Proverbiorum 8
1 Numquid non sapientia clamitat, et prudentia dat vocem suam?
Wala ba nagtawag ang kaalam? Wala ba gipatugbaw sa panabot ang iyang tingog?
2 In summis, excelsisque verticibus supra viam, in mediis semitis stans,
Sa kinatumyan sa kabungtoran nga daplin sa dalan, diha sa nagsangang dalan, nagbarog ang kaalam.
3 iuxta portas civitatis in ipsis foribus loquitur, dicens:
Sa kilid sa pultahan sa siyudad, haduol sa mga ganghaan sa siyudad, nagtawag siya.
4 O viri, ad vos clamito, et vox mea ad filios hominum.
“Katawhan, nagtawag ako kaninyo ug akong gipatugbaw ang akong tingog ngadto sa mga anak sa mga tawo.
5 Intelligite parvuli astutiam, et insipientes animadvertite.
Kamong mga uyamot, tun-i ang kaalam, ug kamong mga nagdumot sa kahibalo, kinahanglan nga inyong maangkon ang masinabtanon nga kasingkasing.
6 Audite, quoniam de rebus magnis locutura sum: et aperientur labia mea, ut recta prædicent.
Paminaw ug mosulti ako ug mga bililhong mga butang ug sa dihang mobuka ang akong mga ngabil isulti ko ang matarong—
7 Veritatem meditabitur guttur meum, et labia mea detestabuntur impium.
kay ang akong baba mohisgot kung unsa ang kasaligan ug ang akong mga ngabil nagdumot sa pagkadaotan.
8 Iusti sunt omnes sermones mei, non est in eis pravum quid, neque perversum.
Ang tanang mga pulong sa akong baba matarong; walay gituis o makapahisalaag niini.
9 Recti sunt intelligentibus, et æqui invenientibus scientiam.
Ang tanan kong mga pulong tul-id alang niadtong nakasabot; ang akong mga pulong husto alang niadtong nagapangita ug kahibalo.
10 Accipite disciplinam meam, et non pecuniam: doctrinam magis, quam aurum eligite.
Pilia ang akong pagpanudlo labaw pa sa plata ug ang kahibalo labaw pa kaysa lunsay nga bulawan.
11 Melior est enim sapientia cunctis pretiosissimis: et omne desiderabile ei non potest comparari.
Kay ako, ang Kaalam, mas maayo labaw kaysa mga alahas; walay imong gitinguha ang ikatandi kanako.
12 Ego sapientia habito in consilio, et eruditis intersum cogitationibus.
Ako, ang Kaalam, nagkinabuhi sa Pagkamaalam, ug gibatonan ko ang kahibalo ug ang pagkamabinantayon.
13 Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue detestor.
Ang pagkahadlok kang Yahweh mao ang pagdumot sa daotan—gikasilagan ko ang garbo ug ang pagkamapahitas-on, ang daotang dalan, ug ang tinuis nga sinultihan—gikasilagan ko sila.
14 Meum est consilium, et æquitas, mea est prudentia, mea est fortitudo.
Aduna akoy maayong panambagon ug maayo nga kaalam; ako ang panghunahuna; akoa ang kusog.
15 Per me reges regnant, et legum conditores iusta decernunt:
Pinaagi kanako naghari ang mga hari— ang mga tawong bantogan usab, ug ang tanang makiangayon nga nangulo.
16 Per me principes imperant, et potentes decernunt iustitiam.
Pinaagi kanako nagmando ang mga prinsipe ug ang mga bantogan ug ang tanang nangulo uban ang hustisya.
17 Ego diligentes me diligo: et qui mane vigilant ad me, invenient me.
Gihigugma ko kadtong nahigugma kanako, ug kadtong nagkugi sa pagpangita kanako, makakaplag kanako.
18 Mecum sunt divitiæ, et gloria, opes superbæ, et iustitia.
Ania kanako ang mga bahandi ug ang kadungganan, ang malungtaron nga bahandi ug ang pagkamatarong.
