Proverbiorum 16
1 Hominis est animam præparare: et Domini gubernare linguam.
Ko nga whakatakataka a te ngakau na te tangata; engari ko te kupu whakahoki a te arero na Ihowa.
2 Omnes viæ hominis patent oculis eius: spirituum ponderator est Dominus.
Ko nga ara katoa o te tangata he ma ki ona ake kanohi; ko Ihowa ia ki te pauna i nga wairua.
3 Revela Domino opera tua, et dirigentur cogitationes tuæ.
Utaina au mahi ki runga ki a Ihowa, a ka whakapumautia ou whakaaro.
4 Universa propter semetipsum operatus est Dominus: impium quoque ad diem malum.
He mea hanga na Ihowa nga mea katoa mo tona tutukitanga, mo tona: ae ra, ko te tangata kino hoki mo te ra o te kino.
5 Abominatio Domini est omnis arrogans: etiam si manus ad manum fuerit, non est innocens. Initium viæ bonæ, facere iustitiam: accepta est autem apud Deum magis, quam immolare hostias.
He mea whakarihariha na Ihowa te hunga ngakau whakakake katoa; ahakoa pupuri te ringa ki te ringa, e kore ia e kore te whiua.
6 Misericordia et veritate redimitur iniquitas: et in timore Domini declinatur a malo.
Ko te mahi tohu tangata me te pono hei pure mo te kino; ma te wehi hoki ki a Ihowa ka mawehe atu ai te tangata i te kino.
7 Cum placuerint Domino viæ hominis, inimicos quoque eius convertet ad pacem.
Ki te pai a Ihowa ki nga ara o te tangata, ka meinga e ia ona hoariri nei ano kia mau te rongo ki a ia.
8 Melius est parum cum iustitia, quam multi fructus cum iniquitate.
He pai ake te mea iti i runga i te tika, i nga hua maha ki te kahore he tika.
9 Cor hominis disponit viam suam: sed Domini est dirigere gressus eius.
Ko te ngakau o te tangata hei whakaaro i tona ara; ko Ihowa ia hei whakatika i tona hikoi.
10 Divinatio in labiis regis, in iudicio non errabit os eius.
He kupu atua kei nga ngutu o te kingi; e kore tona mangai e poka ke ina whakawa.
11 Pondus et statera iudicia Domini sunt: et opera eius omnes lapides sacculi.
Ko te taimaha tika, ko te pauna tika, na Ihowa; he mahi nana nga kohatu katoa o te putea.
12 Abominabiles regi qui agunt impie: quoniam iustitia firmatur solium.
He mea whakarihariha ki nga kingi te mahi i te kino; na te tika hoki i u ai te torona.
13 Voluntas regum labia iusta: qui recta loquitur, diligetur:
He mea ahuareka ki nga kingi nga ngutu tika: e aroha ana hoki ratou ki te tangata e korero tika ana.
14 Indignatio regis, nuncii mortis: et vir sapiens placabit eam.
Ko te riri o te kingi ano he karere mo te mate: engari ka whakamarietia e te tangata whakaaro nui.
15 In hilaritate vultus regis, vita: et clementia eius quasi imber serotinus.
He ora kei te marama o te mata o te kingi: a ko tana manako he rite ki te kapua o to muri ua.
16 Posside sapientiam, quia auro melior est: et acquire prudentiam, quia pretiosior est argento.
Ko te whiwhi ki te whakaaro nui, ano te pai! pai atu i te whiwhi ki te koura; ko te whiwhi hoki ki te matauranga te mea e hiahiatia nuitia atu i te hiriwa.
17 Semita iustorum declinat mala: custos animæ suæ servat viam suam.
Ko te huanui o te hunga tika he mawehe atu i te kino: ko te tangata e whai whakaaro ana ki tona ara, ka mau tona wairua.
18 Contritionem præcedit superbia: et ante ruinam exaltatur spiritus.
Haere ai te whakakake i mua o te whakangaromanga, te wairua whakapehapeha i mua i te hinganga.
19 Melius est humiliari cum mitibus, quam dividere spolia cum superbis.
Ko te ngakau whakaiti i waenga i te hunga rawakore, pai atu i te uru ki te tuwahanga taonga a te hunga whakakake.
20 Eruditus in verbo reperiet bona: et qui sperat in Domino, beatus est.
Ko te tangata e tahuri ana ki te kupu, ka kite i te pai: a ko te tangata e whakawhirinaki ana ki a Ihowa, ka hari.
21 Qui sapiens est corde, appellabitur prudens: et qui dulcis eloquio, maiora percipiet.
Ka kiia te whakaaro nui he matau; ma te reka hoki o nga ngutu ka neke ai te mohio.
22 Fons vitæ eruditio possidentis: doctrina stultorum fatuitas.
Ko te matauranga te puna o te ora mo te tangata i whiwhi ki tera; ko te ako ia mo te hunga wairangi ko to ratou wairangi ano.
23 Cor sapientis erudiet os eius: et labiis eius addet gratiam.
Ma te ngakau o te tangata whakaaro nui e tohutohu tona mangai, e apiti hoki he kupu mohio ki ona ngutu.
24 Favus mellis, composita verba: dulcedo animæ, sanitas ossium.
Ko nga kupu matareka ano kei te honikoma, he reka ki te wairua, he rongoa ki nga wheua.
25 Est via quæ videtur homini recta: et novissima eius ducunt ad mortem.
Tera he ara e tika ana ki te titiro a te tangata; ko tona mutunga ia ko nga ara ki te mate.
26 Anima laborantis laborat sibi, quia compulit eum os suum:
Ko te hiahia o te tangata e mahi ana, e mahi ana mona; no te mea e akiakina ana ia e tona mangai.
27 Vir impius fodit malum, et in labiis eius ignis ardescit.
E whakatakoto ana te tangata tikangakore i te kino, a kei ona ngutu ano he ahi e ka ana.
28 Homo perversus suscitat lites: et verbosus separat principes.
Ko ta te tangata whanoke he titaritari i te raruraru; ko ta te tangata kawekawe korero he wehewehe i nga hoa tupu.
29 Vir iniquus lactat amicum suum: et ducit eum per viam non bonam.
Whakawai ai te tangata nanakia i tona hoa, kawe ai i a ia ki te huarahi kahore i pai.
30 Qui attonitis oculis cogitat prava, mordens labia sua, perficit malum.
Ko te tangata e whakamoe ana i ona kanohi, e mea ana kia whakaaroa ai e ia nga mea whanoke; ko te tangata e kokopi ana i ona ngutu e whakatutuki ana i te kino.
31 Corona dignitatis senectus, quæ in viis iustitiæ reperietur.
He karauna kororia te mahunga hina, e ka kitea i runga i te ara o te tika.
32 Melior est patiens viro forti: et qui dominatur animo suo, expugnatore urbium.
Engari rawa te tangata manawanui i te tangata kaha, te tangata e pehia ana e ia tona wairua i te tangata i horo ai te pa.
33 Sortes mittuntur in sinum, sed a Domino temperantur.
E maka ana te rota ki roto ki te kokorutanga o te kakahu; kei a Ihowa ia te tikanga katoa.
