Proverbiorum 8
1 Numquid non sapientia clamitat, et prudentia dat vocem suam?
Tie: Nyansa refrɛ. Nteaseɛ ma ne nne so.
2 In summis, excelsisque verticibus supra viam, in mediis semitis stans,
Ɛkwan no so, sorɔnsorɔmmea hɔ, nkwantanan no so, ɛhɔ na ɛgyina,
3 iuxta portas civitatis in ipsis foribus loquitur, dicens:
apono a ɛkɔ kuropɔn no mu ho, ɛteam wɔ aboboano hɔ sɛ,
4 O viri, ad vos clamito, et vox mea ad filios hominum.
“Ao, mo mmarimma na meteam mefrɛ; meteam frɛ adasamma nyinaa.
5 Intelligite parvuli astutiam, et insipientes animadvertite.
Mo a moyɛ ntetekwaa, mo mma mo ani nte; mo a moyɛ nkwaseafoɔ, monnya nteaseɛ.
6 Audite, quoniam de rebus magnis locutura sum: et aperientur labia mea, ut recta prædicent.
Montie, na mewɔ nsɛm pa bi ka kyerɛ mo; mebue mʼano ka deɛ ɛyɛ.
7 Veritatem meditabitur guttur meum, et labia mea detestabuntur impium.
Mʼano ka deɛ ɛyɛ nokorɛ, ɛfiri sɛ mʼanofafa kyiri amumuyɛsɛm.
8 Iusti sunt omnes sermones mei, non est in eis pravum quid, neque perversum.
Mʼano mu nsɛm nyinaa yɛ pɛ; ebiara nni mu a ɛyɛ nkontompo anaa nnaadaasɛm.
9 recti sunt intelligentibus, et æqui invenientibus scientiam.
Ne nyinaa mu da hɔ ma deɛ ɔwɔ nhunumu; ɛho nni asɛm ma wɔn a wɔwɔ nimdeɛ.
10 Accipite disciplinam meam, et non pecuniam: doctrinam magis, quam aurum eligite.
Mompo dwetɛ na momfa mʼakwankyerɛ, momfa nimdeɛ na mompo sikakɔkɔɔ amapa.
11 Melior est enim sapientia cunctis pretiosissimis: et omne desiderabile ei non potest comparari.
Ɛfiri sɛ nimdeɛ som bo sene mmota, na wɔrentumi mfa deɛ wopɛ biara ntoto ho.
12 Ego sapientia habito in consilio, et eruditis intersum cogitationibus.
“Me, nyansa, mene aniteɛ na ɛteɛ; nimdeɛ ne nhunumu wɔ me.
13 Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue detestor.
Sɛ wɔsuro Awurade ɛne sɛ wɔkyiri bɔne; mekyiri ahantan ne ahomasoɔ, ɔbra bɔne ne nnaadaasɛm.
14 Meum est consilium, et æquitas, mea est prudentia, mea est fortitudo.
Afotuo ne atemmuo pa wɔ me; mewɔ nteaseɛ ne tumi.
15 Per me reges regnant, et legum conditores iusta decernunt:
Me so na ahemfo nam di adeɛ na sodifoɔ nam me so hyehyɛ mmara a ɛyɛ pɛ;
16 Per me principes imperant, et potentes decernunt iustitiam.
Mmapɔmma de me bu ɔman ne atitire nyinaa a wɔdi asase so ɔhene.
17 Ego diligentes me diligo: et qui mane vigilant ad me, invenient me.
Medɔ wɔn a wɔdɔ me, na wɔn a wɔhwehwɛ me no hunu me.
18 Mecum sunt divitiæ, et gloria, opes superbæ, et iustitia.
Ahonyadeɛ ne animuonyam wɔ me nkyɛn, ahodeɛ a ɛkyɛre ne yiedie nso saa ara.
19 Melior est enim fructus meus auro, et lapide pretioso, et genimina me argento electo.
Mʼaba yɛ sene sikakɔkɔɔ amapa; deɛ ɛfiri me mu boro dwetɛ a wɔasɔne so so.
20 In viis iustitiæ ambulo, in medio semitarum iudicii,
Tenenee akwan so na menam atɛntenenee akwan so,
21 ut ditem diligentes me, et thesauros eorum repleam.
mede ahodeɛ ma wɔn a wɔdɔ me na mehyɛ wɔn adekoradan ma ma.
22 Dominus possedit me in initio viarum suarum, antequam quidquam faceret a principio.
“Awurade bɔɔ me sɛ nʼabɔdeɛ mu abakan dii ne tete nneyɛɛ anim;
23 Ab æterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret.
ɔyii me sii hɔ firi tete, ansa na ewiase rehyɛ aseɛ.
24 Nondum erant abyssi, et ego iam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant:
Wɔwoo me ansa na wɔrebɔ ɛpo kakraka no ansa na wɔreyɛ nsutire a nsuo ahyɛ no ma no;
25 necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar:
ansa na wɔde mmepɔ resisi hɔ, wɔwoo me ansa na nkokoɔ reba,
26 adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terræ.
ansa na ɔbɔɔ asase ne ne mfuo anaa dɔteɛ biara a ɛwɔ asase soɔ.
27 Quando præparabat cælos, aderam: quando certa lege, et gyro vallabat abyssos:
Mewɔ hɔ ansa na wɔbɔɔ soro, ɛberɛ a ɔtwaa hyeɛ too ebunu no ani no,
28 quando æthera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum:
ɛberɛ a ɔbɔɔ omununkum wɔ soro na ɔde ebunu mu nsutire tintim hɔ denden no,
29 quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos: quando appendebat fundamenta terræ:
ɛberɛ a ɔtwaa hyeɛ maa ɛpo sɛdeɛ nsuo no rentra ne hyeɛ, ne ɛberɛ a ɔtwaa asase fapem no,
30 Cum eo eram cuncta componens: et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore;
na meyɛ odwumfoɔ a mete ne nkyɛn. Anigyeɛ hyɛɛ me ma daa na medii ahurisie wɔ nʼanim ɛberɛ biara,
31 ludens in orbe terrarum: et deliciæ meæ esse, cum filiis hominum.
na mʼani gye wɔ ne ewiase nyinaa mu na mʼani ka wɔ adasamma mu.
32 Nunc ergo filii audite me: Beati, qui custodiunt vias meas.
“Enti me mma, montie me; nhyira ne wɔn a wɔnante mʼakwan so.
33 Audite disciplinam, et estote sapientes, et nolite abiicere eam.
Montie mʼakwankyerɛ na monhunu nyansa; mommu mo ani nngu so.
34 Beatus homo qui audit me, et qui vigilat ad fores meas quotidie, et observat ad postes ostii mei.
Nhyira ne onipa a ɔtie me, ɔwɛn mʼaboboano daa, na ɔtwɛn wɔ hɔ.
35 Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem a Domino:
Na obiara a ɔhunu me no nya nkwa na ɔnya anisɔ firi Awurade nkyɛn.
36 qui autem in me peccaverit, lædet animam suam. Omnes, qui me oderunt, diligunt mortem.
Na deɛ woanhwehwɛ me no ha ne ho na wɔn a wɔtane me no dɔ owuo.”
