Proverbiorum 14
1 Sapiens mulier ædificat domum suam: insipiens extructam quoque manibus destruet.
Fanm saj la bati kay li, men fanm ensanse a demoli li ak pwòp men li.
2 Ambulans recto itinere, et timens Deum, despicitur ab eo, qui infami graditur via.
Sila ki mache nan ladwati a gen lakrent SENYÈ a; men sila ki fè chemen kwochi a meprize li.
3 In ore stulti virga superbiæ: labia autem sapientium custodiunt eos.
Nan bouch a moun sòt la, se yon baton pou do li; men lèv a saj yo va pwoteje yo.
4 Ubi non sunt boves, præsepe vacuum est: ubi autem plurimæ segetes, ibi manifesta est fortitudo bovis.
Kote nanpwen bèf, manjwa a pwòp; men se fòs a bèf la ki fè richès.
5 Testis fidelis non mentitur: profert autem mendacium dolosus testis.
Yon temwen fidèl p ap bay manti; men yon fo temwen pale manti.
6 Quærit derisor sapientiam, et non invenit: doctrina prudentium facilis.
Yon mokè chache sajès, e li pa jwenn anyen; men konesans fasil pou sila ki gen bon konprann nan.
7 Vade contra virum stultum, et nescit labia prudentiæ.
Kite prezans a yon moun ensanse, sinon ou p ap rekonèt pawòl a saj yo.
8 Sapientia callidi est intelligere viam suam: et imprudentia stultorum errans.
Sajès a moun rezonab la se pou l konprann chemen li; men betiz a moun ensanse a se desepsyon.
9 Stultus illudet peccatum, et inter iustos morabitur gratia.
Moun ensanse kontwole peche kon jwèt; men pami moun dwat yo, gen bòn volonte.
10 Cor quod novit amaritudinem animæ suæ, in gaudio eius non miscebitur extraneus.
Kè a konnen pwòp amètim ak bonè li; men ak lòt, sa p ap pataje.
11 Domus impiorum delebitur: tabernacula vero iustorum germinabunt.
Lakay mechan yo va detwi; men tant a moun dwat la va fleri.
12 Est via, quæ videtur homini iusta: novissima autem eius deducunt ad mortem.
Gen yon chemen ki sanble bon pou lòm; men fen li se chemen lanmò an.
13 Risus dolore miscebitur, et extrema gaudii luctus occupat.
Menm lè bouch ri, kè a ka gen doulè, e lajwa kon fini nan tristès.
14 Viis suis replebitur stultus, et super eum erit vir bonus.
Kè a ki pa fidèl va jwen rekonpans pou pwòp chemen li; men yon bon moun va rekonpanse pou sa li fè a.
15 Innocens credit omni verbo: astutus considerat gressus suos. Filio doloso nihil erit boni: servo autem sapienti prosperi erunt actus, et dirigetur via eius.
Moun san konprann kwè nan tout bagay; men yon nonm k ap refleshi veye pa li yo.
16 Sapiens timet, et declinat a malo: stultus transilit, et confidit.
Yon nonm saj fè atansyon pou l vire kite mal; men yon moun fou plen ògèy; li pa pè anyen.
17 Impatiens operabitur stultitiam: et vir versutus odiosus est.
Yon nonm kolerik aji nan foli, e yon nonm kokèn va rayi pa lòt yo.
18 Possidebunt parvuli stultitiam, et expectabunt astuti scientiam.
Moun san konprann yo gen foli kon eritaj; men moun rezonab lan kouwone ak konesans.
19 Iacebunt mali ante bonos: et impii ante portas iustorum.
Mal la va bese devan sa ki bon an; e mechan an devan pòtay a moun dwat la.
20 Etiam proximo suo pauper odiosus erit: amici vero divitum multi.
Malere a vin rayi menm pa vwazen li; men moun gwo kòb gen anpil zanmi.
21 Qui despicit proximum suum, peccat: qui autem miseretur pauperis, beatus erit. Qui credit in Domino, misericordiam diligit.
Sila ki meprize vwazen li fè peche; men sila ki fè gras a malere a, beni.
22 Errant qui operantur malum: misericordia et veritas præparant bona.
Èske sila ki fòmante mechanste a, pa egare? Men ladousè avèk verite se pou sa yo ki fè sa ki bon.
23 In omni opere erit abundantia: ubi autem verba sunt plurima, ibi frequenter egestas.
Nan tout travay gen pwofi; men pale anpil mennen nan povrete.
24 Corona sapientium, divitiæ eorum: fatuitas stultorum, imprudentia.
Kouwòn saj yo se richès yo; men betiz moun ensanse se foli yo.
25 Liberat animas testis fidelis: et profert mendacia versipellis.
Yon vrè temwen sove lavi a moun; men sila ki pale manti pase moun nan betiz.
26 In timore Domini fiducia fortitudinis, et filiis eius erit spes.
Nan lakrent SENYÈ a, gen gwo konfyans; e pitit li yo va jwenn sekou.
27 Timor Domini fons vitæ, ut declinent a ruina mortis.
Lakrent SENYÈ a se yon fontèn dlo lavi, pou moun ka evite pèlen lanmò yo.
28 In multitudine populi dignitas regis: et in paucitate plebis ignominia principis.
Nan fòs kantite a pèp yo se glwa a yon wa, men afè prens ki manke moun gate nèt.
29 Qui patiens est, multa gubernatur prudentia: qui autem impatiens est, exaltat stultitiam suam.
Sila ki lan nan kòlè a, gen gwo konprann; men sila ki fè fache vit, leve foli byen wo.
30 Vita carnium, sanitas cordis: putredo ossium, invidia.
Yon kè trankil se lavi pou kò a; men pasyon fè tout zo yo pouri.
31 Qui calumniatur egentem, exprobrat Factori eius: honorat autem eum, qui miseretur pauperis.
Sila ki oprime malere a ap vekse Kreyatè li; men sila ki gen bonte anvè pòv la, onore L.
32 In malitia sua expelletur impius: sperat autem iustus in morte sua.
Mechan an jete anba pa malfezans li; men moun ladwati a gen sekou lè l mouri.
33 In corde prudentis requiescit sapientia, et indoctos quosque erudiet.
Sajès se nan kè a sila ki gen bon konprann nan; menm moun ensanse yo, nan kè, yo konnen.
34 Iustitia elevat gentem: miseros autem facit populos peccatum.
Ladwati leve yon nasyon; men peche se yon gwo wont pou yon pèp.
35 Acceptus est regi minister intelligens: iracundiam eius inutilis sustinebit.
Favè a wa a se anvè sèvitè ki aji ak sajès; men kòlè li se anvè sila ki fè gwo wont.
