Proverbiorum 24
1 Ne æmuleris viros malos, nec desideres esse cum eis:
Yamanlargha reshk qilma, Ular bilen bardi-keldi qilishni arzu qilma;
2 quia rapinas meditatur mens eorum, et fraudes labia eorum loquuntur.
Chünki ularning köngli zorawanliqnila oylar; Ularning aghzi azar yetküzüshni sözler.
3 Sapientia ædificabitur domus, et prudentia roborabitur.
Aile bolsa danaliq asasida berpa qilinar; Chüshinish bilen mustehkemliner.
4 In doctrina replebuntur cellaria, universa substantia pretiosa et pulcherrima.
Bilim bilen öyning xaniliri herxil qimmetlik, ésil göherlerge toldurular.
5 Vir sapiens, fortis est: et vir doctus, robustus et validus.
Dana adem zor küchke igidur; Bilimi bar adem qudritini ashurar.
6 Quia cum dispositione initur bellum: et erit salus ubi multa consilia sunt.
Puxta nesihetler bilen jeng qilghin; Ghelibe bolsa Birdinbir Ulugh Meslihetchi bilen bolar.
7 Excelsa stulto sapientia, in porta non aperiet os suum.
Danaliq eqilsiz ademge nisbeten tolimu égiz, chüshiniksizdur; [Chonglar] sheher derwazisi aldigha yighilghanda u zuwan achalmas.
8 Qui cogitat mala facere, stultus vocabitur.
Eskilikni niyetligen adem «suyiqestchi» atilar.
9 Cogitatio stulti peccatum est: et abominatio hominum detractor.
Exmeqliqtin bolghan niyet gunahdur; Hakawur kishi ademlerge yirginchliktur.
10 Si desperaveris lassus in die angustiæ: imminuetur fortitudo tua.
Béshinggha éghir kün chüshkende jasaretsiz bolsang, Küchsiz hésablinisen.
11 Erue eos, qui ducuntur ad mortem: et qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses.
[Sewebsiz] ölümge tartilghanlarni qutquzghin; Boghuzlinish xewpide turghanlardin yardem qolungni tartma;
12 Si dixeris: Vires non suppetunt: qui inspector est cordis, ipse intelligit, et servatorem animæ tuæ nihil fallit, reddetque homini iuxta opera sua.
Eger sen: «Bu ishtin xewirimiz yoqtur» déseng, Her ademning könglini tarazigha Salghuchi buni körmesmu? Jéningni hayat Saqlighuchi uni bilmesmu? U herbir insan balsining öz qilghanliri boyiche ularning özige yandurmasmu?
13 Comede, fili mi, mel, quia bonum est, et favum dulcissimum gutturi tuo:
I oghlum, hesel [tapsang] istimal qil, u yaxshidur. Here könikidin alghan hesel bolsa tatliq tétiydu;
14 Sic et doctrina sapientiæ animæ tuæ: quam cum inveneris, habebis in novissimis spem, et spes tua non peribit.
Danaliq bilen tonushsang, umu könglüngge shuningdek bolar; Uni tapqiningda jezmen yaxshi köridighan kününg bolidu, Arzu-ümiding bikargha ketmes.
15 Ne insidieris, et quæras impietatem in domo iusti, neque vastes requiem eius.
I rezil adem, heqqaniyning öyige yoshurun hujum qilishni kütme, Uning turalghusini bulighuchi bolma!
16 Septies enim cadet iustus, et resurget: impii autem corruent in malum.
Chünki heqqaniy yette qétim yiqilip chüsher, Biraq axiri yene ornidin turar. Lékin rezil kishi külpet ichige putliship chüsher.
17 Cum ceciderit inimicus tuus, ne gaudeas, et in ruina eius ne exultet cor tuum:
Reqibing yiqilip ketse xush bolup ketme, Düshmining putliship chüshse shadlanma;
18 ne forte videat Dominus, et displiceat ei, et auferat ab eo iram suam.
Perwerdigar buni körgende, Bu qiliqingni yaxshi körmey, Belkim ghezipini reqibingge chüshürmesliki mumkin.
19 Ne contendas cum pessimis, nec æmuleris impios:
Yamanlar [rawaj tapsa], biaram bolup ketme; Rezillerge reshk qilma.
20 quoniam non habent futurorum spem mali, et lucerna impiorum extinguetur.
Chünki yamanlarning kélechiki yoqtur, Uning chirighimu öchürüler.
21 Time Dominum, fili mi, et regem: et cum detractoribus non commiscearis:
I oghlum, Perwerdigardin qorqqin, padishahnimu hörmet qil. Qutratquchilar bilen arilashma.
22 quoniam repente consurget perditio eorum: et ruinam utriusque quis novit?
Bundaq kishilerge kélidighan balayi’apet ushtumtut bolar, [Perwerdigar bilen padishahning] ularni qandaq yoqitidighanliqini bilemsen?
23 Hæc quoque sapientibus: Cognoscere personam in iudicio non est bonum.
Bularmu aqilanilerning sözliridur: — Sot qilghanda bir terepke yan bésish qet’iy bolmas.
24 Qui dicunt impio: Iustus es: maledicent eis populi, et detestabuntur eos tribus.
Jinayetchige: «Eyibsiz sen» dep höküm chiqarghan kishige, Xelqler lenet éytar; El-yurtlar uningdin nepretliner.
25 Qui arguunt eum, laudabuntur: et super ipsos veniet benedictio.
Biraq ular jinayetchining gunahini échip tashlighan kishidin xursen bolar, Ular uninggha bext-saadet tilisher.
26 Labia deosculabitur, qui recta verba respondet.
Durus jawab bergüchi, Goyaki kishining lewlirige söygüchidur.
27 Præpara foris opus tuum, et diligenter exerce agrum tuum: ut postea ædifices domum tuam.
Awwal sirtta ishliringning yolini hazirlap, Étiz-ériqliringni teyyarla, Andin öyüngni salghin.
28 Ne sis testis frustra contra proximum tuum: nec lactes quemquam labiis tuis.
Yéqininggha qarshi asassiz guwahliq qilma; Aghzingdin héch yalghanchiliq chiqarma.
29 Ne dicas: Quomodo fecit mihi, sic faciam ei: reddam unicuique secundum opus suum.
«U manga qandaq qilghan bolsa, menmu uninggha shundaq qilimen, Uning manga qilghinini özige yandurimen», dégüchi bolma.
30 Per agrum hominis pigri transivi, et per vineam viri stulti:
Men hurunning étizliqidin öttim, Eqilsizning üzümzarliqi yénidin mangdim,
31 et ecce totum repleverant urticæ, et operuerant superficiem eius spinæ, et maceria lapidum destructa erat.
Mana, her yéridin tikenler ösüp chiqqan, Xoxilar yer yüzini bésip ketken, Qoruq témi örülüp ketken!
32 Quod cum vidissem, posui in corde meo, et exemplo didici disciplinam.
Ularni körgech, obdan oylandim; Körginimdin sawaq aldim: —
33 Parum, inquam, dormies, modicum dormitabis, pauxillum manus conseres, ut quiescas:
Sen: «Yene birdem közümni yumuwalay, Yene birdem uxliwalay, Yene birdem put-qolumni almap yétiwalay» — déseng,
34 et veniet tibi quasi cursor egestas, et mendicitas quasi vir armatus.
Namratliq bulangchidek séni bésip kéler, Hajetmenlik qalqanliq eskerdek sanga hujum qilar.
