Proverbiorum 14
1 Sapiens mulier ædificat domum suam: insipiens extructam quoque manibus destruet.
Wonke owesifazana ohlakaniphileyo uyayakha indlu yakhe, kodwa oyisithutha uyayidiliza ngezandla zakhe.
2 Ambulans recto itinere, et timens Deum, despicitur ab eo, qui infami graditur via.
Ohamba ngobuqotho bakhe wesaba iNkosi, kodwa ophambene ngendlela zakhe uyayidelela.
3 In ore stulti virga superbiæ: labia autem sapientium custodiunt eos.
Emlonyeni wesithutha kulentonga yokuzigqaja, kodwa indebe zabahlakaniphileyo ziyabagcina.
4 Ubi non sunt boves, præsepe vacuum est: ubi autem plurimæ segetes, ibi manifesta est fortitudo bovis.
Lapho okungekho izinkabi khona umkolo uhlanzekile, kodwa kulesivuno esinengi ngamandla enkabi.
5 Testis fidelis non mentitur: profert autem mendacium dolosus testis.
Umfakazi othembekileyo kaqambi amanga, kodwa umfakazi wamanga uphafuza amanga.
6 Quærit derisor sapientiam, et non invenit: doctrina prudentium facilis.
Odelelayo udinga inhlakanipho, kodwa kayikho; kodwa ulwazi lulula koqedisisayo.
7 Vade contra virum stultum, et nescit labia prudentiæ.
Suka phambi komuntu oyisithutha, nxa ungayikunanzelela kuye indebe zolwazi.
8 Sapientia callidi est intelligere viam suam: et imprudentia stultorum errans.
Inhlakanipho yokhaliphileyo yikuqedisisa indlela yakhe, kodwa ubuthutha bezithutha buyinkohliso.
9 Stultus illudet peccatum, et inter iustos morabitur gratia.
Izithutha ziyakloloda ngesono, kodwa phakathi kwabaqotho kulomusa.
10 Cor quod novit amaritudinem animæ suæ, in gaudio eius non miscebitur extraneus.
Inhliziyo iyazi ukubaba kwayo ngokwayo, lowemzini kahlanganyeli lentokozo yayo.
11 Domus impiorum delebitur: tabernacula vero iustorum germinabunt.
Indlu yabakhohlakeleyo izachithwa, kodwa ithente labaqotho lizahluma.
12 Est via, quæ videtur homini iusta: novissima autem eius deducunt ad mortem.
Kukhona indlela ebonakala ilungile emuntwini, kodwa ukuphela kwayo zindlela zokufa.
13 Risus dolore miscebitur, et extrema gaudii luctus occupat.
Lekuhlekeni inhliziyo isebuhlungwini, lokuphela kwaleyontokozo lusizi.
14 Viis suis replebitur stultus, et super eum erit vir bonus.
Ohlehlela nyovane ngenhliziyo uzasutha ngezindlela zakhe, kodwa umuntu olungileyo uzasutha ngaye ngokwakhe.
15 Innocens credit omni verbo: astutus considerat gressus suos. Filio doloso nihil erit boni: servo autem sapienti prosperi erunt actus, et dirigetur via eius.
Ongelalwazi ukholwa lonke ilizwi, kodwa olengqondo unanzelela ukuhamba kwakhe.
16 Sapiens timet, et declinat a malo: stultus transilit, et confidit.
Ohlakaniphileyo uyesaba, asuke ebubini, kodwa isithutha siyathukuthela, silitshapha.
17 Impatiens operabitur stultitiam: et vir versutus odiosus est.
Ophangisa ukuthukuthela wenza ubuthutha, lomuntu wamacebo amabi uzazondwa.
18 Possidebunt parvuli stultitiam, et expectabunt astuti scientiam.
Abangelalwazi badla ilifa lobuthutha, kodwa abakhaliphileyo bazathwala umqhele wolwazi.
19 Iacebunt mali ante bonos: et impii ante portas iustorum.
Ababi bakhothama phambi kwabalungileyo, labakhohlakeleyo emasangweni abalungileyo.
20 Etiam proximo suo pauper odiosus erit: amici vero divitum multi.
Umyanga uzondwa langumakhelwane wakhe, kodwa abathanda onothileyo banengi.
21 Qui despicit proximum suum, peccat: qui autem miseretur pauperis, beatus erit. Qui credit in Domino, misericordiam diligit.
Odelela umakhelwane wakhe uyona, kodwa olomusa kubayanga ubusisiwe.
22 Errant qui operantur malum: misericordia et veritas præparant bona.
Kabaduhi yini abaceba okubi? Kodwa umusa leqiniso ngokwalabo abaceba okuhle.
23 In omni opere erit abundantia: ubi autem verba sunt plurima, ibi frequenter egestas.
Kumtshikatshika wonke kulenzuzo, kodwa inkulumo yendebe ibanga inswelo kuphela.
24 Corona sapientium, divitiæ eorum: fatuitas stultorum, imprudentia.
Umqhele wabahlakaniphileyo uyinotho yabo; ubuthutha bezithutha buyibuthutha.
25 Liberat animas testis fidelis: et profert mendacia versipellis.
Umfakazi oqinisileyo uyophula imiphefumulo, kodwa ophafuza amanga ungumkhohlisi.
26 In timore Domini fiducia fortitudinis, et filiis eius erit spes.
Ekuyesabeni iNkosi kulethemba eliqinileyo, labantwana bakhe bazakuba lesiphephelo.
27 Timor Domini fons vitæ, ut declinent a ruina mortis.
Ukuyesaba iNkosi kungumthombo wempilo, ukusuka emijibileni yokufa.
28 In multitudine populi dignitas regis: et in paucitate plebis ignominia principis.
Lusebunengini babantu udumo lwenkosi, kodwa kusekuswelekeni kwabantu ukuchitheka kombusi.
29 Qui patiens est, multa gubernatur prudentia: qui autem impatiens est, exaltat stultitiam suam.
Ophuza ukuthukuthela ulokuqedisisa okukhulu, kodwa ophangisa ukuzonda ukhulisa ubuthutha.
30 Vita carnium, sanitas cordis: putredo ossium, invidia.
Inhliziyo ephilileyo iyimpilo yenyama, kodwa umhawu uyikubola kwamathambo.
31 Qui calumniatur egentem, exprobrat factori eius: honorat autem eum, qui miseretur pauperis.
Ocindezela umyanga uthuka uMenzi wakhe, kodwa olomusa koswelayo uyamdumisa.
32 In malitia sua expelletur impius: sperat autem iustus in morte sua.
Okhohlakeleyo uwiswa ebubini bakhe, kodwa olungileyo ulethemba ekufeni kwakhe.
33 In corde prudentis requiescit sapientia, et indoctos quosque erudiet.
Inhlakanipho ihlala enhliziyweni yoqedisisayo, kodwa okuphakathi kwezithutha kuyaziwa.
34 Iustitia elevat gentem: miseros autem facit populos peccatum.
Ukulunga kuphakamisa isizwe, kodwa isono silihlazo ebantwini.
35 Acceptus est regi minister intelligens: iracundiam eius inutilis sustinebit.
Umusa wenkosi usencekwini ehlakaniphileyo, kodwa intukuthelo yayo izakuba kwethela ihlazo.
