Proverbiorum 23
1 Quando sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quæ apposita sunt ante faciem tuam:
Катта әрбаб билән һәмдәстихан болсаң, Алдиңдики ким екәнлигини убдан ойлан.
2 et statue cultrum in gutture tuo, si tamen habes in potestate animam tuam,
Иштийиң яман болса, Гелиңға пичақ тәңләп турғандәк өзүңни тарт.
3 ne desideres de cibis eius, in quo est panis mendacii.
Униң назу-немәтлирини тама қилма, Улар адәм алдайдиған тамақлардур.
4 Noli laborare ut diteris: sed prudentiæ tuæ pone modum.
Бай болимән дәп өзүңни упратма; Өзүңниң зеһниңни бу ишқа қаратма.
5 Ne erigas oculos tuos ad opes, quas non potes habere: quia facient sibi pennas quasi aquilæ, et volabunt in cælum.
[Байлиқларға] көз тикишиң биләнла, улар йоқ болиду; Пул-мал дәрвәқә өзигә қанат ясап, Худди бүркүттәк асманға учуп кетәр.
6 Ne comedas cum homine invido, et ne desideres cibos eius:
Ач көзниң ненини йемә, Униң есил назу-немәтлирини тама қилма;
7 quoniam in similitudinem arioli, et coniectoris, æstimat quod ignorat. Comede et bibe, dicet tibi: et mens eius non est tecum.
Чүнки униң көңли қандақ болғандәк, өзиму шундақ. У ағзида: — Қени, алсила, ичсилә! — десиму, Бирақ көңлидә сени ойлиғини йоқ.
8 Cibos, quos comederas, evomes: et perdes pulchros sermones tuos.
Йегән бир жутум таамниму қусуветисән, Униңға қилған чирайлиқ сөзлириңму бекарға кәткән болиду.
9 In auribus insipientium ne loquaris: qui despicient doctrinam eloquii tui.
Ахмаққа йол көрситип салма, Чүнки у әқил сөзлириңни көзгә илмас.
10 Ne attingas parvulorum terminos: et agrum pupillorum ne introeas:
Қедимдә бекиткән йәрниң пасил ташлирини йөткимә, Житимларниң етизлириғиму аяқ басма;
11 Propinquus enim illorum fortis est: et ipse iudicabit contra te causam illorum.
Чүнки уларниң Һәмҗәмәт-Қутқузғучиси интайин күчлүктур; У Өзи улар үчүн үстүңдин дәва қилар.
12 Ingrediatur ad doctrinam cor tuum: et aures tuæ ad verba scientiæ.
Несиһәткә көңүл қой, Илим-билимләргә қулақ сал.
13 Noli subtrahere a puero disciplinam: si enim percusseris eum virga, non morietur.
Балаңға тәрбийә бериштин еринмә; Әгәр таяқ билән урсаң, у өлүп кәтмәйду;
Сән уни таяқ билән урсаң, Бәлким уни тәһтисарадин қутқузивалисән. (Sheol h7585)
15 Fili mi, si sapiens fuerit animus tuus, gaudebit tecum cor meum:
И оғлум, дана болсаң, Мениң қәлбим қанчә хуш болар еди!
16 et exultabunt renes mei, cum locuta fuerint rectum labia tua.
Ағзиңда орунлуқ сөзләр болса, ич-ичимдин шатлинимән.
17 Non æmuletur cor tuum peccatores: sed in timore Domini esto tota die:
Гуна садир қилғучиларға рәшк қилма, Һәрдайим Пәрвәрдигардин әймиништә турғин;
18 quia habebis spem in novissimo, et præstolatio tua non auferetur.
Шундақ қилғиниңда җәзмән көридиған яхши күнүң болиду, Арзу-үмүтүң бекарға кәтмәс.
19 Audi fili mi, et esto sapiens: et dirige in via animum tuum.
И оғлум, сөзүмгә қулақ селип дана бол, Қәлбиңни [Худаниң] йолиға башлиғин.
