Lucam 24
1 Una autem Sabbati valde diluculo venerunt ad monumentum, portantes quæ paraverant, aromata:
Nggarei deka manggarelo, ma mama naa ra rendi mina maꞌameniꞌ ma bꞌuna rambe fo reu sia Yesus raten.
2 et invenerunt lapidem revolutum a monumento.
Leleꞌ ara losa naa, ma rita fatu monaeꞌ fo ara pake ꞌena neu rates a, nenelolir neu sia suuꞌ ena.
3 Et ingressæ non invenerunt corpus Domini Iesu.
Boe ma ara rates rala reu, te nda rita Yesus ao-sisin sia naa sa.
4 Et factum est, dum mente consternatæ essent de isto, ecce duo viri steterunt secus illas in veste fulgenti.
Dadꞌi ara bingun. Aiboiꞌ ma, atahori rua pake bꞌua-baꞌu makahahadꞌok, rema ririi mia bobꞌoa nara.
5 Cum timerent autem, et declinarent vultum in terram, dixerunt ad illas: Quid quæritis viventem cum mortuis?
Mama naa ra ramatau ritaꞌ mamate nara, de bꞌeꞌute losa rae a. Boe ma atahori karuaꞌ ra ratane rae, ‘Taꞌo bee de hei ima sangga atahori masodꞌaꞌ sia atahori mates ra mamana nara?
6 non est hic, sed surrexit: recordamini qualiter locutus est vobis, cum adhuc in Galilæa esset,
Yesus nda sia ia sa ena! Huu Ana nasodꞌa baliꞌ ena. Mbei ma hei liliiꞌ hendi saa fo Ana olaꞌ leleꞌ Ana feꞌe mia Galilea, do?
7 dicens: Quia oportet Filium hominis tradi in manus hominum peccatorum, et crucifigi, et die tertia resurgere.
Huu Ana nafadꞌe memaꞌ nae, dei fo ara seo hendi Atahori Matetuꞌ a neu atahori deꞌulakaꞌ ra liman. Basa ma ara mbaku risa E sia hau ngganggeꞌ a ata. Te fai katelun ma, Ana nasodꞌa baliꞌ.”
8 Et recordatæ sunt verborum eius.
Ara rena rala taꞌo naa, dei de feꞌe rasanedꞌa Yesus oꞌolan malahulun.
9 Et regressæ a monumento nunciaverunt hæc omnia illis undecim, et ceteris omnibus.
Boe ma ara bꞌaliꞌ lai-lai, fo rafadꞌe basa-bꞌasaꞌ e neu Yesus dedꞌenu kasanahulu esa nara, ma atahori laen mana tungga E.
10 Erat autem Maria Magdalene, et Ioanna, et Maria Iacobi, et ceteræ, quæ cum eis erant, quæ dicebant ad Apostolos hæc.
(Mama-mama mana reu sia rates a, naeni Yakobis maman Maria, no Maria mia kambo Magdala, ma Yohana no mama laen hira fai. Sira mana reu dui basa ia neu Yesus ana dedꞌenu nara.)
11 Et visa sunt ante illos, sicut deliramentum verba ista: et non crediderunt illis.
Te leleꞌ dedꞌenuꞌ ra rena dudꞌuit naa, ara duꞌa rae mama naa ra lelekoꞌ.
12 Petrus autem surgens cucurrit ad monumentum: et procumbens vidit linteamina sola posita, et abiit secum mirans quod factum fuerat.
Te Petrus fela de nela-nelaꞌ rates neu. Losa naa ma, ana mete rates rala neu, te nitaꞌ a temeꞌ fo ara mboti neu mamates a. Boe ma ana baliꞌ de dudꞌuꞌa nae, “Ia taꞌo bee, e?”
13 Et ecce duo ex illis ibant ipsa die in castellum, quod erat in spatio stadiorum sexaginta ab Ierusalem, nomine Emmaus.
Faiꞌ naa o, Yesus ana dedꞌenu na rua reu sia kamboꞌ esa, naran Emaus. Dꞌodꞌoon mbei ma kilo sanahulu esa mia kota Yerusalem.
14 Et ipsi loquebantur ad invicem de his omnibus, quæ acciderant.
Ara lao-laoꞌ ma ola-olaꞌ Yesus mamaten na.
15 Et factum est, dum fabularentur, et secum quærerent: et ipse Iesus appropinquans ibat cum illis:
Aiboiꞌ ma, Yesus nambariiꞌ dꞌeka-dꞌeka no ruꞌa se, ma laoꞌ naꞌabꞌue no se.
16 oculi autem illorum tenebantur ne eum agnoscerent.
Te ara nda rahine rae naa Yesus sa, huu Lamatuaꞌ tao fo ara nda rahine sa.
17 Et ait ad illos: Qui sunt hi sermones, quos confertis ad invicem ambulantes, et estis tristes?
Boe ma Yesus natane se nae, “Hei ruꞌa nggi, ola-olaꞌ saa, e?” Ara rena ma, ruꞌa se rambariiꞌ. Mata nara onaꞌ manasusaꞌ seli.
