< Proverbiorum 6 >
1 Fili mi, si spoponderis pro amico tuo, defixisti apud extraneum manum tuam,
Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
2 illaqueatus es verbis oris tui, et captus propriis sermonibus.
Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
3 Fac ergo quod dico fili mi, et temetipsum libera: quia incidisti in manum proximi tui. Discurre, festina, suscita amicum tuum:
Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
4 ne dederis somnum oculis tuis, nec dormitent palpebræ tuæ.
Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
5 Eruere quasi damula de manu, et quasi avis de manu aucupis.
Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
6 Vade ad formicam o piger, et considera vias eius, et disce sapientiam:
Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
7 quæ cum non habeat ducem, nec præceptorem, nec principem,
Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
8 parat in æstate cibum sibi, et congregat in messe quod comedat.
To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
9 Usquequo piger dormies? quando consurges e somno tuo?
Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
10 Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus ut dormias:
Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
11 et veniet tibi quasi viator, egestas, et pauperies quasi vir armatus. Si vero impiger fueris, veniet ut fons messis tua, et egestas longe fugiet a te.
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
12 Homo apostata, vir inutilis, graditur ore perverso,
Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
13 annuit oculis, terit pede, digito loquitur,
Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
14 pravo corde machinatur malum, et omni tempore iurgia seminat.
Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
15 huic extemplo veniet perditio sua, et subito conteretur, nec habebit ultra medicinam.
Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
16 Sex sunt, quæ odit Dominus, et septimum detestatur anima eius:
Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
17 Oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem,
Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
18 cor machinans cogitationes pessimas, pedes veloces ad currendum in malum,
Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
19 proferentem mendacia testem fallacem, et eum, qui seminat inter fratres discordias.
Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
20 Conserva fili mi præcepta patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ.
Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
21 Liga ea in corde tuo iugiter, et circumda gutturi tuo.
Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
22 Cum ambulaveris, gradiantur tecum: cum dormieris, custodiant te, et evigilans loquere cum eis.
Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
23 quia mandatum lucerna est, et lex lux, et via vitæ increpatio disciplinæ:
Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
24 ut custodiant te a muliere mala, et a blanda lingua extraneæ.
Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
25 Non concupiscat pulchritudinem eius cor tuum, nec capiaris nutibus illius:
Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
26 pretium enim scorti vix est unius panis: mulier autem viri pretiosam animam capit.
Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
27 Numquid potest homo abscondere ignem in sinu suo, ut vestimenta illius non ardeant?
Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
28 aut ambulare super prunas, ut non comburantur plantæ eius?
Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
29 sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui, non erit mundus cum tetigerit eam.
Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
30 Non grandis est culpa, cum quis furatus fuerit: furatur enim ut esurientem impleat animam:
Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
31 deprehensus quoque reddet septuplum, et omnem substantiam domus suæ tradet.
Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
32 Qui autem adulter est, propter cordis inopiam perdet animam suam:
Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
33 turpitudinem et ignominiam congregat sibi, et opprobrium illius non delebitur.
Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
34 quia zelus et furor viri non parcet in die vindictæ,
Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
35 nec acquiescet cuiusquam precibus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima.
Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.