< Proverbiorum 18 >
1 Occasiones quærit qui vult recedere ab amico: omni tempore erit exprobrabilis.
Colui che si separa cerca le sue cupidità, E schernisce ogni legge e ragione.
2 Non recipit stultus verba prudentiæ: nisi ea dixeris quæ versantur in corde eius.
Lo stolto non si diletta nella prudenza, Ma in ciò che il cuor suo si manifesti.
3 Impius, cum in profundum venerit peccatorum, contemnit: sed sequitur eum ignominia et opprobrium.
Quando viene un empio, viene anche lo sprezzo, E il vituperio con ignominia.
4 Aqua profunda verba ex ore viri: et torrens redundans fons sapientiæ.
Le parole della bocca dell'uomo eccellente sono acque profonde; La fonte di sapienza [è] un torrente che sgorga.
5 Accipere personam impii non est bonum, ut declines a veritate iudicii.
Egli non [è] bene d'aver riguardo alla qualità dell'empio, Per far torto al giusto nel giudicio.
6 Labia stulti miscent se rixis: et os eius iurgia provocat.
Le labbra dello stolto entrano in contesa, E la sua bocca chiama le percosse.
7 Os stulti contritio eius: et labia ipsius, ruina animæ eius.
La bocca dello stolto [è] la sua ruina, E le sue labbra [sono] il laccio dell'anima sua.
8 Verba bilinguis, quasi simplicia: et ipsa perveniunt usque ad interiora ventris. Pigrum deiicit timor: animæ autem effeminatorum esurient.
Le parole di chi va bisbigliando paiono lusinghevoli; Ma scendono fin nell'interiora del ventre.
9 Qui mollis et dissolutus est in opere suo, frater est sua opera dissipantis.
Chi si porta rimessamente nel suo lavoro, [È] fratello dell'uomo dissipatore.
10 Turris fortissima, nomen Domini: ad ipsum currit iustus, et exaltabitur.
Il Nome del Signore [è] una forte torre; Il giusto vi ricorrerà, e sarà in salvo in luogo elevato.
11 Substantia divitis urbs roboris eius, et quasi murus validus circumdans eum.
I beni del ricco [son] la sua città di fortezza, E come un alto muro alla sua immaginazione.
12 Antequam conteratur, exaltatur cor hominis: et antequam glorificetur, humiliatur.
Il cuor dell'uomo s'innalza avanti la ruina; Ma l'umiltà [va] davanti alla gloria.
13 Qui prius respondet quam audiat, stultum se esse demonstrat, et confusione dignum.
Chi fa risposta prima che abbia udito, Ciò gli [è] pazzia e vituperio.
14 Spiritus viri sustentat imbecillitatem suam: spiritum vero ad irascendum facilem quis poterit sustinere?
Lo spirito dell'uomo sostiene l'infermità di esso; Ma chi solleverà lo spirito afflitto?
15 Cor prudens possidebit scientiam: et auris sapientium quærit doctrinam.
Il cuor dell'[uomo] intendente acquista scienza; E l'orecchio de' savi cerca conoscimento.
16 Donum hominis dilatat viam eius, et ante principes spatium ei facit.
Il presente dell'uomo gli fa far largo, E lo conduce davanti a' grandi.
17 Iustus, prior est accusator sui: venit amicus eius, et investigabit eum.
Chi [è] il primo a [piatir] la sua causa ha ragione; Ma il suo compagno vien [poi], ed esamina quello [ch'egli ha detto].
18 Contradictiones comprimit sors, et inter potentes quoque diiudicat.
La sorte fa cessar le liti, E fa gli spartimenti fra i potenti.
19 Frater, qui adiuvatur a fratre, quasi civitas firma: et iudicia quasi vectes urbium.
Il fratello offeso [è più inespugnabile] che una forte città; E le contese [tra fratelli son] come le sbarre di un palazzo.
20 De fructu oris viri replebitur venter eius: et genimina labiorum ipsius saturabunt eum.
Il ventre dell'uomo sarà saziato del frutto della sua bocca; Egli sarà saziato della rendita delle sue labbra.
21 Mors, et vita in manu linguæ: qui diligunt eam, comedent fructus eius.
Morte e vita [sono] in poter della lingua; E chi l'ama mangerà del frutto di essa.
22 Qui invenit mulierem bonam, invenit bonum: et hauriet iucunditatem a Domino. Qui expellit mulierem bonam, expellit bonum: qui autem tenet adulteram, stultus est et impius.
Chi ha trovata moglie ha trovata una buona cosa, Ed ha ottenuto favor del Signore.
23 Cum obsecrationibus loquetur pauper: et dives effabitur rigide.
Il povero parla supplichevolmente; Ma il ricco risponde duramente.
24 Vir amabilis ad societatem, magis amicus erit, quam frater.
Un uomo che ha degli amici deve portarsi da amico; E vi è tale amico, che è più congiunto che un fratello.