Proverbiorum 22

1 Melius est nomen bonum, quam divitiæ multæ: super argentum et aurum, gratia bona.

۱ نیک نامی از کثرت دولتمندی افضل است، و فیض از نقره و طلا بهتر.

2 Dives, et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.

۲ دولتمند و فقیر با هم ملاقات می‌کنند، آفریننده هر دوی ایشان خداوند است.

3 Callidus vidit malum, et abscondit se: innocens pertransiit, et afflictus est damno.

۳ مرد زیرک، بلا را می‌بیند و خویشتن رامخفی می‌سازد و جاهلان می‌گذرند و در عقوبت گرفتار می‌شوند.

4 Finis modestiæ timor Domini, divitiæ et gloria et vita.

۴ جزای تواضع و خداترسی، دولت و جلال وحیات‌است.

5 Arma et gladii in via perversi: custos autem animæ suæ longe recedit ab eis.

۵ خارها و دامها در راه کجروان است، اما هرکه جان خود را نگاه دارد از آنها دور می‌شود.

6 Proverbium est: Adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea.

۶ طفل را در راهی که باید برود تربیت نما، وچون پیر هم شود از آن انحراف نخواهد ورزید.

7 Dives pauperibus imperat: et qui accipit mutuum, servus est fœnerantis.

۷ توانگر بر فقیر تسلط دارد، و مدیون غلام طلب کار می‌باشد.

8 Qui seminat iniquitatem, metet mala, et virga iræ suæ consummabitur.

۸ هر‌که ظلم بکارد بلا خواهد دروید، وعصای غضبش زایل خواهد شد.

9 Qui pronus est ad misericordiam, benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera: animam autem aufert accipientium.

۹ شخصی که نظر او باز باشد مبارک خواهدبود، زیرا که از نان خود به فقرا می‌دهد.

10 Eiice derisorem, et exibit cum eo iurgium, cessabuntque causæ et contumeliæ.

۱۰ استهزاکننده را دور نما و نزاع رفع خواهدشد، و مجادله و خجالت ساکت خواهد گردید.

11 Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.

۱۱ هر‌که طهارت دل را دوست دارد، و لبهای ظریف دارد پادشاه دوست او می‌باشد.

12 Oculi Domini custodiunt scientiam: et supplantantur verba iniqui.

۱۲ چشمان خداوند معرفت را نگاه می‌دارد وسخنان خیانتکاران را باطل می‌سازد.

13 Dicit piger: Leo est foris, in medio platearum occidendus sum.

۱۳ مرد کاهل می‌گوید شیر بیرون است، و درکوچه‌ها کشته می‌شوم.

14 Fovea profunda, os alienæ: cui iratus est Dominus, incidet in eam.

۱۴ دهان زنان بیگانه چاه عمیق است، و هر‌که مغضوب خداوند باشد در آن خواهد افتاد.

15 Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinæ fugabit eam.

۱۵ حماقت در دل طفل بسته شده است، اماچوب تادیب آن را از او دور خواهد کرد.

16 Qui calumniatur pauperem, ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.

۱۶ هر‌که بر فقیر برای فایده خویش ظلم نماید، و هر‌که به دولتمندان ببخشد البته محتاج خواهد شد.

17 Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam.

۱۷ گوش خود را فرا داشته، کلام حکما رابشنو، و دل خود را به تعلیم من مایل گردان،

18 Quæ pulchra erit tibi, cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis,

۱۸ زیرا پسندیده است که آنها را در دل خودنگاه داری، و بر لبهایت جمیع ثابت ماند،

19 ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.

۱۹ تا اعتماد تو بر خداوند باشد. امروز تو راتعلیم دادم،

20 Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:

۲۰ آیا امور شریف را برای تو ننوشتم؟ شامل بر مشورت معرفت،

21 ut ostenderem tibi firmitatem, et eloquia veritatis, respondere ex his illis, qui miserunt te.

۲۱ تا قانون کلام راستی را اعلام نمایم، و توکلام راستی را نزد فرستندگان خود پس ببری؟

22 Non facias violentiam pauperi, quia pauper est: neque conteras egenum in porta:

۲۲ فقیر را از آن جهت که ذلیل است تاراج منما، و مسکین را در دربار، ستم مرسان،

23 quia iudicabit Dominus causam eius, et configet eos, qui confixerunt animam eius.

۲۳ زیرا خداوند دعوی ایشان را فیصل خواهدنمود، و جان تاراج کنندگان ایشان را به تاراج خواهد داد.

24 Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:

۲۴ با مرد تندخو معاشرت مکن، و با شخص کج خلق همراه مباش،

25 ne forte discas semitas eius, et sumas scandalum animæ tuæ.

۲۵ مبادا راههای او را آموخته شوی و جان خود را در دام گرفتار سازی.

26 Noli esse cum his, qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:

۲۶ از‌جمله آنانی که دست می‌دهند مباش و نه از آنانی که برای قرضها ضامن می‌شوند.

27 si enim non habes unde restituas, quid causæ est ut tollat operimentum de cubili tuo?

۲۷ اگر چیزی نداری که ادا نمایی پس چرابستر تو را از زیرت بردارد.

28 Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.

۲۸ حد قدیمی را که پدرانت قرار داده اندمنتقل مساز.

29 Vidisti virum velocem in opere suo? Coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.

۲۹ آیا مردی را که در شغل خویش ماهر باشدمی بینی؟ او در حضور پادشاهان خواهد ایستاد، پیش پست فطرتان نخواهد ایستاد.