19 Melior est enim fructus meus auro, et lapide pretioso, et genimina me argento electo.
Ang akong bunga mas maayo kaysa bulawan, mas maayo pa bisan sa lunsay nga bulawan; ang akong mahatag labaw pa kaysa lunsay nga plata.
20 In viis iustitiæ ambulo, in medio semitarum iudicii,
Naglakaw ako sa matarong nga dalan, sa agianan nga mopadulong sa katarong,
21 ut ditem diligentes me, et thesauros eorum repleam.
busa makahatag ako ug panulundon niadtong nahigugma kanako ug magpuno sa ilang tipiganan.
22 Dominus possedit me in initio viarum suarum, antequam quidquam faceret a principio.
Gibuhat ako ni Yahweh sukad pa sa sinugdanan—ang nahiuna sa iyang mga binuhat sa karaang kapanahonan.
23 Ab æterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret.
Gikan sa dugay na nga mga katuigan gipahimutang na ako—gikan sa una, gikan sa sinugdanan sa kalibotan.
24 Nondum erant abyssi, et ego iam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant:
Kaniadto sa wala pa ang kadagatan, nahimugso na ako—sa wala pa ang mga tubod nga madagayaon sa tubig,
25 necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar:
sa wala pa napahimutang ang kabukiran ug sa wala pa ang kabungtoran, nahimugso na ako.
26 adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terræ.
Nahimugso na ako sa wala pa nabuhat ni Yahweh ang kalibotan, o ang kapatagan, o bisan sa unang abog sa kalibotan.
27 Quando præparabat cælos, aderam: quando certa lege, et gyro vallabat abyssos:
Atua ako sa dihang gipahimutang niya ang kalangitan, sa dihang gihimo niya ang kapunawpunawan ibabaw sa kinahiladman.
28 quando æthera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum:
Atua ako sa dihang gipahimutang niya ang kalangitan sa kawanangan ug sa dihang gibuhat niya ang mga tuboran sa kinahiladman.
29 quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos: quando appendebat fundamenta terræ:
Atua ako sa dihang gibuhat niya ang utlanan alang sa dagat, aron nga ang katubigan dili malapas kung diin kini niya gimandoan, ug sa dihang gimandoan niya kung asa mahimutang ang mga patukoranan sa kalibotan.
30 Cum eo eram cuncta componens: et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore;
Anaa ako sa iyang kiliran, ingon nga hanas nga magbubuhat, ug ako ang iyang kalipay sa matag adlaw, kanunay nga nagmalipayon uban kaniya.
31 ludens in orbe terrarum: et deliciæ meæ esse, cum filiis hominum.
Nagmalipayon ako sa tibuok niyang kalibotan ug ang akong kalipay anaa sa mga anak sa katawhan.
32 Nunc ergo filii audite me: Beati, qui custodiunt vias meas.
Ug karon, akong mga anak, paminaw kanako, kay magmalipayon kadtong nagtipig sa akong mga dalan.
33 Audite disciplinam, et estote sapientes, et nolite abiicere eam.
Paminawa ang akong mga pagpanudlo ug pagmanggialamon; ayaw kini isalikway.
34 Beatus homo qui audit me, et qui vigilat ad fores meas quotidie, et observat ad postes ostii mei.
Ang tawo nga maminaw kanako magmalipayon— nagabantay sa akong mga ganghaan sa matag adlaw, nagapaabot kanako sa kilid sa mga pultahan sa akong puluy-anan.
35 Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem a Domino:
Kay si bisan kinsa nga nakakaplag kanako, makakaplag sa kinabuhi, ug iyang nakaplagan ang pabor ni Yahweh.
36 qui autem in me peccaverit, lædet animam suam. Omnes, qui me oderunt, diligunt mortem.
Apan siya nga mapakyas sa pagpangita kanako, nagdaot sa iyang kaugalingon; ang tanan nga nagdumot kanako nahigugma sa kamatayon.”