20 Noli esse in conviviis potatorum, nec in comessationibus eorum, qui carnes ad vescendum conferunt:
Мәйхорларға арилашма, Нәпси яман гөшхорлар билән барди-кәлди қилма;
21 quia vacantes potibus, et dantes symbola consumentur, et vestietur pannis dormitatio.
Чүнки һарақкәш билән нәпси яман ахирида йоқсуллуқта қалар, Ғәпләт уйқисиға патқанларға җәндә кийимни кийгүзәр.
22 Audi patrem tuum, qui genuit te: et ne contemnas cum senuerit mater tua.
Сени тапқан атаңниң сөзини аңла, Анаң қериғанда униңға һөрмәтсизлик қилма.
23 Veritatem eme, et noli vendere sapientiam, et doctrinam, et intelligentiam.
Һәқиқәтни сетивал, Уни һәргиз сетивәтмә. Даналиқ, тәрбийә вә йорутулушниму ал.
24 Exultat gaudio pater iusti: qui sapientem genuit, lætabitur in eo.
Һәққаний балиниң атиси чоң хошаллиқ тапар; Дана оғулни тапқан атиси униңдин хурсән болар.
25 Gaudeat pater tuus, et mater tua, et exultet quæ genuit te.
Ата-анаңни сөйүндүрүп, Сени туққан анаңни хуш қил.
26 Præbe fili mi cor tuum mihi: et oculi tui vias meas custodiant.
И оғлум, қәлбиңни маңа тапшур; Көзлириңму һаятлиқ йоллиримға тикилсун!
27 Fovea enim profunda est meretrix: et puteus angustus, aliena.
Чүнки паһишә аял чоңқур оридур, Бузуқ ят аял тар зиндандур;
28 Insidiatur in via quasi latro, et quos incautos viderit, interficiet.
Улар қарақчидәк мөкүвелип, Инсанийәт арисидики вапасизларни көпәйтәр.
29 Cui væ? cuius patri væ? cui rixæ? cui foveæ? cui sine causa vulnera? cui suffusio oculorum?
Кимдә азап бар? Кимдә дәрд-әләм? Ким җедәл ичидә қалар? Ким налә-пәряд көтирәр? Ким сәвәпсиз ярилинар? Кимниң көзи қизирип кетәр?
30 Nonne his, qui commorantur in vino, et student calicibus epotandis?
Дәл шарап үстидә узун олтарған, Әбҗәш шараптин тетишқа алдириған мәйхорлар!
31 Ne intuearis vinum quando flavescit, cum splenduerit in vitro color eius: ingreditur blande,
Шарапниң әҗайип қизиллиғиға, униң җамдики җулалиғиға, Кишиниң гелидин шундақ силиқ өткәнлигигә мәптун болуп қалма!
32 sed in novissimo mordebit ut coluber, et sicut regulus venena diffundet.
Ахирида у зәһәрлик иландәк чеқивалиду, Оқ иландәк нәштирини санҗийду.
33 Oculi tui videbunt extraneas, et cor tuum loquetur perversa.
Көз алдиңда ғәлитә мәнзириләр көрүниду, Ағзиңдин қалаймиқан сөзләр чиқиду.
34 Et eris sicut dormiens in medio mari, et quasi sopitus gubernator, amisso clavo:
Худди деңиз-океанларда ләйләп қалғандәк, Йәлкәнлик кеминиң мома яғичи үстидә ятқандәк болисән.
35 et dices: Verberaverunt me, sed non dolui: traxerunt me, et ego non sensi: quando evigilabo, et rursus vina reperiam?
Сән чоқум: — Бириси мени урди, лекин мән яриланмидим! Бириси мени таяқ билән урди, бирақ ағриғини сәзмидим!» — дәйсән. Бирақ сән йәнә: «Һошумға кәлсәмла, мән йәнила шарапни издәймән! — дәйсән.
