Mattheum 5
1 Videns autem Jesus turbas, ascendit in montem, et cum sedisset, accesserunt ad eum discipuli ejus,
Navope aviile avawene ifipugu fya vanu akhatoga khukhyamba. Pu avile amalile ukhulama, avakongi va mwene vakhincha.
2 et aperiens os suum docebat eos dicens:
Pwakha deendula undomo gwa mwene akhanja ukhuvamanyisya, nu khuta,
3 Beati pauperes spiritu: quoniam ipsorum est regnum cælorum.
“Huba vala avaganchu va numbula manya uluudeva lwa khukyanya lwavo.
4 Beati mites: quoniam ipsi possidebunt terram.
Huba avanya lususuvalo, manya avo yaviachesiwagwa.
5 Beati qui lugent: quoniam ipsi consolabuntur.
Huba avanyakhisa, manya avo vala khihala ikhilunga.
6 Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam: quoniam ipsi saturabuntur.
Huba avanya njala ni khyumilwa ikhya yeilweli, manya avo valigutaga.
7 Beati misericordes: quoniam ipsi misericordiam consequentur.
Huba vula avanya lusyikhilo manya avo valasyeikhiliwagwa.
8 Beati mundo corde: quoniam ipsi Deum videbunt.
Huba avanya numbula inonu manya avo yavikhumbona uNguluve.
9 Beati pacifici: quoniam filii Dei vocabuntur.
Huba avavisayania, manya avo vikhilangiwagwa vana va Nguluve.
10 Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam: quoniam ipsorum est regnum cælorum.
Huba avaviveipeiliwa savuli ya vuyeilweli manya uludeeva lwa khukyanya lwavo.
11 Beati estis cum maledixerint vobis, et persecuti vos fuerint, et dixerint omne malum adversum vos mentientes, propter me:
Huba umwe yumwe avanu yavikhuvadukhaga nukhuvapa uluvungu nukhuva uvuvivi umwe nukhuvadelela savuli yango.
12 gaudete, et exsultate, quoniam merces vestra copiosa est in cælis. Sic enim persecuti sunt prophetas, qui fuerunt ante vos.
Muhovokhage nukhulu lutila, manya ulutalama lwinyo luvaha khukyanya ulwa khuva vuyeilievyo avanu vava vungaga avanya malago avuvalekhyo umwe vu mukhanale.
13 Vos estis sal terræ. Quod si sal evanuerit, in quo salietur? ad nihilum valet ultra, nisi ut mittatur foras, et conculcetur ab hominibus.
Umwe mulei mwoyo gwa khilunga. Pu einave umwinyo guyanchinche uvunonu wa gwene, pu yiva ndakhikhi ukhuta yuve nonu khange? Pu nalusikhu sagwiva nonu khu khinu eikhinge khyukhyoni, puleino pugwiva gwa khutaga khunji nukhukadiwa na vanu.
14 Vos estis lux mundi. Non potest civitas abscondi supra montem posita,
Umwe muleilumuli lwa khilunga. Uvunchege uwuvunchengiwa pakyanya pakhyamba savufihama.
15 neque accendunt lucernam, et ponunt eam sub modio, sed super candelabrum, ut luceat omnibus qui in domo sunt.
Na vavanu saviwasya einyali nu khuveikha pasi pakhisanja, pu vi veikha pavuhagufu, puyikhuva muleikhaga voni avahei mgati munyumba.
16 Sic luceat lux vestra coram hominibus: ut videant opera vestra bona, et glorificent Patrem vestrum, qui in cælis est.
Pumululekhe ulumuli lwenyo lumuleikhage mbulongolo mu vanu munjeila eiya khuta avanu vanchivonage imbombo inonu ndyumwe nu khumwimikha uDaada yeinyo uva khukyanya.
17 Nolite putare quoniam veni solvere legem aut prophetas: non veni solvere, sed adimplere.
Mlekhe ukhuta ninchile khudenya ululageilo vave vuvanya malago saninchile khudenya punichele khwinoncha nukhugolosya.
18 Amen quippe dico vobis, donec transeat cælum et terra, jota unum aut unus apex non præteribit a lege, donec omnia fiant.
Pu lweli nikhuvavula ukhuta pu napakha ikyanya ni khilunga fyooni filute, khisikhuli eikhigelelo nakhimo eikhya lulagilo ulu yakhiva lwihega, pu mpakha apo upoyakhiva khila khinu khiva khikwilanile.
19 Qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis, et docuerit sic homines, minimus vocabitur in regno cælorum: qui autem fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regno cælorum.
