Proverbiorum 16
1 Hominis est animam præparare: et Domini gubernare linguam.
Omuntu ateekateeka by’ayagala okukola mu mutima gwe, Naye okuddamu kuva eri Mukama.
2 Omnes viæ hominis patent oculis eius: spirituum ponderator est Dominus.
Amakubo g’omuntu gonna gaba matuufu mu maaso ge ye, naye Mukama y’apima ebigendererwa.
3 Revela Domino opera tua, et dirigentur cogitationes tuæ.
Emirimu gyo gyonna gikwasenga Mukama, naye anaatuukirizanga entegeka zo.
4 Universa propter semetipsum operatus est Dominus: impium quoque ad diem malum.
Mukama buli kimu akikola ng’alina ekigendererwa, n’abakozi b’ebibi y’abakolera olunaku lwe batuukibwako ebizibu.
5 Abominatio Domini est omnis arrogans: etiam si manus ad manum fuerit, non est innocens. Initium viæ bonæ, facere iustitiam: accepta est autem apud Deum magis, quam immolare hostias.
Buli muntu alina omutima ogw’amalala wa muzizo eri Mukama; weewaawo talirema kubonerezebwa.
6 Misericordia et veritate redimitur iniquitas: et in timore Domini declinatur a malo.
Olw’okwagala n’olw’obwesigwa, ekibi kisasulibwa, n’okutya Mukama kuleetera omuntu okwewala okukola ebibi.
7 Cum placuerint Domino viæ hominis, inimicos quoque eius convertet ad pacem.
Amakubo g’omuntu bwe gaba gasanyusa Mukama, aleetera abalabe b’omuntu oyo okubeera naye mu mirembe.
8 Melius est parum cum iustitia, quam multi fructus cum iniquitate.
Akatono akafune mu butuukirivu, kasinga obugagga obungi obufune mu bukyamu.
9 Cor hominis disponit viam suam: sed Domini est dirigere gressus eius.
Omutima gw’omuntu guteekateeka ekkubo lye, naye Mukama y’aluŋŋamya bw’anaatambula.
10 Divinatio in labiis regis, in iudicio non errabit os eius.
Kabaka ky’ayogera kiba ng’ekiva eri Katonda, n’akamwa ke tekasaanye kwogera bitali bya bwenkanya.
11 Pondus et statera iudicia Domini sunt: et opera eius omnes lapides sacculi.
Ebipimo ne minzaani ebituufu bya Mukama, ebipimo byonna ebikozesebwa y’abikola.
12 Abominabiles regi qui agunt impie: quoniam iustitia firmatur solium.
Kya muzizo bakabaka okukola ebibi, kubanga entebe ye ey’obwakabaka enywezebwa butuukirivu.
13 Voluntas regum labia iusta: qui recta loquitur, diligetur:
Akamwa akogera eby’amazima bakabaka ke basanyukira, era baagala oyo ayogera amazima.
14 Indignatio regis, nuncii mortis: et vir sapiens placabit eam.
Obusungu bwa kabaka buli ng’ababaka abaleese okufa, omusajja ow’amagezi alibukkakkanya.
15 In hilaritate vultus regis, vita: et clementia eius quasi imber serotinus.
Kabaka bw’asanyuka kireeta obulamu; n’okuganza kwe, kuli nga ekire eky’enkuba mu biseera ebya ttoggo.
16 Posside sapientiam, quia auro melior est: et acquire prudentiam, quia pretiosior est argento.
Okufuna amagezi nga kusinga nnyo okufuna zaabu, era n’okufuna okutegeera kikira ffeeza!
17 Semita iustorum declinat mala: custos animæ suæ servat viam suam.
Ekkubo ly’abagolokofu kwe kwewala ebibi, n’oyo eyeekuuma mu kutambula kwe, awonya emmeeme ye.
18 Contritionem præcedit superbia: et ante ruinam exaltatur spiritus.
Amalala gakulembera okuzikirira, n’omwoyo ogwegulumiza gukulembera ekigwo.
19 Melius est humiliari cum mitibus, quam dividere spolia cum superbis.
Okubeera n’omwoyo ogwetoowaza era n’okubeera n’abaavu, kisinga okugabana omunyago n’ab’amalala.
20 Eruditus in verbo reperiet bona: et qui sperat in Domino, beatus est.
Oyo assaayo omwoyo ku kuyigirizibwa alikulaakulana, era alina omukisa oyo eyeesiga Mukama.
21 Qui sapiens est corde, appellabitur prudens: et qui dulcis eloquio, maiora percipiet.
Abalina emitima egy’amagezi baliyitibwa bategeevu, n’enjogera ennungi eyongera okuyamba okutegeera.
22 Fons vitæ eruditio possidentis: doctrina stultorum fatuitas.
Amagezi nsulo ya bulamu eri oyo agalina, naye obusirusiru buleetera abasirusiru okubonerezebwa.
23 Cor sapientis erudiet os eius: et labiis eius addet gratiam.
Omutima gw’omuntu ow’amagezi gumuwa enjogera ennungi, era akamwa ke kayigiriza abalala.
24 Favus mellis, composita verba: dulcedo animæ, sanitas ossium.
Ebigambo ebirungi biri ng’ebisenge by’omubisi gw’enjuki, biwoomera emmeeme, ne biwonya n’amagumba.
25 Est via quæ videtur homini recta: et novissima eius ducunt ad mortem.
Wabaawo ekkubo erirabika ng’ettuufu eri omuntu, naye ku nkomerero limutuusa mu kufa.
26 Anima laborantis laborat sibi, quia compulit eum os suum:
Okwagala okulya kuleetera omuntu okukola n’amaanyi, kubanga enjala emukubiriza okweyongera okukola.
27 Vir impius fodit malum, et in labiis eius ignis ardescit.
Omuntu omusirusiru ategeka okukola ebitali bya butuukirivu, era n’ebigambo bye, biri ng’omuliro ogwokya ennyo.
28 Homo perversus suscitat lites: et verbosus separat principes.
Omuntu omubambaavu asiikuula entalo, n’ow’olugambo ayawukanya ab’omukwano enfirabulago.
29 Vir iniquus lactat amicum suum: et ducit eum per viam non bonam.
Omuntu omukyamu asendasenda muliraanwa we n’amutwala mu kkubo eritali ttuufu.
30 Qui attonitis oculis cogitat prava, mordens labia sua, perficit malum.
Omuntu atemya ku liiso ateekateeka kwonoona, n’oyo asongoza emimwa ategeka kukola bitali birungi.
31 Corona dignitatis senectus, quæ in viis iustitiæ reperietur.
Omutwe ogw’envi ngule ya kitiibwa, gufunibwa abo abatambulira mu bulamu obutuukirivu.
32 Melior est patiens viro forti: et qui dominatur animo suo, expugnatore urbium.
Omuntu omugumiikiriza asinga omutabaazi, n’oyo afuga obusungu bwe akira awamba ekibuga.
33 Sortes mittuntur in sinum, sed a Domino temperantur.
Akalulu kayinza okukubibwa, naye okusalawo kwa byonna kuva eri Mukama.
