Lucam 6
1 Factum est autem in sabbato secundo, primo, cum transiret per sata, vellebant discipuli ejus spicas, et manducabant confricantes manibus.
Lino zyakachitika muSabata awo Jesu nakalikuyabweenda akwiinda akati kamyuunda yazilyo, alimwi basikwiya bakwe bakabweza nseke zyazilyo, kabapukapuka akati kamaboko abo, akulya.
2 Quidam autem pharisæorum, dicebant illis: Quid facitis quod non licet in sabbatis?
Pele bamwi babaFalisi bakati, “Nkaamboonzi nimuchita chitali mumulawu mubuzuba bwaSabata?”
3 Et respondens Jesus ad eos, dixit: Nec hoc legistis quod fecit David, cum esurisset ipse, et qui cum illo erant?
Wakasandula Jesu wakati, “Sa tamunabala eezyo nzyakachita Davita awo naakaba aanzala, mwini ambakali abo?
4 quomodo intravit in domum Dei, et panes propositionis sumpsit, et manducavit, et dedit his qui cum ipso erant: quos non licet manducare nisi tantum sacerdotibus?
Wakanjila mung'anda yaLeza alimwi wabweza chinkwa chisalala mpawo walya chisela, alimwi wapa chimwi kuli baabo mbakalabo kuti balye, nikuba chakalimumulawu luzutu kuti bapayizi abalikke bachilye.” Mpawo wakati kulimbabo,
5 Et dicebat illis: Quia dominus est Filius hominis etiam sabbati.
“Mwana a Muntu ngoMwami waSabata.”
6 Factum est autem in alio sabbato, ut intraret in synagogam, et doceret. Et erat ibi homo, et manus ejus dextra erat arida.
Zyakachitika kuti imwi Sabata wakanjila muchikombelo chamaJuda wayisya bantu. Mumoomo mwakali mwalumi wakali akuboko kwachilisyo kwakayumide.
7 Observabant autem scribæ et pharisæi si in sabbato curaret, ut invenirent unde accusarent eum.
Balembi bamulawo abaFalisi bakamulangisisya kuyanda kubona kuti ulaponya umwi na muSabata, kuti bamujanine kaambo kakumupa mulandu.
8 Ipse vero sciebat cogitationes eorum: et ait homini qui habebat manum aridam: Surge, et sta in medium. Et surgens stetit.
Pele wakalizizi nzibakali kuyeeye alimwi wakati kumwalumi wakali akuboko kuyumide, “Nyampuka mpawo wiimikile akati kaboonse.” Aboobo wakanyampuka wayimikila aawo.
9 Ait autem ad illos Jesus: Interrogo vos si licet sabbatis benefacere, an male: animam salvam facere, an perdere?
Jesu wakati kulimbabo, “Ndamubuzya, chili mumulawu na muSabata kuchita bubotu na bubi kuvuna buumi na kujaya?”
10 Et circumspectis omnibus dixit homini: Extende manum tuam. Et extendit: et restituta est manus ejus.
Mpawo wakalangalanga kuli boonse wasikuti kumwaalumi, “Tandibika luboko lwako.” Wakachita mbubo, alimwi lwakatalamuka.”
11 Ipsi autem repleti sunt insipientia, et colloquebantur ad invicem, quidnam facerent Jesu.
Pesi bakazula kunyema abasikwaambilana kuti bamuchite buti Jesu.
12 Factum est autem in illis diebus, exiit in montem orare, et erat pernoctans in oratione Dei.
Zyakachitika mumazuba aayo mpakayinka kuchilundu kukukomba. Wakiinkila kunembo mansiku woonse mukukomba kuli Leza.
13 Et cum dies factus esset, vocavit discipulos suos: et elegit duodecim ex ipsis (quos et apostolos nominavit):
Nibwakacha, wakayita basikwiya bakwe kulinguwe, alimwi wakasala bali kkumi ababili, aabo mbakati mbatumwa.
14 Simonem, quem cognominavit Petrum, et Andream fratrem ejus, Jacobum, et Joannem, Philippum, et Bartholomæum,
Mazina abatumwa mbaba Sayimoni (oyo ngwakati Pita) a mukulana wakwe Endulu, Jemusi, Joni, Filipu, Bbatolomiyo,
15 Matthæum, et Thomam, Jacobum Alphæi, et Simonem, qui vocatur Zelotes,
Matayo, Tomasi, Jemusi mwana wa Alufiyasi, Sayimoni walikutegwa muZiloti,
16 et Judam Jacobi, et Judam Iscariotem, qui fuit proditor.
Judasi Sikkaliyoti, wakazoba sikwaaba Jesu.
17 Et descendens cum illis, stetit in loco campestri, et turba discipulorum ejus, et multitudo copiosa plebis ab omni Judæa, et Jerusalem, et maritima, et Tyri, et Sidonis,
Pele Jesu wakaseluka kuzwa kuchilundu ambakali aabo mpawo wiimikila antandabale amakamu mapati abasikwiya bakwe a bantu biingi bazwa kuJudiya a kuJelusalema akunkomwe yalwizi lwaTaya a Sidoni.
