Proverbiorum 29

1 Viro, qui corripientem dura cervice contemnit, repentinus ei superveniet interitus: et eum sanitas non sequetur.

کسی که بعد از تنبیه بسیار، باز سرسختی کند، ناگهان خرد خواهد شد و دیگر علاجی نخواهد داشت.

2 In multiplicatione iustorum lætabitur vulgus: cum impii sumpserint principatum, gemet populus.

وقتی قدرت در دست نیکان است مردم شادند، اما قدرت که به دست بدان بیفتد مردم می‌نالند.

3 Vir, qui amat sapientiam, lætificat patrem suum: qui autem nutrit scorta, perdet substantiam.

پسر عاقل پدرش را خوشحال می‌کند، اما پسری که به دنبال زنان بدکاره می‌رود اموالش را بر باد می‌دهد.

4 Rex iustus erigit terram, vir avarus destruet eam.

پادشاه عاقل به مملکتش ثبات می‌بخشد، اما آنکه رشوه می‌گیرد مملکت خود را نابود می‌کند.

5 Homo, qui blandis, fictisque sermonibus loquitur amico suo, rete expandit gressibus eius.

شخص متملق با چاپلوسی‌های خود به دوستش صدمه می‌زند.

6 Peccantem virum iniquum involvet laqueus: et iustus laudabit atque gaudebit.

بدکاران در دام گناه خود گرفتار می‌شوند، اما شادی نصیب درستکاران می‌گردد.

7 Novit iustus causam pauperum: impius ignorat scientiam.

شخص درستکار نسبت به فقرا با انصاف است، اما آدم بدکار به فکر آنها نیست.

8 Homines pestilentes dissipant civitatem: sapientes vero avertunt furorem.

شخص نادانی که همه را مسخره می‌کند می‌تواند شهری را به آشوب بکشاند، اما شخص دانا تلاش می‌کند صلح و آرامش برقرار نماید.

9 Vir sapiens, si cum stulto contenderit, sive irascatur, sive rideat, non inveniet requiem.

اگر شخص عاقل با آدم نادان به دادگاه بروند، نادان یا خشمگین می‌شود یا مسخره می‌کند، و هیچ نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود.

10 Viri sanguinum oderunt simplicem: iusti autem quærunt animam eius.

افرادی که تشنهٔ خون هستند از اشخاص درستکار متنفرند و قصد جانشان را دارند.

11 Totum spiritum suum profert stultus: sapiens differt, et reservat in posterum.

آدم نادان خشم خود را فوری بروز می‌دهد، اما شخص دانا جلوی خشم خود را می‌گیرد.

12 Princeps, qui libenter audit verba mendacii, omnes ministros habet impios.

اگر حاکم به حرفهای دروغ گوش کند، تمام افرادش دروغگو خواهند شد.

13 Pauper, et creditor obviaverunt sibi: utriusque illuminator est Dominus.

فقیر و ثروتمند در یک چیز مثل هم هستند: خداوند به هر دو آنها چشم بینا داده است.

14 Rex, qui iudicat in veritate pauperes, thronus eius in æternum firmabitur.

پادشاهی که نسبت به فقرا با انصاف باشد، سلطنتش همیشه پا برجا خواهد ماند.

15 Virga atque correptio tribuit sapientiam: puer autem, qui dimittitur voluntati suæ, confundit matrem suam.

برای تربیت بچه، چوب تأدیب لازم است. اگر او را به حال خود واگذاری و ادب نکنی، باعث سرافکندگی مادرش خواهد شد.

16 In multiplicatione impiorum multiplicabuntur scelera: et iusti ruinas eorum videbunt.

وقتی اشخاص بدکار به قدرت می‌رسند، فساد زیاد می‌شود؛ ولی قدرت آنها دوامی نخواهد داشت و نیکان سقوط آنها را به چشم خواهند دید.

17 Erudi filium tuum, et refrigerabit te, et dabit delicias animæ tuæ.

فرزند خود را تأدیب کن تا باعث شادی و آرامش فکر تو شود.

18 Cum prophetia defecerit, dissipabitur populus: qui vero custodit legem, beatus est.

در جایی که پیام خدا نیست، مردم سرکش می‌شوند. خوشا به حال قومی که احکام خدا را به جا می‌آورند.

19 Servus verbis non potest erudiri: quia quod dicis intelligit, et respondere contemnit.

خدمتکار را نمی‌توان تنها با نصیحت اصلاح کرد، زیرا او هر چند حرفهای تو را بفهمد ولی به آنها توجه نخواهد کرد.

20 Vidisti hominem velocem ad loquendum? stultitia magis speranda est, quam illius correptio.

شخصی که بدون فکر کردن و با عجله جواب می‌دهد از نادان هم بدتر است.

21 Qui delicate a pueritia nutrit servum suum, postea sentiet eum contumacem.

غلامی که اربابش او را از کودکی به نازپرورده باشد، برای اربابش غلامی نخواهد کرد.

22 Vir iracundus provocat rixas: et qui ad indignandum facilis est, erit ad peccandum proclivior.

شخص تندخو نزاع به پا می‌کند و باعث ناراحتی می‌شود.

23 Superbum sequitur humilitas: et humilem spiritu suscipiet gloria.

تکبر، انسان را به زمین می‌زند، ولی فروتنی منجر به سربلندی می‌شود.

24 Qui cum fure participat, odit animam suam: adiurantem audit, et non indicat.

کسی که با دزد رفیق می‌شود، دشمن جان خویش است، زیرا شهادت دروغ می‌دهد و به این ترتیب خود را زیر لعنت قرار می‌دهد.

25 Qui timet hominem, cito corruet: qui sperat in Domino, sublevabitur.

کسی که از انسان می‌ترسد گرفتار می‌شود، اما شخصی که به خداوند توکل می‌کند در امان می‌ماند.

26 Multi requirunt faciem principis: et iudicium a Domino egreditur singulorum.

بسیاری از مردم از حاکم انتظار لطف دارند غافل از اینکه خداوند است که به داد مردم می‌رسد.

27 Abominantur iusti virum impium: et abominantur impii eos, qui in recta sunt via. Verbum custodiens filius, extra perditionem erit.

درستکاران از بدکاران نفرت دارند و بدکاران از درستکاران.