Proverbiorum 14
1 Sapiens mulier ædificat domum suam; insipiens exstructam quoque manibus destruet.
Mace mai hikima kan gina gidanta, amma da hannunta wawiya takan rushe shi ƙasa.
2 Ambulans recto itinere, et timens Deum, despicitur ab eo qui infami graditur via.
Wanda tafiyarsa ta aikata gaskiya ce kan ji tsoron Ubangiji, amma wanda hanyoyinsa ba a kan gaskiya ba ne yakan rena shi.
3 In ore stulti virga superbiæ; labia autem sapientium custodiunt eos.
Maganar wawa kan kawo sanda a bayansa, amma leɓunan masu hikima kan tsare su.
4 Ubi non sunt boves, præsepe vacuum est; ubi autem plurimæ segetes, ibi manifesta est fortitudo bovis.
Inda ba shanu, wurin sa wa dabbobi abinci zai kasance ba kome, amma daga ƙarfin saniya ce yalwar girbi kan fito.
5 Testis fidelis non mentitur; profert autem mendacium dolosus testis.
Mashaidi na gaskiya ba ya ruɗu, amma mashaidin ƙarya kan baza ƙarairayi.
6 Quærit derisor sapientiam, et non invenit; doctrina prudentium facilis.
Mai ba’a kan nemi hikima amma ba ya samun kome, amma sani kan zo a sawwaƙe ga mai basira.
7 Vade contra virum stultum, et nescit labia prudentiæ.
Ka guji wawa, gama ba za ka sami sani a leɓunansa ba.
8 Sapientia callidi est intelligere viam suam, et imprudentia stultorum errans.
Hikima masu la’akari shi ne su yi tunani a kan hanyoyinsu, amma wautar wawaye ruɗu ne.
9 Stultus illudet peccatum, et inter justos morabitur gratia.
Wawaye kan yi ba’a a gyaran zunubi, amma fatan alheri yana samuwa a cikin masu aikata gaskiya.
10 Cor quod novit amaritudinem animæ suæ, in gaudio ejus non miscebitur extraneus.
Kowace zuciya ta san ɓacin ranta, kuma babu wani dabam da zai yi rabon jin daɗinsa.
11 Domus impiorum delebitur: tabernacula vero justorum germinabunt.
Za a rushe gidan mugu, amma tentin mai aikata gaskiya zai haɓaka.
12 Est via quæ videtur homini justa, novissima autem ejus deducunt ad mortem.
Akwai hanyar da ta yi kamar tana daidai ga mutum, amma a ƙarshe takan kai ga mutuwa.
13 Risus dolore miscebitur, et extrema gaudii luctus occupat.
Ko cikin dariya zuciya takan yi ciwo, kuma farin ciki kan iya ƙarasa a baƙin ciki.
14 Viis suis replebitur stultus, et super eum erit vir bonus.
Marasa bangaskiya za su sami sakamako cikakke saboda hanyoyinsu, kuma mutumin kirki zai sami lada saboda nasa.
15 Innocens credit omni verbo; astutus considerat gressus suos. Filio doloso nihil erit boni; servo autem sapienti prosperi erunt actus, et dirigetur via ejus.
Marar azanci kan gaskata kome, amma mai la’akari kan yi tunani game da matakinsa.
16 Sapiens timet, et declinat a malo; stultus transilit, et confidit.
Mai hikima kan ji tsoron Ubangiji ya kuma guji mugunta, amma wawa yana da girman kai yakan yi kome da garaje.
17 Impatiens operabitur stultitiam, et vir versutus odiosus est.
Mutum mai saurin fushi yakan yi ayyukan wauta, akan kuma ƙi mai son nuna wayo.
18 Possidebunt parvuli stultitiam, et exspectabunt astuti scientiam.
Marar azanci kan gāji wauta, amma mai la’akari kan sami rawanin sani.
19 Jacebunt mali ante bonos, et impii ante portas justorum.
Masu mugunta za su rusuna a gaban masu kirki, mugaye kuma za su yi haka a ƙofofin adalai.
20 Etiam proximo suo pauper odiosus erit: amici vero divitum multi.
Maƙwabta sukan gudu daga matalauta, amma masu arziki suna da abokai da yawa.
21 Qui despicit proximum suum peccat; qui autem miseretur pauperis beatus erit. Qui credit in Domino misericordiam diligit.
Duk wanda ya rena maƙwabci ya yi zunubi, amma mai albarka ne wanda yake alheri ga mabukata.
22 Errant qui operantur malum; misericordia et veritas præparant bona.
Ba waɗanda suke ƙulla mugunta sukan kauce ba? Amma waɗanda suke ƙulla abin da yake mai kyau sukan sami ƙauna da aminci.
23 In omni opere erit abundantia; ubi autem verba sunt plurima, ibi frequenter egestas.
Duk aiki tuƙuru yakan kawo riba, amma zama kana surutu kan kai ga talauci kawai.
24 Corona sapientium divitiæ eorum; fatuitas stultorum imprudentia.
Dukiyar masu hikima ita ce rawaninsu, amma wautar wawaye kan haifar da wauta ne kawai.
25 Liberat animas testis fidelis, et profert mendacia versipellis.
Mashaidin gaskiya kan ceci rayuka, amma mashaidin ƙarya mai ruɗu ne.
26 In timore Domini fiducia fortitudinis, et filiis ejus erit spes.
Duk mai tsoron Ubangiji yana da zaunannen mafaka, kuma ga’ya’yansa zai zama mafaka.
27 Timor Domini fons vitæ, ut declinent a ruina mortis.
Tsoron Ubangiji shi ne maɓulɓular rai yakan juye mutum daga tarkon mutuwa.
28 In multitudine populi dignitas regis, et in paucitate plebis ignominia principis.
Yawan mutane shi ne ɗaukakar sarki, amma in ba tare da mabiya ba sarki ba kome ba ne.
29 Qui patiens est multa gubernatur prudentia; qui autem impatiens est exaltat stultitiam suam.
Mutum mai haƙuri yana da fahimi mai yawa, amma mai saurin fushi yakan nuna wautarsa a fili.
30 Vita carnium sanitas cordis; putredo ossium invidia.
Zuciya mai salama kan ba jiki rai, amma kishi kan sa ƙasusuwa su yi ciwo.
31 Qui calumniatur egentem exprobrat factori ejus; honorat autem eum qui miseretur pauperis.
Duk wanda ya zalunci matalauci ya zagi Mahaliccinsu ke nan, amma duk wanda ya yi alheri ga mabukata yana girmama Allah ne.
32 In malitia sua expelletur impius: sperat autem justus in morte sua.
Sa’ad bala’i ya auku, mugaye kan fāɗi, amma ko a mutuwa masu adalci suna da mafaka.
33 In corde prudentis requiescit sapientia, et indoctos quosque erudiet.
Hikima tana a zuciyar mai azanci, kuma ko a cikin wawaye takan sa a santa.
34 Justitia elevat gentem; miseros autem facit populos peccatum.
Adalci yakan ɗaukaka al’umma, amma zunubi kan kawo kunya ga kowane mutane.
35 Acceptus est regi minister intelligens; iracundiam ejus inutilis sustinebit.
Sarki yakan yi murna a kan bawa mai hikima, amma bawa marar kunya kan jawo fushinsa.