18 qui venerant ut audirent eum, et sanarentur a languoribus suis. Et qui vexabantur a spiritibus immundis, curabantur.
Bakaza kuzoswiilila kulinguwe akuponesegwa zilwazi zyabo. Bantu bakali kukatazigwa amyuuya mibi bakaponesegwa abalabo.
19 Et omnis turba quærebat eum tangere: quia virtus de illo exibat, et sanabat omnes.
Woonse wakali munkamu wakali kweezya kumuguma nkambo manguzu akuponya akali kuzwa mulinguwe, alimwi wakabaponya boonse.
20 Et ipse elevatis oculis in discipulis suis, dicebat: Beati pauperes, quia vestrum est regnum Dei.
Mpawo wakalanga kulibasikwiiya bakwe alimwi wati, “Mulilongezedwe nywebo nobachete, nkambo bwami bwaLeza mbubwanu.
21 Beati qui nunc esuritis, quia saturabimini. Beati qui nunc fletis, quia ridebitis.
Mulilongezedwe nywebo nimufwa nzala, nkambo muyokkutisigwa. Mulilongezedwe nimulila lino, nkambo muyooseka.
22 Beati eritis cum vos oderint homines, et cum separaverint vos, et exprobraverint, et ejicerint nomen vestrum tamquam malum propter Filium hominis.
Mulilongezedwe nywebo nimuyosulwa abantu, alimwi bayomusaamika akumusampawula, akaambo kaMwana waMuntu.
23 Gaudete in illa die, et exsultate: ecce enim merces vestra multa est in cælo: secundum hæc enim faciebant prophetis patres eorum.
Mukabotelwe mubuzuba oobo akusotoka mulukondo, nkambo chakasimpe muyooba ampindu mpati kujulu, nkaambo basikale babo bakajisi basinsimi munzila ilibobu.
24 Verumtamen væ vobis divitibus, quia habetis consolationem vestram.
Pele chabija kulindinywe nibavubi, nkaambo mwatambula kale luumbulizyo lwanu.
25 Væ vobis, qui saturati estis: quia esurietis. Væ vobis, qui ridetis nunc: quia lugebitis et flebitis.
Chabija kulindinywe nimukkusi lino, nkaambo muyooba anzala, chabija kulindinywe nimuseka lino, nkaambo muyolila akukwiila muchindi chitobela.
26 Væ cum benedixerint vobis homines: secundum hæc enim faciebant pseudoprophetis patres eorum.
Chabija kulindinywe na woonse muntu kawamba bubotu andinywe, nkaambo mbubo basikalebabo mbubakabajisi basinsimi bakubeja.
27 Sed vobis dico, qui auditis: diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt vos.
Pele ndati kulindinywe nimulikuswilizya, yanda basinkondonyokwe alimwi muchite zibotu kulimbabo bamusula.
28 Benedicite maledicentibus vobis, et orate pro calumniantibus vos.
Mulongezye baabo bamutuka alimwi mukombele aabo bamusukuusya.
29 Et qui te percutit in maxillam, præbe et alteram. Et ab eo qui aufert tibi vestimentum, etiam tunicam noli prohibere.
Kuli wooyo ukuuma seya mupe lubo alimbi. Na umwi muntu wabweza chibaki chaajulu utamwiimi chakunsi.
30 Omni autem petenti te, tribue: et qui aufert quæ tua sunt, ne repetas.
Pa kumuntu woonse uukukumbila. Na umwi muntu wabweza chintu chako utamwaambili kuti achiboozye kulinduwe.
31 Et prout vultis ut faciant vobis homines, et vos facite illis similiter.
Mbuli mboyanda kuti bantu bakuchitile weelede kubachtila ayebo mbuboobo.
32 Et si diligitis eos qui vos diligunt, quæ vobis est gratia? nam et peccatores diligentes se diligunt.
Na wayanda luzutu aabo bakuyanda mbulumbuunzi buli kulinduwe? Nkaambo nikuba abasizibi balabayanda aabo babayanda.
33 Et si benefeceritis his qui vobis benefaciunt, quæ vobis est gratia? siquidem et peccatores hoc faciunt.
Na wachitila kabotu aabo bakuchitila kabotu, zikugwasyanzi? Nkaambo abalabo basizibi balazichita eezyo.
34 Et si mutuum dederitis his a quibus speratis recipere, quæ gratia est vobis? nam et peccatores peccatoribus fœnerantur, ut recipiant æqualia.
Na kogwasya biyo aabo bakonzya kukubweedezya nzuwabapa, chikugwasyayi? Nkaambo basizibi abalabo balapa basizibinyina, kuti bajane mpindu ikozyenie.
35 Verumtamen diligite inimicos vestros: benefacite, et mutuum date, nihil inde sperantes: et erit merces vestra multa, et eritis filii Altissimi, quia ipse benignus est super ingratos et malos.
Pesi muyande basinkondonyokwe mubachitile zibotu. Mupegwe mutalangili kupegwa lubo aboobo mpindu yenu iyooba mpati alimwi muyooba bana ba Simajulu, nkaambo we lwakwe uli aaluyando nikuba akulaabo batakwe luyando abasizibi.
