Proverbiorum 22
1 Melius est nomen bonum, quam divitiæ multæ: super argentum et aurum, gratia bona.
Engari te ingoa pai e whiriwhiria rawatia i nga taonga nui, me te manakohanga aroha i te hiriwa, i te koura.
2 Dives, et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.
Ka tutataki te tangata taonga raua ko te rawakore; ko Ihowa te kaihanga o ratou katoa.
3 Callidus vidit malum, et abscondit se: innocens pertransiit, et afflictus est damno.
Ko te tangata tupato, ka kitea atu e ia te he, ka huna i a ia; ko nga kuware, haere tonu atu, mamae tonu atu.
4 Finis modestiæ timor Domini, divitiæ et gloria et vita.
Ko te hua o te mahaki, a ko te wehi ki a Ihowa, he taonga, he honore, he ora.
5 Arma et gladii in via perversi: custos autem animæ suæ longe recedit ab eis.
He tataramoa, he mahanga kei te ara o te whanoke; ko te tangata ia e tiaki ana i tona wairua, ka matara atu i ena.
6 Proverbium est: Adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea.
Whakatupuria ake te tamaiti i te ara e haere ai ia, a, ka kaumatua, e kore e mahue i a ia.
7 Dives pauperibus imperat: et qui accipit mutuum, servus est fœnerantis.
E whakatakoto tikanga ana te tangata taonga mo nga rawakore; a, ko te tangata i te nama, hei pononga ia ma te tangata nana i whakatarewa mai.
8 Qui seminat iniquitatem, metet mala, et virga iræ suæ consummabitur.
Ko te kairui o te kino, ka kokoti i te he: a ka kahore noa iho te patu o tona riri.
9 Qui pronus est ad misericordiam, benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera: animam autem aufert accipientium.
Ko te kanohi ohaoha, ka manaakitia tera; e hoatu ana hoki e ia tetahi wahi o tana taro ma te rawakore.
10 Eiice derisorem, et exibit cum eo iurgium, cessabuntque causæ et contumeliæ.
Peia atu te tangata whakahi, a ka riro te ngangare; ka mutu ano hoki te totohe me te whakahawea.
11 Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.
Ko te tangata e matenui ana ki te ngakau ma, ko te kingi he hoa mona, mo te ahuareka o ona ngutu.
12 Oculi Domini custodiunt scientiam: et supplantantur verba iniqui.
Ma nga kanohi o Ihowa e tiaki te tangata whai matauranga, e whakataka ana hoki e ia nga kupu a te tangata kopeka.
13 Dicit piger: Leo est foris, in medio platearum occidendus sum.
E mea ana te mangere, He raiona kei waho: ka whakamatea ahau ki nga huarahi.
14 Fovea profunda, os alienæ: cui iratus est Dominus, incidet in eam.
He poka hohonu te mangai o nga wahine ke: ka taka ki roto ta Ihowa tangata e whakarihariha ai.
15 Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinæ fugabit eam.
Paihere rawa te wairangi ki roto ki te ngakau o te tamaiti; otiia ma te rakau o te whiu e pei kia matara atu i a ia.
16 Qui calumniatur pauperem, ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.
Ko te tangata e tukino ana i te rawakore kia maha atu ai he taonga mana, me te tangata hoki e hoatu mea ana ki te tangata taonga, ka tutuki raua ki te muhore kau.
17 Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam.
Anga mai tou taringa, whakarongo mai hoki ki nga kupu a te hunga whakaaro nui, kia tahuri mai hoki tou ngakau ki toku matauranga.
18 Quæ pulchra erit tibi, cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis,
He mea ahareka hoki, mehemea ka puritia e koe i roto i tou kopu, ki te u ngatahi raua ki runga ki ou ngutu;
19 ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.
Kia okioki ai koe ki a Ihowa, koia i whakakitea ai e ahau aua mea ki a koe i tenei ra, ki a koe na ano.
20 Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:
He teka ianei hira rawa nga mea kua tuhituhia atu nei e ahau ki a koe, he kupu ako, he kupu mohio;
21 ut ostenderem tibi firmitatem, et eloquia veritatis, respondere ex his illis, qui miserunt te.
Kia mohio ai koe ki te tuturutanga o nga kupu o te pono, kia whakahokia ai e koe he kupu pono ki te hunga e ngare ana i a koe?
22 Non facias violentiam pauperi, quia pauper est: neque conteras egenum in porta:
Kaua e pahuatia te rawakore, no te mea he rawakore ia, kaua hoki e whakatupuria kinotia te tangata iti i te kuwaha:
23 quia iudicabit Dominus causam eius, et configet eos, qui confixerunt animam eius.
No te mea ka tohea e Ihowa ta ratou tohe, ka pahuatia ano hoki e ia te wairua o te hunga e pahua ana i a ratou.
24 Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:
Kaua e whakahoa ki te tangata pukuriri; kei haere tahi hoki koe i te tangata aritarita;
25 ne forte discas semitas eius, et sumas scandalum animæ tuæ.
Kei akona e koe ona ara, a ka riro i a koe he mahanga mo tou wairua.
26 Noli esse cum his, qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:
Kei uru koe ki roto ki te hunga papaki ringa, ki nga kaiwhakakapi turanga ranei mo te moni tarewa:
27 si enim non habes unde restituas, quid causæ est ut tollat operimentum de cubili tuo?
Ki te kahore au mea hei utu, hei aha i tangohia ai e ia tou moenga i raro i a koe?
28 Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.
Kaua e whakanekehia atu te rohe tawhito i whakatakotoria e ou matua.
29 Vidisti virum velocem in opere suo? Coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.
Kei te kite ranei koe i tetahi tangata e uaua ana ki tana mahi? ka tu ia ki te aroaro o nga kingi; e kore ia e tu ki te aroaro o nga ware.
