritiam; qui autem odit munera, vivet. Per misericordiam et fidem purgantur peccata: per timorem autem Domini declinat omnis a malo.
Ngʼat ma jawuoro kelo chandruok ne joode, to ngʼatno mamon gi asoya biro dak amingʼa.
28 Mens justi meditatur obedientiam; os impiorum redundat malis.
Chuny ngʼat makare pimo dwokoge, to dho ngʼat ma timbene richo hulo gik maricho.
29 Longe est Dominus ab impiis, et orationes justorum exaudiet.
Jehova Nyasaye bor gi ngʼat ma timbene richo, to owinjo lamo mar ngʼat makare.
30 Lux oculorum lætificat animam; fama bona impinguat ossa.
Neno mamor kelo mor ni chuny, to wach maber miyo choke bedo gi ngima.
31 Auris quæ audit increpationes vitæ in medio sapientium commorabitur.
Ngʼat machiko ite kikwere biro bedo thuolo e kind joma riek.
32 Qui abjicit disciplinam despicit animam suam; qui autem acquiescit increpationibus possessor est cordis.
Ngʼat ma ok dew kum ochayore owuon, to ngʼat mawinjo kikwere medo winjo wach.
33 Timor Domini disciplina sapientiæ, et gloriam præcedit humilitas.
Luoro Jehova Nyasaye puonjo dhano rieko, to bedo mamuol kelo luor.
