Proverbiorum 19
1 Melior est pauper, qui ambulat in simplicitate sua, quam dives torquens labia sua, et insipiens.
Umyanga ohamba ngobuqotho bakhe ungcono kulophambeneyo endebeni zakhe, njalo oyisithutha.
2 Ubi non est scientia animæ, non est bonum: et qui festinus est pedibus, offendet.
Futhi umphefumulo ongelalwazi kawulunganga, lophangisayo ngezinyawo uyona.
3 Stultitia hominis supplantat gressus eius: et contra Deum fervet animo suo.
Ubuthutha bomuntu buphambula indlela yakhe, lenhliziyo yakhe iyayithukuthelela iNkosi.
4 Divitiæ addunt amicos plurimos: a paupere autem et hi, quos habuit, separantur.
Inotho yengeza abangane abanengi, kodwa umyanga wehlukaniswa lomngane wakhe.
5 Testis falsus non erit impunitus: et qui mendacia loquitur, non effugiet.
Umfakazi wamanga kayikuyekelwa engajeziswanga, lophafuza amanga kayikuphunyuka.
6 Multi colunt personam potentis, et amici sunt dona tribuentis.
Banengi abancenga umusa weziphathamandla; njalo wonke ungumngane womuntu wezipho.
7 Fratres hominis pauperis oderunt eum: insuper et amici procul recesserunt ab eo. Qui tantum verba sectatur, nihil habebit:
Bonke abazalwane bomyanga bayamzonda; kakhulu kangakanani abangane bakhe besiya khatshana laye; uxotshana labongamazwi kodwa kabatholakali.
8 qui autem possessor est mentis, diligit animam suam, et custos prudentiæ inveniet bona.
Ozuza ingqondo uthanda umphefumulo wakhe; unanzelela ukuqedisisa uzathola okuhle.
9 Falsus testis non erit impunitus: et qui loquitur mendacia, peribit.
Umfakazi wamanga kayikuyekelwa engajeziswanga, lophafuza amanga uzabhubha.
10 Non decent stultum deliciæ: nec servum dominari principibus.
Ukutamasa kakusifanele isiwula; kakhulu kangakanani ukuthi inceku ibuse phezu kweziphathamandla.
11 Doctrina viri per patientiam noscitur: et gloria eius est iniqua prætergredi.
Ukuqedisisa komuntu kuphuzisa ukuthukuthela kwakhe; lodumo lwakhe yikwedlula isiphambeko.
12 Sicut fremitus leonis, ita et regis ira: et sicut ros super herbam, ita et hilaritas eius.
Ulaka lwenkosi lunjengokubhonga kwebhongo lesilwane, kodwa umusa wayo unjengamazolo etshanini.
13 Dolor patris, filius stultus: et tecta iugiter perstillantia, litigiosa mulier.
Indodana eyisithutha iyincithakalo kayise; lengxabano zomfazi ziyikuthonta njalonjalo.
14 Domus, et divitiæ dantur a parentibus: a Domino autem proprie uxor prudens.
Umuzi lenotho kuyilifa labobaba, kodwa umfazi ohlakaniphileyo uvela eNkosini.
15 Pigredo immittit soporem, et anima dissoluta esuriet.
Ubuvila buphosela ebuthongweni obukhulu, lomphefumulo olivila uzalamba.
16 Qui custodit mandatum, custodit animam suam: qui autem negligit viam suam, mortificabitur.
Ogcina umlayo ugcina umphefumulo wakhe; odelela indlela zakhe uzakufa.
17 Fœneratur Domino qui miseretur pauperis: et vicissitudinem suam reddet ei.
Ozwela umyanga weboleka iNkosi; izambhadala ngesenzo sakhe.
18 Erudi filium tuum, ne desperes: ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam.
Laya indodana yakho kuselethemba, kodwa ungaloyisi ukufa kwayo.
19 Qui impatiens est, sustinebit damnum: et cum rapuerit, aliud apponet.
Ololaka olukhulu uzathwala inhlawulo; ngoba nxa umophula uzabe lokhu uqhubeka ukwenza.
20 Audi consilium, et suscipe disciplinam, ut sis sapiens in novissimis tuis.
Lalela izeluleko, wemukele imfundiso, ukuze uhlakaniphe ekucineni kwakho.
21 Multæ cogitationes in corde viri: voluntas autem Domini permanebit.
Kulamacebo amanengi enhliziyweni yomuntu, kodwa iseluleko seNkosi sona sizakuma.
22 Homo indigens misericors est: et melior est pauper quam vir mendax.
Isiloyiso somuntu ngumusa wakhe, njalo umyanga ungcono kulomuntu wamanga.
23 Timor Domini ad vitam: et in plenitudine commorabitur, absque visitatione pessima.
Ukuyesaba iNkosi kungokwempilo; ngoba olakho uzalala ebusuku esuthi; kayikwethekelelwa yibubi.
24 Abscondit piger manum suam sub ascella, nec ad os suum applicat eam.
Ivila lifihla isandla salo emganwini, njalo kaliyikusibuyisela emlonyeni walo.
25 Pestilente flagellato stultus sapientior erit: si autem corripueris sapientem, intelliget disciplinam.
Tshaya isideleli ongelalwazi abesekhalipha; njalo khuza oqedisisayo, uzaqedisisa ulwazi.
26 Qui affligit patrem, et fugat matrem, ignominiosus est et infelix.
Ochitha uyise, axotshe unina, uyindodana ethelela inhloni ilethe ihlazo.
27 Non cesses fili audire doctrinam, nec ignores sermones scientiæ.
Yekela, ndodana yami, ukulalela ukulaywa, ukuphambuka emazwini olwazi.
28 Testis iniquus deridet iudicium: et os impiorum devorat iniquitatem.
Umfakazi omubi udelela isahlulelo, lomlomo wabakhohlakeleyo uginya ububi.
29 Parata sunt derisoribus iudicia: et mallei percutientes stultorum corporibus.
Izahlulelo zilungiselwe izideleli, lemivimvinya umhlana wezithutha.
