Proverbiorum 19
1 Melior est pauper, qui ambulat in simplicitate sua, quam dives torquens labia sua, et insipiens.
Gara matalauci wanda yake marar laifi da wawa wanda leɓunansa masu ƙarya ne.
2 Ubi non est scientia animæ, non est bonum: et qui festinus est pedibus, offendet.
Ba shi da kyau ka kasance da niyya babu sani, ko ka kasance mai garaje ka ɓace hanya.
3 Stultitia hominis supplantat gressus eius: et contra Deum fervet animo suo.
Wautar mutum kan lalatar da ransa, duk da haka zuciyarsa kan ba wa Ubangiji laifi.
4 Divitiæ addunt amicos plurimos: a paupere autem et hi, quos habuit, separantur.
Wadata kan kawo abokai da yawa, amma abokin matalauci kan bar shi.
5 Testis falsus non erit impunitus: et qui mendacia loquitur, non effugiet.
Mai ba da shaidar ƙarya ba zai tafi babu hukunci ba, kuma duk wanda ya baza ƙarairayi ba zai kuɓuta ba.
6 Multi colunt personam potentis, et amici sunt dona tribuentis.
Kowa na ƙoƙari ya sami farin jini wurin mai mulki, kuma kowa na so a ce shi abokin mutumin nan mai yawan kyauta ne.
7 Fratres hominis pauperis oderunt eum: insuper et amici procul recesserunt ab eo. Qui tantum verba sectatur, nihil habebit:
’Yan’uwan matalauci sukan guje shi, balle abokansa, su ma za su guje shi. Ko da yake matalaucin yana binsu yana roƙo, ba zai sam su ba.
8 qui autem possessor est mentis, diligit animam suam, et custos prudentiæ inveniet bona.
Duk wanda ya sami hikima yana ƙaunar ransa; duka wanda yake jin daɗi fahimi kan ci gaba.
9 Falsus testis non erit impunitus: et qui loquitur mendacia, peribit.
Mai shaidar ƙarya ba zai tafi babu hukunci ba, kuma duk mai baza ƙarairayi zai hallaka.
10 Non decent stultum deliciæ: nec servum dominari principibus.
Bai dace da wawa ya yi rayuwa cikin jin daɗi ba, haka ya fi muni bawa ya yi mulki a kan sarki!
11 Doctrina viri per patientiam noscitur: et gloria eius est iniqua prætergredi.
Hikimar mutum kan ba shi haƙuri; ɗaukakarsa ce ya ƙyale laifi.
12 Sicut fremitus leonis, ita et regis ira: et sicut ros super herbam, ita et hilaritas eius.
Fushin sarki yana kama da rurin zaki, amma tagomashinsa yana kama da raba a kan ciyawa.
13 Dolor patris, filius stultus: et tecta iugiter perstillantia, litigiosa mulier.
Wawan yaro lalacin mahaifinsa ne, mace mai yawan faɗa tana kama da ɗiɗɗigar ruwa.
14 Domus, et divitiæ dantur a parentibus: a Domino autem proprie uxor prudens.
Ana gādon dawakai da wadata daga iyaye ne, amma mace mai basira daga Ubangiji ne.
15 Pigredo immittit soporem, et anima dissoluta esuriet.
Ragwanci kan jawo zurfin barci, mutum mai sanyin jiki kuma yana tare da yunwa.
16 Qui custodit mandatum, custodit animam suam: qui autem negligit viam suam, mortificabitur.
Duk wanda ya bi umarnai kan tsare ransa, amma duk wanda ya ƙi binsu zai mutu.
17 Fœneratur Domino qui miseretur pauperis: et vicissitudinem suam reddet ei.
Duk wanda yake kirki ga matalauta yana ba wa Ubangiji bashi ne, zai kuwa sami lada game da abin da ya yi.
18 Erudi filium tuum, ne desperes: ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam.
Ka hori ɗanka, gama yin haka akwai sa zuciya; kada ka goyi baya lalacewarsa.
19 Qui impatiens est, sustinebit damnum: et cum rapuerit, aliud apponet.
Dole mai zafin rai yă biya tara; in ka fisshe shi sau ɗaya, to, sai ka sāke yin haka.
20 Audi consilium, et suscipe disciplinam, ut sis sapiens in novissimis tuis.
Ka kasa kunne ga shawara ka kuma yarda da umarni, a ƙarshe kuwa za ka yi hikima.
21 Multæ cogitationes in corde viri: voluntas autem Domini permanebit.
Da yawa ne shirye-shiryen zuciyar mutum, amma manufar Ubangiji ce takan cika.
22 Homo indigens misericors est: et melior est pauper quam vir mendax.
Abin da mutum yake sha’awa shi ne ƙauna marar ƙarewa; gara ka zama matalauci da ka zama maƙaryaci.
23 Timor Domini ad vitam: et in plenitudine commorabitur, absque visitatione pessima.
Tsoron Ubangiji yakan kai ga rai. Sa’an nan mutum ya sami biyan bukata, ba abin da zai cuce shi.
24 Abscondit piger manum suam sub ascella, nec ad os suum applicat eam.
Rago kan sa hannunsa a kwano ba ya ma iya ɗaga shi ya kai bakinsa!
25 Pestilente flagellato stultus sapientior erit: si autem corripueris sapientem, intelliget disciplinam.
Ka bulale mai ba’a, marasa azanci kuwa za su yi la’akari; ka tsawata wa mai basira, zai kuwa ƙara sani.
26 Qui affligit patrem, et fugat matrem, ignominiosus est et infelix.
Duk wanda ya yi wa mahaifinsa fashi ya kuma kori mahaifiyarsa ɗa ne da kan kawo kunya da wulaƙanci.
27 Non cesses fili audire doctrinam, nec ignores sermones scientiæ.
In ka daina jin umarni, ɗana, za ka kuwa kauce daga kalmomin sani.
28 Testis iniquus deridet iudicium: et os impiorum devorat iniquitatem.
Mai shaidar da yake malalaci yana wa shari’a ba’a ne, bakin mugaye kuma na haɗiye mugunta.
29 Parata sunt derisoribus iudicia: et mallei percutientes stultorum corporibus.
An shirya tara saboda masu ba’a ne, dūka kuma saboda bayan wawaye.