36 Estote ergo misericordes sicut et Pater vester misericors est.
Mube aaluzya nkaambo Wuso alakwe ulaaluzyalo.
37 Nolite judicare, et non judicabimini: nolite condemnare, et non condemnabimini. Dimittite, et dimittemini.
Mutabeteki, alimwi tamkoyobetekwa. Mutapi mulandu, alimwi tamukoyoopegwa mulandu. Mukalekelele bamwi, alimwi muyolekelelwa.
38 Date, et dabitur vobis: mensuram bonam, et confertam, et coagitatam, et supereffluentem dabunt in sinum vestrum. Eadem quippe mensura, qua mensi fueritis, remetietur vobis.
Pa, alimwi chiyoopegwa kulinduwe. Cheelelo chibotezya - chisindiidwe akuzula chakufusuuka - chiyootiliilwa aazibelo zyako. Nkaambo mweelo ngobelesya nguwonya uyoobelesegwa kulinduwe.”
39 Dicebat autem illis et similitudinem: Numquid potest cæcus cæcum ducere? nonne ambo in foveam cadunt?
Mpawo wakabaambila lubo chimbi chikozyanisyo. “Sa muntu moofu ulakonzya na kukwela moofunyina? Na wachita boobo, bobile te balawida mugolonga, anga tabakoowida na?
40 Non est discipulus super magistrum: perfectus autem omnis erit, si sit sicut magister ejus.
Sikwiiya takomeneni muyiisyi wakwe pe, pesi woonse kuti wayiisigwa ulamba mbuli muyiisyi wakwe.
41 Quid autem vides festucam in oculo fratris tui, trabem autem, quæ in oculo tuo est, non consideras?
Nkaambonzi nolanga kasyapu kakasamu kali mulinso lyamwana wakwanu, pesi kotaboni chisamu chili mulilyako linso lyako nomwini?
42 aut quomodo potes dicere fratri tuo: Frater, sine ejiciam festucam de oculo tuo: ipse in oculo tuo trabem non videns? Hypocrita, ejice primum trabem de oculo tuo: et tunc perspicies ut educas festucam de oculo fratris tui.
Ibuti mbonga ulakonzya kwaambila mwana wakwanu kuti, 'Mwanakesu, leka ndikugwisye kasyapu kakasamu kali mulinso lyako,' pesi iwe muli lyako linso kotabwene chisamu chilimo? Nduwe sikuupawupa! Sanguna ugwisye chisamu chilimulinso lyako, mpawo uyoobona kabotu kugwisya kasyapu kakasamu kali mulinso lyamwanakwanu.
43 Non est enim arbor bona, quæ facit fructus malos: neque arbor mala, faciens fructum bonum.
Nkaambo taakwe musamu mubotu uuzyala michelo iibolede, taaakwe munsamu uubolede uunga ulazyala muchelo mubotu.
44 Unaquæque enim arbor de fructu suo cognoscitur. Neque enim de spinis colligunt ficus: neque de rubo vindemiant uvam.
Nkaambo awumwi munsamu ulizibikene amusyobo wamichelo nguuzyala. Nkaammbo bantu tabacheli nkuyu kuzwa kumuumvwa, nikuba kuchela masansa kuzwa kumoobankonono.
45 Bonus homo de bono thesauro cordis sui profert bonum: et malus homo de malo thesauro profert malum. Ex abundantia enim cordis os loquitur.
Muntu mubotu kuzwa kububotu bwamoyo wakwe, alimwi muntu mubi kuzwa mububi bwamoyo wakwe ugwisya zibi. Nkaambo kuzwa mubuvule bwamoyo mulomo ulaambuula.
46 Quid autem vocatis me Domine, Domine: et non facitis quæ dico?
“Nkaamboonzi nimundiita kuti, 'Mwami, Mwami,' pesi tamulemeki zintu nzewamba?
47 Omnis qui venit ad me, et audit sermones meos, et facit eos, ostendam vobis cui similis sit:
Woonse muntu uuza kulindime akumvwa majwi aangu alimwi kaalemeka, ndiyoomwambila kuti ulimbuli nyamanzi.
48 similis est homini ædificanti domum, qui fodit in altum, et posuit fundamentum super petram: inundatione autem facta, illisum est flumen domui illi, et non potuit eam movere: fundata enim erat super petram.
Ulimbuli muntu uuli kuyaka ng'anda, wakasya wanika mpawo wayaka ntalisyo yang'anda yakwe amwaala uusimide. Awo zambangulwe nilyasikide, maanzi miingi alakunka awuma ng'anda pesi taakakonzya kwpiizungania pe, nkaambo yakauyakwa kabotu.
49 Qui autem audit, et non facit, similis est homini ædificanti domum suam super terram sine fundamento: in quam illisus est fluvius, et continuo cecidit: et facta est ruina domus illius magna.
Pele uumvwa majwi aangu akutaalemeka, ulimbuli muntu uuyaka ng'anda aamuse kaatakwe ntalisyo, maanzi aakasika abukali bwawo bwakuuma ng'anda eeyo mpawo yawa lunyonyooko loonse lweenda amaanzi.”
