Proverbiorum 20
1 Luxuriosa res, vinum, et tumultuosa ebrietas: quicumque his delectatur, non erit sapiens.
Ang alak ay manunuya, ang matapang na alak ay manggugulo; at sinomang napaliligaw sa kaniya ay hindi pantas.
2 Sicut rugitus leonis, ita et terror regis: qui provocat eum, peccat in animam suam.
Ang kakilabutan ng hari ay parang ungal ng leon: ang namumungkahi sa kaniya sa galit ay nagkakasala laban sa kaniyang sariling buhay.
3 Honor est homini, qui separat se a contentionibus: omnes autem stulti miscentur contumeliis.
Karangalan sa tao ang magingat sa pakikipagkaalit: nguni't bawa't mangmang ay magiging palaaway.
4 Propter frigus piger arare noluit: mendicabit ergo æstate, et non dabitur illi.
Ang tamad ay hindi magaararo dahil sa tagginaw; kaya't siya'y magpapalimos sa pagaani, at wala anoman.
5 Sicut aqua profunda, sic consilium in corde viri: sed homo sapiens exhauriet illud.
Payo sa puso ng tao ay parang malalim na tubig; nguni't iibigin ng taong naguunawa.
6 Multi homines misericordes vocantur: virum autem fidelem quis inveniet?
Maraming tao ay magtatanyag bawa't isa ng kaniyang sariling kagandahang-loob: nguni't sinong makakasumpong sa taong tapat?
7 Iustus, qui ambulat in simplicitate sua, beatos post se filios derelinquet.
Ang ganap na tao na lumalakad sa kaniyang pagtatapat, mapapalad ang kaniyang mga anak na susunod sa kaniya.
8 Rex, qui sedet in solio iudicii, dissipat omne malum intuitu suo.
Ang hari na nauupo sa luklukan ng kahatulan pinananabog ng kaniyang mga mata ang lahat na kasamaan.
9 Quis potest dicere: Mundum est cor meum, purus sum a peccato?
Sinong makapagsasabi, nilinis ko ang aking puso, ako'y dalisay sa aking kasalanan?
10 Pondus et pondus, mensura et mensura: utrumque abominabile est apud Deum.
Mga iba't ibang panimbang, at mga iba't ibang takalan, kapuwa mga karumaldumal sa Panginoon.
11 Ex studiis suis intelligitur puer, si munda et recta sint opera eius.
Ang bata man ay nagpapakilala sa kaniyang mga gawa, kung ang kaniyang gawa ay magiging malinis, at kung magiging matuwid.
12 Aurem audientem, et oculum videntem, Dominus fecit utrumque.
Ang nakikinig na tainga, at ang nakakakitang mata, kapuwa ginawa ng Panginoon.
13 Noli diligere somnum, ne te egestas opprimat: aperi oculos tuos, et saturare panibus.
Huwag mong ibigin ang pagtulog, baka ka madukha; idilat mo ang iyong mga mata, at mabubusog ka ng tinapay.
14 Malum est, malum est, dicit omnis emptor: et cum recesserit, tunc gloriabitur.
Walang halaga, walang halaga, sabi ng mamimili: nguni't pagka nakalayo siya, naghahambog nga.
15 Est aurum, et multitudo gemmarum: et vas pretiosum labia scientiæ.
May ginto, at saganang mga rubi: nguni't ang mga labi ng kaalaman ay mahalagang hiyas.
16 Tolle vestimentum eius, qui fideiussor extitit alieni, et pro extraneis aufer pignus ab eo.
Kunin mo ang kaniyang suot na nananagot sa di kilala; at tanggapan mo ng sanla ang nananagot sa mga di kilala.
17 Suavis est homini panis mendacii: et postea implebitur os eius calculo.
Tinapay ng kasinungalingan ay matamis sa tao: nguni't pagkatapos ay mabubusog ang kaniyang bibig ng batong lapok.
18 Cogitationes consiliis roborantur: et gubernaculis tractanda sunt bella.
Bawa't panukala ay natatatag sa pamamagitan ng payo: at sa pamamagitan ng pantas na pamamatnubay ay makikipagdigma ka.
19 Ei, qui revelat mysteria, et ambulat fraudulenter, et dilatat labia sua, ne commiscearis.
Ang yumayaong mapaghatid-dumapit ay naghahayag ng mga lihim: kaya't huwag kang makisalamuha sa kaniya na nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi.
20 Qui maledicit patri suo, et matri, extinguetur lucerna eius in mediis tenebris.
Siyang sumusumpa sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, ang kaniyang ilawan ay papatayin sa salimuot na kadiliman.
21 Hereditas, ad quam festinatur in principio, in novissimo benedictione carebit.
Ang mana ay matatamong madali sa pasimula; nguni't ang wakas niyao'y hindi pagpapalain.
22 Ne dicas: Reddam malum: expecta Dominum, et liberabit te.
Huwag mong sabihin, ako'y gaganti ng kasamaan: maghintay ka sa Panginoon, at kaniyang ililigtas ka.
23 Abominatio est apud Dominum pondus et pondus: statera dolosa non est bona.
Mga iba't ibang panimbang ay karumaldumal sa Panginoon; at ang sinungaling na timbangan ay hindi mabuti.
24 A Domino diriguntur gressus viri: quis autem hominum intelligere potest viam suam?
Ang mga lakad ng tao ay sa Panginoon; paano ngang mauunawa ng tao ang kaniyang lakad?
25 Ruina est homini devorare sanctos, et post vota retractare.
Silo nga sa tao ang magsabi ng walang pakundangan, banal nga, at magsiyasat pagkatapos ng mga panata.
26 Dissipat impios rex sapiens, et incurvat super eos fornicem.
Ang pantas na hari ay nagpapapanabog ng masama. At dinadala sa kanila ang gulong na panggiik.
27 Lucerna Domini spiraculum hominis, quæ investigat omnia secreta ventris.
Ang diwa ng tao ay ilawan ng Panginoon, na sumisiyasat ng mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
28 Misericordia, et veritas custodiunt regem, et roboratur clementia thronus eius.
Kagandahang-loob at katotohanan ay nagpapalagi sa hari: at ang kaniyang luklukan ay inaalalayan ng kagandahang-loob.
29 Exultatio iuvenum, fortitudo eorum: et dignitas senum canities.
Ang kaluwalhatian ng mga binata ay ang kanilang kalakasan: at ang kagandahan ng matanda ay ang ulong may uban.
30 Livor vulneris absterget mala: et plagæ in secretioribus ventris.
Ang mga latay na sumasakit ay lumilinis ng kasamaan: at ang mga hampas ay dinaramdam sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