Pu leino umunu uveiavenchaga uveideenya ululagilo uludeebe loninie mundagilo inchi nukhuvanyisya akange ukhudeenya uywa puikhilangiwaga ideebe muludeva lwa khukyanya. Pu ula uveikhunchibata nukhuvamanyisya avange uywa ikhilangiwaga imbaha muludeeva lwa khukyanya.
20 Dico enim vobis, quia nisi abundaverit justitia vestra plus quam scribarum et pharisæorum, non intrabitis in regnum cælorum.
Manya nikhuvavula ukhuta einave uvugolofu weinyo savulutiila, mumbogolofu wa vasimbi va kalata na Vafalisyao, pusamuleingile lusikhu mundudeeva ulwa khukyanya.
21 Audistis quia dictum est antiquis: Non occides: qui autem occiderit, reus erit judicio.
Mupoulikhe ukhuta avanu ava khatale vavuliwe ukhuta, ulahudaga nu munu ubudi panogile ukhuheigiwa.'
22 Ego autem dico vobis: quia omnis qui irascitur fratri suo, reus erit judicio. Qui autem dixerit fratri suo, raca: reus erit concilio. Qui autem dixerit, fatue: reus erit gehennæ ignis. (Geenna g1067)
Pu leino une nikhuvavula ukhuta umunu unyaluviipo khu niine punogile ukhuheigiwa, umunu uveikhinchifula nukhusula ulukololwe panugile ukhuheigiwa palulundamano lwa vaheigi nu munu uveikotola vivakhulahiwa mundugadu ncho ulwa mwoto ukali. (Geenna g1067)
23 Si ergo offers munus tuum ad altare, et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversum te:
Puleino unave vuheileikha isadakha ya panekhelo yakhutekhela khuntwa, punakhumbukhe ukhuta uleininogwa nu lukololwo ikuta nuve,
24 relinque ibi munus tuum ante altare, et vade prius reconciliari fratri tuo: et tunc veniens offeres munus tuum.
pu yeilekhe isadakha eiyo pala panekhelo, pu beite tasi ukhideehane nulukololwo, pukilivukhe khwilaha isadakha yakho.
25 Esto consentiens adversario tuo cito dum es in via cum eo: ne forte tradat te adversarius judici, et judex tradat te ministro: et in carcerem mittaris.
Weideehane nu munu uveitutile inogwa khumwene, weideikhe khimbeivi mbeive vumuleimunjeila mwiluta khubalasa, pu unave savukhwidehana nave munjei pu ula uveiutulile einongwa khumwene avahile ukhukhulekha khumbaha vavuheigi wa nongwa pu ula ikhukhuheilikha mmavokho ga vasikhali puvikhukhudeindeila mundu pala nie minyololo.
26 Amen dico tibi, non exies inde, donec reddas novissimum quadrantem.
Pu weideikhe ukhu nalusikhu sakha khudekhepele winchiga ukungiwe mulamula vusuhombile eihela ya mwene impakha yakhiva vuhomba yooni.
27 Audistis quia dictum est antiquis: Non mœchaberis.
Mupulikhe ukhuta, linchoviwe eilita ulaligupaga.'
28 Ego autem dico vobis: quia omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum eam, jam mœchatus est eam in corde suo.
Pu une nikhuvavula niita umunu ikhundola udala mumbunogwe uywa amalile ukhuligupa nave munumbula ya mwene.
29 Quod si oculus tuus dexter scandalizat te, erue eum, et projice abs te: expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum mittatur in gehennam. (Geenna g1067)
Enave eiliho lyakho eilya khundyo likhukhupela uvunangi pu uleihenche utage khuvutali nuve. Ulwa khuva huba uve mbula khamagikha khaninie. Pu umbeili gwakho gwooni gulekhe ukhutagiwa mundugaduncho la mwoto. (Geenna g1067)
30 Et si dextra manus tua scandalizat te, abscide eam, et projice abs te: expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum eat in gehennam. (Geenna g1067)
Pu ni khivokho khyakho eikhya khundyo khinga khupele uvunangi pugeide, utage khutali nuve. Manya panogile uve mbulakhimagikha khininie, pu umbeili gwakho gyooni gulekhe ukhutagiwa mundugaduncho lwa mwoto. (Geenna g1067)
31 Dictum est autem: Quicumque dimiserit uxorem suam, det ei libellum repudii.
Leinchoviwe eilita, uveihumya udala nukhupa eikalata eiyiita niswimile udala uyu.'
32 Ego autem dico vobis: quia omnis qui dimiserit uxorem suam, excepta fornicationis causa, facit eam mœchari: et qui dimissam duxerit, adulterat.
