Proverbiorum 22
1 Melius est nomen bonum, quam divitiæ multæ: super argentum et aurum, gratia bona.
Paiaeñe mandikoatse ty vara jabajaba ty añarañe soa, vaho ambone’ ty volafoty naho ty volamena ty fañisohañe.
2 Dives, et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.
Ty ihambaña’ ty mpañefoefo naho ty rarake: songa sata’ Iehovà Andrianamboatse.
3 Callidus vidit malum, et abscondit se: innocens pertransiit, et afflictus est damno.
Mizò hankañe ty maharendreke vaho mipalitse, fe misorok’ avao ty seretse vaho liloveñe.
4 Finis modestiæ timor Domini, divitiæ et gloria et vita.
Ty tambem-piambaneañe naho ty fañeveñañe am’ Iehovà, ro vara naho hasiñe vaho haveloñe.
5 Arma et gladii in via perversi: custos autem animæ suæ longe recedit ab eis.
An-dala’ ty mengoke ty fatike naho ty fandrike; ihankaña’ ty mahambem-piaiñe.
6 Proverbium est: Adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea.
Anaro ty ajaja ty lala’ homba’e, le tsy handriha’e te bey.
7 Dives pauperibus imperat: et qui accipit mutuum, servus est fœnerantis.
Fehè’ ty mpañaleale ty rarake, ondevo’ ty mampisongo ty mpisongo.
8 Qui seminat iniquitatem, metet mala, et virga iræ suæ consummabitur.
Handrofotse haemberañe ty mitongy hatsivokarañe, vaho hipoke ty kobain-kaboseha’e.
9 Qui pronus est ad misericordiam, benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera: animam autem aufert accipientium.
Soa tata ty matarike, amy te andiva’e mahakama ty rarake.
10 Eiice derisorem, et exibit cum eo iurgium, cessabuntque causæ et contumeliæ.
Soiho añe o mpañìnjeo, le hibioñe ty mah’ankoheke; hijihetse ka ty sotasota naho inje.
11 Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.
Rañe’ ty mpanjàka ty mpikoko arofo-malio vaho rei-tave ty saontsi’e.
12 Oculi Domini custodiunt scientiam: et supplantantur verba iniqui.
Mihaja hilala o fihaino’ Iehovào, fe havalintsingora’e ty fivola’ o mpamañahio.
13 Dicit piger: Leo est foris, in medio platearum occidendus sum.
Hoe ty votro: Liona ty alafe ao! havetra’e an-dalañe ey iraho.
14 Fovea profunda, os alienæ: cui iratus est Dominus, incidet in eam.
Kadaha laleke ty vava’ i tsimirirañey; mihotrak’ ao ze iviñera’ Iehovà.
15 Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinæ fugabit eam.
Mifehefehe an-tro’ ty ajalahy ao ty hagegeañe, f’ie anoe’ ty kobaim-pandilovañe soike.
16 Qui calumniatur pauperem, ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.
Songa mahararake ty famorekekeañe o rarakeo hanontonan-teña, naho ty fanolorañe ami’ty mpañaleale.
17 Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam.
Atokilaño ty ravembia’o naho janjiño ty fitaro’ o mahihitseo; vaho itsakoreo o fañòhakoo,
18 quæ pulchra erit tibi, cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis:
Toe mahasoa azo te hampireketa’o, soa t’ie ho veka’e am-pivimbi’o.
19 Ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.
Soa te hatokisa’o t’Iehovà, ty nampaharendrehako azo anindroany, eka ihe ‘nio!
20 Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:
Tsy fa nanokirako famereañe naho fampandrendrehañe telopolo?
21 ut ostenderem tibi firmitatem, et eloquia veritatis, respondere ex his illis, qui miserunt te.
hampalangesañe ama’o ty hiti’e naho ty hatò, hahatoiña’o an-katò ty nañirak’azo.
22 Non facias violentiam pauperi, quia pauper est: neque conteras egenum in porta:
Ko kamere’o o rarakeo amy te poie, ko demohe’o an-dalambey eo ty mpisotry;
23 quia iudicabit Dominus causam eius, et configet eos, qui confixerunt animam eius.
fa mihalaly ho a iareo t’Iehovà; vaho ho tavane’e ty fiai’ ze mitavañe am’iereo.
24 Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:
Ko mirañetse amo mandoviakeo, vaho ko mirekets’amy t’indaty miforoforo.
25 ne forte discas semitas eius, et sumas scandalum animæ tuæ.
kera ho zatse o sata’eo, vaho hifehefehe am-pandrik’ ao ty fiai’o.
26 Noli esse cum his, qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:
Ko mpiamo mpanò-tañañe ndra miantoke mpisongoo.
27 si enim non habes unde restituas, quid causæ est ut tollat operimentum de cubili tuo?
Naho tsy ama’o ty hañavaha’o aze, akore te hasinto’e i tihy ambane’oy?
28 Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.
Ko avi’o ty vorovoro haehae najadon-droae’oo,
29 Vidisti virum velocem in opere suo? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.
Mahaoniñe ondaty mavitrike am-pitoloña’e hao irehe? ho mpitorom-panjàka re, tsy hijohañe aolo’ o tsotrao.
