Proverbiorum 23
1 Quando sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quæ apposita sunt ante faciem tuam:
Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
2 et statue cultrum in gutture tuo, si tamen habes in potestate animam tuam,
Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
3 ne desideres de cibis eius, in quo est panis mendacii.
Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
4 Noli laborare ut diteris: sed prudentiæ tuæ ponde modum.
Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
5 Ne erigas oculos tuos ad opes, quas non potes habere: quia facient sibi pennas quasi aquilæ, et volabunt in cælum.
Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
6 Ne comedas cum homine invido, et ne desideres cibos eius:
Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
7 quoniam in similitudinem arioli, et coniectoris, æstimat quod ignorat. Comede et bibe, dicet tibi: et mens eius non est tecum.
Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
8 Cibos, quos comederas, evomes: et perdes pulchros sermones tuos.
La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
9 In auribus insipientium ne loquaris: qui despicient doctrinam eloquii tui.
En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
10 Ne attingas parvulorum terminos: et agrum pupillorum ne introeas:
Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
11 Propinquus enim illorum fortis est: et ipse iudicabit contra te causam illorum.
Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
12 Ingrediatur ad doctrinam cor tuum: et aures tuæ ad verba scientiæ.
Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
13 Noli subtrahere a puero disciplinam: si enim percusseris eum virga, non morietur.
Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol. (Sheol h7585)
15 Fili mi, si sapiens fuerit animus tuus, gaudebit tecum cor meum:
Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
16 et exultabunt renes mei, cum locuta fuerint rectum labia tua.
Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
17 Non æmuletur cor tuum peccatores: sed in timore Domini esto tota die:
Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
18 quia habebis spem in novissimo, et præstolatio tua non auferetur.
Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
19 Audi fili mi, et esto sapiens: et dirige in via animum tuum.
Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
20 Noli esse in conviviis potatorum, nec in comessationibus eorum, qui carnes ad vescendum conferunt:
Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
21 quia vacantes potibus, et dantes symbola consumentur, et vestietur pannis dormitatio.
Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
22 Audi patrem tuum, qui genuit te: et ne contemnas cum senuerit mater tua.
Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
23 Veritatem eme, et noli vendere sapientiam, et doctrinam, et intelligentiam.
Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
24 Exultat gaudio pater iusti: qui sapientem genuit, lætabitur in eo.
Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
25 Gaudeat pater tuus, et mater tua, et exultet quæ genuit te.
Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
26 Præbe fili mi cor tuum mihi: et oculi tui vias meas custodiant.
Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
27 Fovea enim profunda est meretrix: et puteus angustus, aliena.
Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
28 Insidiatur in via quasi latro, et quos incautos viderit, interficiet.
Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
29 Cui væ? cuius patri væ? cui rixæ? cui foveæ? cui sine causa vulnera? cui suffusio oculorum?
Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
30 Nonne his, qui commorantur in vino, et student calicibus epotandis?
Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
31 Ne intuearis vinum quando flavescit, cum splenduerit in vitro color eius: ingreditur blande,
Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
32 sed in novissimo mordebit ut coluber, et sicut regulus venena diffundet.
En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
33 Oculi tui videbunt extraneas, et cor tuum loquetur perversa.
Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
34 Et eris sicut dormiens in medio mari, et quasi sopitus gubernator, amisso clavo:
Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
35 et dices: Verberaverunt me, sed non dolui: traxerunt me, et ego non sensi: quando evigilabo, et rursus vina reperiam?
Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
