Proverbiorum 8
1 Numquid non sapientia clamitat, et prudentia dat vocem suam?
He teka ianei kei te karanga te whakaaro nui, e puaki ana ano te reo o te matauranga?
2 In summis, excelsisque verticibus supra viam, in mediis semitis stans,
I runga i nga wahi tiketike tona turanga, i te ara i te tutakitanga o nga huarahi;
3 iuxta portas civitatis in ipsis foribus loquitur, dicens:
Hamama ana ia i te taha o nga kuwaha, i te ngutu o te pa, i te tomokanga atu i nga tatau:
4 O viri, ad vos clamito, et vox mea ad filios hominum.
Ki a koutou, e nga tangata, taku karanga; ki nga tama ano a te tangata toku reo.
5 Intelligite parvuli astutiam, et insipientes animadvertite.
E nga kuware, kia matau koutou ki te ngarahu tupato; e nga wairangi, kia mohio te ngakau.
6 Audite, quoniam de rebus magnis locutura sum: et aperientur labia mea, ut recta prædicent.
Whakarongo mai, ka korerotia hoki e ahau nga mea pai rawa; ko ta oku ngutu e whakapuaki ai ko nga mea e rite ana.
7 Veritatem meditabitur guttur meum, et labia mea detestabuntur impium.
He pono hoki te korero a toku mangai; he mea whakarihariha ano te kino ki oku ngutu.
8 Iusti sunt omnes sermones mei, non est in eis pravum quid, neque perversum.
Kei runga i te tika nga kupu katoa a toku mangai; kahore he whakapeka, he whanoke ranei, i roto.
9 Recti sunt intelligentibus, et æqui invenientibus scientiam.
Ko enei katoa he marama ki te tangata e matau ana, he tika ki te hunga i kitea ai te mohio.
10 Accipite disciplinam meam, et non pecuniam: doctrinam magis, quam aurum eligite.
Manakohia mai taku ako, kaua te hiriwa; ko te matauranga, nui atu i te koura pai rawa.
11 Melior est enim sapientia cunctis pretiosissimis: et omne desiderabile ei non potest comparari.
Pai atu hoki te whakaaro nui i nga rupi; e kore hoki nga mea katoa e minaminatia nei e tau hei whakarite mona.
12 Ego sapientia habito in consilio, et eruditis intersum cogitationibus.
Kua meinga e ahau, e te whakaaro nui, ko te ngarahu pai hei nohoanga moku, e kitea ana e ahau te mohio me te ata whakaaro.
13 Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue detestor.
Ko te wehi ki a Ihowa koia tena ko te kino ki te he: e kino ana ahau ki te whakapehapeha, ki te whakakake, ki te ara he, ki te mangai whanoke.
14 Meum est consilium, et æquitas, mea est prudentia, mea est fortitudo.
Ko te whakaaro tika, ko te whakaaro nui, naku; ko ahau te matauranga, kei ahau te kaha.
15 Per me reges regnant, et legum conditores iusta decernunt:
Naku nga kingi i kingi ai, naku nga rangatira i whakatakoto ai i te tika.
16 Per me principes imperant, et potentes decernunt iustitiam.
Naku i whai rangatiratanga ai nga rangatira, nga tangata nunui, ara nga kaiwhakawa katoa o te whenua.
17 Ego diligentes me diligo: et qui mane vigilant ad me, invenient me.
E arohaina ana e ahau te hunga e aroha ana ki ahau; ko te hunga hoki e ata rapu ana i ahau, e kite ratou i ahau.
18 Mecum sunt divitiæ, et gloria, opes superbæ, et iustitia.
He taonga, he kororia kei ahau; ae ra, he rawa mau tonu, he tika.
19 Melior est enim fructus meus auro, et lapide pretioso, et genimina me argento electo.
Pai atu oku hua i te koura, ae ra, i te koura parakore; ko nga mea e puta ana i ahau, pai atu i te hiriwa kowhiri.
20 In viis iustitiæ ambulo, in medio semitarum iudicii,
Kei nga ara o te tika ahau e haere ana, kei waenganui i nga huarahi o te whakawa:
21 ut ditem diligentes me, et thesauros eorum repleam.
Kia meinga ai e ahau te hunga e aroha ana ki ahau kia whiwhi ki te rawa, kia whakakiia ai e ahau a ratou takotoranga taonga.
22 Dominus possedit me in initio viarum suarum, antequam quidquam faceret a principio.
I a Ihowa ahau, no te timatanga ra ano o ona ara, no mua atu i ana mahi o nehera.
23 Ab æterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret.
Nonamata riro ahau i whakaritea ai, no te timatanga, no mua atu i te whenua.
24 Nondum erant abyssi, et ego iam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant:
I te mea kahore ano nga rire, kua whanau ahau; i te mea kiano he puna whai wai.
25 necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar:
No mua atu i te whakaunga o nga maunga, no mua i nga pukepuke toku whanautanga:
26 adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terræ.
I te mea kahore ano i hanga noatia e ia te whenua, me nga parae, me te timatanga o te puehu o te ao.
27 Quando præparabat cælos, aderam: quando certa lege, et gyro vallabat abyssos:
I tana whakaturanga i nga rangi, i reira ano ahau: i tana whakaritenga i te awhi mo te mata o te rire;
28 quando æthera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum:
I tana whakapumautanga i nga rangi i runga; i te tototanga o nga puna o te rire;
29 quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos: quando appendebat fundamenta terræ:
I tana rohenga mai i te moana, kei takahia tana kupu e nga wai; i tana waitohutanga i nga turanga o te whenua;
30 Cum eo eram cuncta componens: et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore;
I reira ahau i tona taha, he tohunga ki nga mahi: he ahuarekatanga ahau nona i ia ra, i ia ra, e koa ana i nga wa katoa i tona aroaro;
31 ludens in orbe terrarum: et deliciæ meæ esse, cum filiis hominum.
E koa ana ki tana ao; a ko taku i ahuareka ai ko nga tama a te tangata.
32 Nunc ergo filii audite me: Beati, qui custodiunt vias meas.
No reira, e aku tamariki, whakarongo mai ki ahau: ka hari hoki te hunga e pupuri ana i oku ara.
33 Audite disciplinam, et estote sapientes, et nolite abiicere eam.
Whakarongo mai ki te ako, kia whai whakaaro ai koutou; kaua hoki e paopaongia.
34 Beatus homo qui audit me, et qui vigilat ad fores meas quotidie, et observat ad postes ostii mei.
Ka hari te tangata e whakarongo ana ki ahau, e tatari ana i oku tatau i tenei ra, i tenei ra, e whanga ana i nga pou o oku kuwaha.
35 Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem a Domino:
Ko te tangata hoki e kite ana i ahau, e kite ana i te ora, ka whiwhi ano ia ki ta Ihowa manako mai.
36 qui autem in me peccaverit, lædet animam suam. Omnes, qui me oderunt, diligunt mortem.
Ko te tangata ia e hara ana ki ahau, he mahi nanakia tana ki tona wairua ake; ko te hunga katoa e kino ana ki ahau, e aroha ana ki te mate.
