Proverbiorum 26

1 Quomodo nix in æstate, et pluviæ in messe: sic indecens est stulto gloria.

Niebe iti panawen ti tikag wenno tudo iti panawen iti panagapit ti pakaiyarigan ti maag a saan a maikari a mapadayawan.

2 Sicut avis ad alia transvolans, et passer quo libet vadens: sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet.

Ti panagakar-akar ti billit tuleng ken ti napartak a panagtayab ti sallapingaw ti pakaiyarigan ti lunod a saan a maikari nga agdissuor.

3 Flagellum equo, et camus asino, et virga in dorso imprudentium.

Ti baut ket para iti kabalio, ti busal ket para iti asno ken ti kayo a pagbaut ket para kadagiti maag.

4 Ne respondeas stulto iuxta stultitiam suam, ne efficiaris ei similis.

Saanmo a sungsungbatan ken danggayan ti maag iti kinamaagna, ta no aramidem dayta ket agbalinka a kas kenkuana.

5 Responde stulto iuxta stultitiam suam, ne sibi sapiens esse videatur.

Sungbatam iti minamaag ti tao a maag ken danggayam iti kinamaagna tapno saan isuna nga agbalin a nasirib iti bukodna a panagkita.

6 Claudus pedibus, et iniquitatem bibens, qui mittit verba per nuncium stultum.

Ti siasinoman a mangipatulod iti mensahe iti maysa a maag ket arigna a putputdenna ti sakana ken in-inumenna ti pakadangranna.

7 Quomodo pulchras frustra habet claudus tibias: sic indecens est in ore stultorum parabola.

Dagiti agbitbitin a saka ti maysa a paralitiko ket maiyarig iti maysa a proverbio iti ngiwat dagiti maag.

8 Sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii: ita qui tribuit insipienti honorem.

Ti panangigalut iti bato iti maysa a palsiit ket kapada ti panangpadayaw iti maysa a maag.

9 Quomodo si spina nascatur in manu temulenti: sic parabola in ore stultorum.

Ti sisiit nga igi-iggem ti maysa a nabartek ket kasla proverbio iti ngiwat dagiti maag.

10 Iudicium determinat causas: et qui imponit stulto silentium, iras mitigat.

Ti pumapana a mangsugsugat iti uray siasinoman ket kasla tay tao a mangtangtangdan iti maag wenno uray siasinoman a lumabas.

11 Sicut canis, qui revertitur ad vomitum suum, sic imprudens, qui iterat stultitiam suam.

Aso a mangdildilpat iti sarwana ti pakaiyarigan ti maysa a maag a mangulit-ulit iti minamaag nga aramidna.

12 Vidisti hominem sapientem sibi videri? magis illo spem habebit insipiens.

Adda kadi makitkitam a nasirib iti bukodna a panagkita? Adda ad-adu a namnama para iti maysa a maag ngem iti kas kenkuana.

13 Dicit piger: Leo est in via, et leæna in itineribus:

Ibagbaga ti sadut a tao nga, “Adda leon iti dalan! Adda leon kadagiti plasa!”

14 sicut ostium vertitur in cardine suo, ita piger in lectulo suo.

Ti panagpusipos ti ridaw iti bisagrana ti pakaiyarigan ti panagbalibalikid ti nasadut a tao iti pagid-iddaanna.

15 Abscondit piger manum sub ascella sua, et laborat si ad os suum eam converterit.

Ti sadut a tao ket ikabilna ti imana iti pinggan, ngem saanna man laeng a maingato daytoy nga isubo iti ngiwatna.

16 Sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias.

Iti panagkita ti maysa a sadut a tao ket nasirsirib isuna ngem iti pito a lallaki nga addaan iti kinatimbeng.

17 Sicut qui apprehendit auribus canem, sic qui transit impatiens, et commiscetur rixæ alterius.

Ti tao a lumabas a makaunget iti panagsisinnupiat a saanna met a pakaseknan ket kasla tay tao a mangtengngel kadagiti lapayag ti maysa nga aso.

18 Sicut noxius est qui mittit sagittas, et lanceas in mortem:

Agmauyong a tao a mangibibiat iti umap-apuy a pana

19 ita vir, fraudulenter nocet amico suo: et cum fuerit deprehensus, dicit: Ludens feci.

ti kaiyarigan ti tao a mangal-allilaw iti karrubana sana kuna, “Agang-angawak laeng!”

20 Cum defecerint ligna, extinguetur ignis: et susurrone subtracto, iurgia conquiescent.

Ta no awan ti kayo, maiddep ti apuy, ken no awan ti manangperdi iti padana a tao, agsardeng ti panagaapa.

21 Sicut carbones ad prunas, et ligna ad ignem, sic homo iracundus suscitat rixas.

Uging a bumegbeggang ken kayo nga agapuy ti kaiyarigan ti mannakiapa a tao a mangpakaro iti panagririri.

22 Verba susurronis quasi simplicia, et ipsa perveniunt ad intima ventris.

Dagiti sasao a pammadpadakes ket maiyarig iti sangkasakmol a naimas a makan; umunegda iti kaunggan a paset ti bagi.

23 Quomodo si argento sordido ornare velis vas fictile, sic labia tumentia cum pessimo corde sociata.

Ti pirak a naikalupkop iti banga ket kasla umap-apuy a bibig ken dakes a panagpuspuso.

24 Labiis suis intelligitur inimicus, cum in corde tractaverit dolos.

Ti siasinoman a gumurgura iti dadduma ket kalkalubanna ti riknana babaen kadagiti ibagbagana, ken ur-urnongenna ti kinaulbodna iti kaungganna.

25 Quando submiserit vocem suam, ne credideris ei: quoniam septem nequitiæ sunt in corde illius.

Agsao isuna iti nasayaat, ngem saanmo a patpatien isuna, ta adda pito a makarimon iti pusona.

26 Qui operit odium fraudulenter, revelabitur malitia eius in consilio.

Uray no ti gurana ket nakaluban iti panangallilaw, maammoanto ti sangkagimongan ti kinadangkesna.

27 Qui fodit foveam, incidet in eam: et qui volvit lapidem, revertetur ad eum.

Ti siasinoman a mangkali iti abut ket matnag iti daytoy, ken agtulid nga agsubli ti bato iti siasinoman a nangiduron iti daytoy.

28 Lingua fallax non amat veritatem: et os lubricum operatur ruinas.

Kagurgura ti ulbod a dila dagiti tattao nga irurrurumenna, ken mangipapaay iti pannakadadael ti manangpatiray-ok a ngiwat.