18 Et respondens unus, cui nomen Cleophas, dixit ei: Tu solus peregrinus es in Ierusalem, et non cognovisti quæ facta sunt in illa his diebus?
Basa ma, Kleopas natane E nae, “Amaꞌ ia, onaꞌ atahori feuꞌ fo nda nahine saa mana feꞌe dadꞌi sia Yerusalem, sa do?”
19 Quibus ille dixit: Quæ? Et dixerunt: De Iesu Nazareno, qui fuit vir propheta, potens in opere, et sermone coram Deo, et omni populo:
Boe ma Yesus natane nae, “Saa sia naa?” Ara rataa rae, “Te soꞌal Yesus, mana mia Nasaret a! Eni tebꞌe-tebꞌeꞌ Lamatualain mana ola-olan. Ma Lamatuaꞌ fee koasa neu E fo tao manadadꞌiꞌ mataꞌ-mataꞌ ra. Eni nanori nahine atahori. Basa atahori ra hii E, ma Lamatuaꞌ o hii E boe.
20 Et quomodo eum tradiderunt summi sacerdotes, et principes nostri in damnationem mortis, et crucifixerunt eum.
Tao-tao te, hita malangga agama Yahudi nara malangga nara ro lasi-lasi adꞌat ra toꞌu rala E. Basa ma ara fee E nisiꞌ hofernor fo hukun risa E. Boe ma ara mbaku risa E mia hau ngganggeꞌ ata.
21 Nos autem sperabamus quia ipse esset redempturus Israel: et nunc super hæc omnia, tertia dies est hodie quod hæc facta sunt.
Fefeun basa hai mimihena mae, Eni Kristus, mana nema mboꞌi hai atahori mara mia mana parenda Roma mana tuni-ndeni hai. Te hari lima faiꞌ naa, ara tao risa E ena.
22 Sed et mulieres quædam ex nostris terruerunt nos, quæ ante lucem fuerunt ad monumentum,
Aleꞌ ia hai boe bingun. Huu faꞌ ra hai mama mara rema rafadꞌe rae, fefetu anan sira reu mia rates.
23 et, non invento corpore eius, venerunt, dicentes se etiam visionem Angelorum vidisse, qui dicunt eum vivere.
Te ara dui rae, Yesus ao-sisin mopo hendi ena. Boe ma rita Lamatualain aten mia sorga, nafadꞌe se nae, Yesus nasodꞌa baliꞌ ena.
24 Et abierunt quidam ex nostris ad monumentum: et ita invenerunt sicut mulieres dixerunt, ipsum vero non invenerunt.
Rena taꞌo naa, ma hai nonoo mara hira relaꞌ rates reu. Ara o rita onaꞌ hai mama mara nefadꞌe nara boe. Ara o nda rita Yesus ao-sisin sa boe.”
25 Et ipse dixit ad eos: O stulti, et tardi corde ad credendum in omnibus, quæ locuti sunt Prophetæ!
Ruꞌa se dui basa ma, Yesus olaꞌ no se nae, Hei nggonggoa mara seli! Taꞌo bee de hei nda nau mimihere saa fo Lamatuaꞌ mana ola-ola nara rafadꞌe memaꞌ eniꞌ a fai dꞌalahulun!
26 Nonne hæc oportuit pati Christum, et ita intrare in gloriam suam?
Ara suraꞌ ena rae, Kristus naa, musi hambu doidꞌosoꞌ mataꞌ naa, dei fo Ana simbo hadꞌa-hormat ma koasa manaseliꞌ.”
27 Et incipiens a Moyse, et omnibus Prophetis, interpretabatur illis in omnibus scripturis, quæ de ipso erant.
Boe ma Yesus nanori se, basaꞌ e fo Lamatuaꞌ mana ola-ola nara suraꞌ memaꞌ soꞌal Kristus. Mulai mia Baꞌi Musa susuran, losa mana ola-olaꞌ laen ra ꞌena nara.
28 Et appropinquaverunt castello quo ibant: et ipse se finxit longius ire.
Leleꞌ ara rae losa Emaus, ma Yesus tao onaꞌ nae laoꞌ nakandoo.
29 Et coegerunt illum, dicentes: Mane nobiscum, quoniam advesperascit, et inclinata est iam dies. Et intravit cum illis.
Te ruꞌa se roꞌe rae, “Amaꞌ! tuli fo leo mo hai tetembaꞌ ia, te relo a naeꞌ a mopo ena.” Boe ma Yesus ume rala neu no se.
30 Et factum est, dum recumberet cum eis, accepit panem, et benedixit, ac fregit, et porrigebat illis.
Leleꞌ ara endoꞌ rae raa, ma Yesus haꞌi nala roti bꞌueꞌ sa, boe ma Ana hule-oꞌe noꞌe makasi mbali Lamatualain, ma Ana bibꞌibꞌi roti a. Leleꞌ Ana loo roti fee ruꞌa se,
31 Et aperti sunt oculi eorum, et cognoverunt eum: et ipse evanuit ex oculis eorum.
dei de ruꞌa se feꞌe rahine rae, naa, Yesus, te aibꞌoiꞌ ma, mopo E mia mata nara!
