Proverbiorum 27
1 Ne glorieris in crastinum, ignorans quid superventura pariat dies.
Usijisifu kwa ajili ya kesho, kwa kuwa hujui ni nini kitakachozaliwa kwa siku moja.
2 Laudet te alienus, et non os tuum: extraneus, et non labia tua.
Mwache mwingine akusifu, wala si kinywa chako mwenyewe; mtu mwingine afanye hivyo na si midomo yako mwenyewe.
3 Grave est saxum, et onerosa arena: sed ira stulti utroque gravior.
Jiwe ni zito na mchanga ni mzigo, lakini kukasirishwa na mpumbavu ni kuzito kuliko vyote viwili.
4 Ira non habet misericordiam, nec erumpens furor: et impetum concitati ferre quis poterit?
Hasira ni ukatili na ghadhabu kali ni gharika, lakini ni nani awezaye kusimama mbele ya wivu?
5 Melior est manifesta correptio, quam amor absconditus.
Afadhali karipio la wazi kuliko upendo uliofichika.
6 Meliora sunt vulnera diligentis, quam fraudulenta oscula odientis
Majeraha kutoka kwa rafiki yaonyesha uaminifu, bali kubusu kwa adui ni kwingi sana.
7 Anima saturata calcabit favum: et anima esuriens etiam amarum pro dulci sumet.
Yeye aliyeshiba huchukia kabisa asali, bali kwa mwenye njaa hata kile kilicho kichungu kwake ni kitamu.
8 Sicut avis transmigrans de nido suo, sic vir qui derelinquit locum suum.
Kama ndege atangatangavyo mbali na kiota chake, ndivyo alivyo mtu atangatangaye mbali na nyumbani mwake.
9 Unguento et variis odoribus delectatur cor: et bonis amici consiliis anima dulcoratur.
Manukato na uvumba huleta furaha moyoni, nao uzuri wa rafiki huchipuka kutoka kwenye ushauri wake wa uaminifu.
10 Amicum tuum, et amicum patris tui ne dimiseris: et domum fratris tui ne ingrediaris in die afflictionis tuæ. Melior est vicinus iuxta, quam frater procul.
Usimwache rafiki yako wala rafiki wa baba yako, tena usiende nyumbani mwa ndugu yako wakati umepatwa na maafa. Bora jirani wa karibu kuliko ndugu aliye mbali.
11 Stude sapientiæ fili mi, et lætifica cor meum, ut possis exprobranti respondere sermonem.
Mwanangu, uwe na hekima, nawe ulete furaha moyoni mwangu, ndipo nitakapoweza kumjibu yeyote anitendaye kwa dharau.
12 Astutus videns malum, absconditus est: parvuli transeuntes sustinuerunt dispendia.
Mtu mwenye busara huona hatari na kujificha, bali mjinga huendelea mbele nayo ikamtesa.
13 Tolle vestimentum eius, qui spopondit pro extraneo: et pro alienis, aufer ei pignus.
Chukua vazi la yule awekaye dhamana kwa ajili ya mgeni; lishikilie iwe dhamana kama anafanya hivyo kwa ajili ya mwanamke mpotovu.
14 Qui benedicit proximo suo voce grandi, de nocte consurgens maledicenti similis erit.
Kama mtu akimbariki jirani yake kwa sauti kuu asubuhi na mapema, itahesabiwa kama ni laana.
15 Tecta perstillantia in die frigoris, et litigiosa mulier comparantur:
Mke mgomvi ni kama matone yasiyokoma ya siku ya mvua.
16 qui retinet eam, quasi qui ventum teneat, et oleum dexteræ suæ vocabit.
Kumzuia yeye ni kama kuuzuia upepo au kukamata mafuta kwa kiganja cha mkono.
17 Ferrum ferro exacuitur, et homo exacuit faciem amici sui.
Kama vile chuma kinoavyo chuma, ndivyo mtu amnoavyo mwenzake.
18 Qui servat ficum, comedet fructus eius: et qui custos est domini sui, glorificabitur.
Yeye autunzaye mtini atakula tunda lake, naye amtunzaye bwana wake ataheshimiwa.
19 Quomodo in aquis resplendent vultus prospicientium, sic corda hominum manifesta sunt prudentibus.
Kama uso uonekanavyo kwenye maji, ndivyo hivyo moyo wa mtu humwonyesha alivyo.
Kuzimu na Uharibifu havishibi kadhalika macho ya mwanadamu. (Sheol h7585)
21 Quomodo probatur in conflatorio argentum, et in fornace aurum: sic probatur homo ore laudantis. Cor iniqui inquirit mala, cor autem rectum inquirit scientiam.
Kalibu ni kwa ajili ya fedha na tanuru kwa ajili ya dhahabu, bali mtu hupimwa kwa sifa azipokeazo.
22 Si contuderis stultum in pila quasi ptisanas feriente desuper pilo, non auferetur ab eo stultitia eius.
Hata ukimtwanga mpumbavu kwenye kinu, ukimtwanga kama nafaka kwa mchi, hutauondoa upumbavu wake.
23 Diligenter agnosce vultum pecoris tui, tuosque greges considera:
Hakikisha kuwa unajua hali ya makundi yako ya kondoo na mbuzi, angalia kwa bidii ngʼombe zako.
24 Non enim habebis iugiter potestatem: sed corona tribuetur in generationem et generationem.
Kwa kuwa utajiri haudumu milele, nayo taji haidumu vizazi vyote.
25 Aperta sunt prata, et apparuerunt herbæ virentes, et collecta sunt fœna de montibus.
Wakati majani makavu yameondolewa na mapya yamechipua, nayo majani toka milimani yamekusanywa,
26 Agni ad vestimentum tuum: et hœdi, ad agri pretium.
wana-kondoo watakupatia mavazi na mbuzi thamani ya shamba.
27 Sufficiat tibi lac caprarum in cibos tuos, et in necessaria domus tuæ: et ad victum ancillis tuis.
Utakuwa na maziwa mengi ya mbuzi kukulisha wewe na jamaa yako, na kuwalisha watumishi wako wa kike.
