Proverbiorum 20
1 Luxuriosa res, vinum, et tumultuosa ebrietas: quicumque his delectatur, non erit sapiens.
Divai en jajaro to kongʼo en koko; ngʼat motelne kodgi onge rieko.
2 Sicut rugitus leonis, ita et terror regis: qui provocat eum, peccat in animam suam.
Mirimb ruoth chalo gi ruto mar sibuor; ngʼat momiyo obedo gi gero lalo ngimane.
3 Honor est homini, qui separat se a contentionibus: omnes autem stulti miscentur contumeliis.
Enobed luor maduongʼ ne ngʼatno ma dagi dhawo, to joma ofuwo duto ohero dhawo.
4 Propter frigus piger arare noluit: mendicabit ergo æstate, et non dabitur illi.
Jasamuoyo ok pur puothe e kinde mowinjore; omiyo e kinde mar keyo omanyo, to ok oyud gimoro.
5 Sicut aqua profunda, sic consilium in corde viri: sed homo sapiens exhauriet illud.
Dwaro mar chuny dhano chalo gi pi matut, to ngʼat man-gi winjo twomogi.
6 Multi homines misericordes vocantur: virum autem fidelem quis inveniet?
Ji mangʼeny wacho ni gin gihera ma adiera; to ngʼat ma ja-adiera, en ngʼa ma diyude?
7 Iustus, qui ambulat in simplicitate sua, beatos post se filios derelinquet.
Ngʼat makare nigi ngima ma ok ocha; nyithinde nigi gweth bangʼe.
8 Rex, qui sedet in solio iudicii, dissipat omne malum intuitu suo.
Ka ruoth obedo e kome mondo ongʼad bura; opiedho weche maricho duto gi wangʼe.
9 Quis potest dicere: Mundum est cor meum, purus sum a peccato?
En ngʼa manyalo wacho niya, “Aserito chunya maler; aler kendo aonge richo?”
10 Pondus et pondus, mensura et mensura: utrumque abominabile est apud Deum.
Rapim ma ok nikare gi pimo ma ok kare, Jehova Nyasaye mon kodgi duto.
11 Ex studiis suis intelligitur puer, si munda et recta sint opera eius.
Kata mana nyathi ingʼeyo gi timbene, omiyo ingʼeyo ka kite obidhore kata ni kare.
12 Aurem audientem, et oculum videntem, Dominus fecit utrumque.
It mawinjo gi wangʼ maneno, Jehova Nyasaye ema osechweyo gik moko ariyogo.
13 Noli diligere somnum, ne te egestas opprimat: aperi oculos tuos, et saturare panibus.
Kik iher nindo nono to ibiro bedo jachan, bed kineno to ok ibi chando chiemo.
14 Malum est, malum est, dicit omnis emptor: et cum recesserit, tunc gloriabitur.
Jangʼiewo wacho niya, “Ok ber ngangʼ, ok ber ngangʼ!” To bangʼe owuok odhiyo ka osungore ni ongʼiewo gi nengo mayot.
15 Est aurum, et multitudo gemmarum: et vas pretiosum labia scientiæ.
Dhahabu nitie, kendo kite ma nengogi tek bende nitie mogundho, to dhok mawacho weche mag ngʼeyo gin kaka mula mabeyo mayudo tek.
16 Tolle vestimentum eius, qui fideiussor extitit alieni, et pro extraneis aufer pignus ab eo.
Kaw law ngʼat mochungʼne ngʼat mokia kaka singo; mak gino mosingorego, ka otimo kamano ni dhako majabayo.
17 Suavis est homini panis mendacii: et postea implebitur os eius calculo.
Chiemo moyud e yo ma ok kare mit ne ngʼato, to achien omuodore mana ka kuoyo.
18 Cogitationes consiliis roborantur: et gubernaculis tractanda sunt bella.
Los chenro ka ikonyori gi ngʼado rieko; ka ichako lweny to dwar ikruok maber.
19 Ei, qui revelat mysteria, et ambulat fraudulenter, et dilatat labia sua, ne commiscearis.
Fuongʼo wach ketho genruok; omiyo tangʼ ni ngʼato ma wuoyo mathoth.
20 Qui maledicit patri suo, et matri, extinguetur lucerna eius in mediis tenebris.
Ka ngʼato okwongʼo wuon mare kata min mare, to ngimane norum mana ka taya motho e mudho molil.
21 Hereditas, ad quam festinatur in principio, in novissimo benedictione carebit.
Mwandu moyud motelo e yo mayot ok bi bedo konyruok e kinde machien.
22 Ne dicas: Reddam malum: expecta Dominum, et liberabit te.
Kik iwach niya, “Abiro chulo kuor kuom rachni motimna!” Bed kirito Jehova Nyasaye to obiro resi.
23 Abominatio est apud Dominum pondus et pondus: statera dolosa non est bona.
Jehova Nyasaye mon gi rapim mag miriambo, kendo rapim ma ok kare ok miye mor.
24 A Domino diriguntur gressus viri: quis autem hominum intelligere potest viam suam?
Okange mag ngʼato ichiko gi Jehova Nyasaye. Ere kaka ngʼato nyalo ngʼeyo yore owuon?
25 Ruina est homini devorare sanctos, et post vota retractare.
En obadho ne ngʼato masingo gimoro ka ok oparo, to achien eka oparo singruokne.
26 Dissipat impios rex sapiens, et incurvat super eos fornicem.
Ruoth mariek riembo joma timbegi richo; okumogi ma ok okechogi.
27 Lucerna Domini spiraculum hominis, quæ investigat omnia secreta ventris.
Taya mar Jehova Nyasaye manyo chuny dhano, kendo omanyo chunye ma iye.
28 Misericordia, et veritas custodiunt regem, et roboratur clementia thronus eius.
Hera kod adiera miyo ruoth bedo gi kwe, nikech hera, lochne bedo motegno.
29 Exultatio iuvenum, fortitudo eorum: et dignitas senum canities.
Sunga ma yawuowi nigo e teko margi, to lwar en duongʼ ne jodongo.
30 Livor vulneris absterget mala: et plagæ in secretioribus ventris.
Goch kod adhonde pwodho richo, to chwat loso maler chuny maiye.