Pu une nikhuvavula niita, uveihumya udala va mwene vusaligwipe, pu ikhupela aveindigu na vanu avange pu umunu uveitola udala uvalekhiwe nu gosi va mwene uywa pu iva iligupa nave.
33 Iterum audistis quia dictum est antiquis: Non perjurabis: reddes autem Domino juramenta tua.
Mupulikhe ukhuta, vavuliwe ava viise veinyo ukhuta, 'Ulekhe ukhwijiega mbudesi, pu umwe mweijiagage khu Ntwa kwene uvwayeilweli.
34 Ego autem dico vobis, non jurare omnino, neque per cælum, quia thronus Dei est:
Pu une leino nikhuvavula niita, muleijieguga na padebe, khumela nu khuta manya nakhukyanya, ulwa khuva khyukhigoda eikhya Nguluve;
35 neque per terram, quia scabellum est pedum ejus: neque per Jerosolymam, quia civitas est magni regis:
Khive mukhilunga manya pupakhuvikha amalunde ga mwene, yeive mwu mu Jelusalemu, pakhuva wuvunchenge uwankuludeva umbaha.
36 neque per caput tuum juraveris, quia non potes unum capillum album facere, aut nigrum.
Khyumela nukhwijiega pakhuta, manya neilie nuntwe manya neilieninchwele pakhuva sawigela nukhupela ate uluywilei hata lumo ukhuta luve lu valafu yeive luve lutitu.
37 Sit autem sermo vester, est, est: non, non: quod autem his abundantius est, a malo est.
Pu amamenyu geinyo gavenchage ga khuta, 'Ena, enave mukhweideihana, mutenchage khyomela enave samukhwi deihana.' Pa khuva agaluteilile pa ago gihuma mundugu.
38 Audistis quia dictum est: Oculum pro oculo, et dentem pro dente.
Mupulikhe lisimbiwe eilita ukhwita, vuleila eiliho pa liho, eilino pa lino.'
39 Ego autem dico vobis, non resistere malo: sed si quis te percusserit in dexteram maxillam tuam, præbe illi et alteram:
Pu leino une nikhuvavula niita, mulakilanaga nu munu umbivi; pu umunu anakhutove ni lipi khuvunchuga waakho uluvafu ulwa khundyo pupinchage nuluvafu ulunge lwope atove.
40 et ei, qui vult tecum judicio contendere, et tunicam tuam tollere, dimitte ei et pallium:
Pu umunu anakhuheileikhe pavuheigi apokhe umwenda gwakho pu upinchage na gugunge.
41 et quicumque te angariaverit mille passus, vade cum illo et alia duo.
Pu ula uveikhukhyumeilincha ukhugenda nu mwene eimaili yeimo pu gende nave imaili eveili.
42 Qui petit a te, da ei: et volenti mutuari a te, ne avertaris.
Pu ula uveikhudova ifya khudova upeinchage, ula uveidova ukole upe ulekhe ukhusyetukhila khungosi.
43 Audistis quia dictum est: Diliges proximum tuum, et odio habebis inimicum tuum.
Mu pulikhe leisimbiwe eilita uganage unino, unsoulage utavangwa.'
44 Ego autem dico vobis: diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt vos, et orate pro persequentibus et calumniantibus vos:
Pu une nikhuvavula niita muvaganage avatavangwa veinyo, muvadovelage ulusayo vala avikhuvakotola muvavombelage inonu na vala vavo vavansoulile,
45 ut sitis filii Patris vestri, qui in cælis est: qui solem suum oriri facit super bonos et malos: et pluit super justos et injustos.
pu muvenchaga vaana va Daada yeinyo uva khukyanya. Pakhuva umwene ikhuva muleikhila eilinchuva avavivi na vanonu, ifula ya mwene yeitima khu vagolofu navatava vagolofu.
46 Si enim diligitis eos qui vos diligunt, quam mercedem habebitis? nonne et publicani hoc faciunt?
Pumunave mukhuvagana vala vavo vavaganile umwe, pu muhombiwa khinukheikhi? Avasangunchi voope nchusavivoomba ndincho?
47 Et si salutaveritis fratres vestros tantum, quid amplius facitis? nonne et ethnici hoc faciunt?
Hange munave musamusania mwivana munu yumwe, pu muvomba khinu khikhi ukhuluteila? Pu! avanu avapanchi nchu savivoomba ndiincho?
48 Estote ergo vos perfecti, sicut et Pater vester cælestis perfectus est.
Pu umwe muvenchage vagolofu nduvu u Dada yeinyo uvakhukyanya umwavelile igolofu.