32 Et dixerunt ad invicem: Nonne cor nostrum ardens erat in nobis dum loqueretur in via, et aperiret nobis Scripturas?
Boe ma ruꞌa se babꞌales rae, “Waa! Leleꞌ rena Ana olaꞌ tao manggarelo mana ola-olaꞌ ra susuran faꞌ ra, hita tamedꞌa onaꞌ rala tara ramahoꞌo.”
33 Et surgentes eadem hora regressi sunt in Ierusalem: et invenerunt congregatos undecim, et eos, qui cum illis erant,
Oras naa boe, ruꞌa se fela de lao baliꞌ Yerusalem reu. Ara randaa ro Yesus ana dedꞌenun atahori ka sanahulu esaꞌ ra, ma atahori laen mana raꞌabꞌueꞌ sia naa.
34 dicentes: Quod surrexit Dominus vere, et apparuit Simoni.
Boe ma ana dedꞌenuꞌ naa ra rafadꞌe ruꞌa se rae, “Memaꞌ tebꞌe! Lamatuaꞌ Yesus nasodꞌa baliꞌ ena! Faꞌra natudꞌu Aon neu aꞌa Petrus.”
35 Et ipsi narrabant quæ gesta erant in via: et quomodo cognoverunt eum in fractione panis.
Basa ma, atahori ka ruaꞌ ra dui basa mana dadꞌiꞌ mia dalaꞌ, losa ruꞌa se rahine Yesus leleꞌ Ana bibꞌibꞌi roti.
36 Dum autem hæc loquuntur, stetit Iesus in medio eorum, et dicit eis: Pax vobis: ego sum, nolite timere.
Leleꞌ ara feꞌe ola-olaꞌ taꞌo naa aiboiꞌ ma, Yesus nambariiꞌ sia taladꞌa nara. Ana natea se nae, “Sodꞌa-moleꞌ!”
37 Conturbati vero, et conterriti, existimabant se spiritum videre.
Te, ara nggengger ma ramatau, huu rae neꞌo nitu.
38 Et dixit eis: Quid turbati estis, et cogitationes ascendunt in corda vestra?
Te Yesus olaꞌ nae, “Taꞌo bee de hei mimitau taꞌo ia? Hei nda mimihere mae, ia Au, usodꞌa baliꞌ ena sa, do?
39 Videte manus meas, et pedes, quia ego ipse sum: palpate, et videte: quia spiritus carnem, et ossa non habet, sicut me videtis habere.
Mete sobꞌa lima ma ei ngga ra. Ia Au. Loo lima mara fo nggama neuꞌ ena! Naa fo mimihere mae, ia Au, nda nitu sa. Huu nitur nda ma aoꞌ sa, te basa hei bisa mita Au ao ngga, to?!”
40 Et cum hoc dixisset, ostendit eis manus, et pedes.
Feꞌe olaꞌ naꞌo naa ma, Ana natudꞌu neu se bisu foaꞌ mana sia lima-ei nara.
41 Adhuc autem illis non credentibus, et mirantibus præ gaudio, dixit: Habetis hic aliquid, quod manducetur?
Ara ramahoꞌo seli, huu Yesus nasodꞌa baliꞌ ena. Akaꞌ ara onaꞌ mana bingun, huu nda rahine rae taꞌo bee de dadꞌi taꞌo naa sa. Boe ma Yesus natane se nae, “Hei mia saa sia ia?”
42 At illi obtulerunt ei partem piscis assi, et favum mellis.
Boe ma ara loo fee Ne uꞌu manapanggaꞌ eꞌetuꞌ sa.
43 Et cum manducasset coram eis, sumens reliquias dedit eis.
Yesus simbo nala uꞌu a, de naa mia mata nara.
44 Et dixit ad eos: Hæc sunt verba, quæ locutus sum ad vos, cum adhuc essem vobiscum, quoniam necesse est impleri omnia, quæ scripta sunt in lege Moysi, et Prophetis, et Psalmis de me.
Boe ma Ana olaꞌ nae, “Taꞌo bee? hei feꞌe misinedꞌa leleꞌ au uꞌubꞌue o nggi do? Au ufadꞌe faiꞌ naa ae, basa saa fo Lamatua mana ola-ola nara, suraꞌ soꞌal Au naa, musi dadꞌi. Naeni, mia baꞌi Musa, mia mana ola-olaꞌ laen ra, ma mia buku sosodꞌa kokoa-kikioꞌ ra.”
45 Tunc aperuit illis sensum ut intelligerent Scripturas.
Basa ma, Ana soi dudꞌuꞌa nara fo rahine tebꞌe-tebꞌeꞌ Lamatuaꞌ Susura Meumaren sosoa-ndandaan.
46 Et dixit eis: Quoniam sic scriptum est, et sic oportebat Christum pati, et resurgere a mortuis tertia die:
Ana olaꞌ seluꞌ fai nae, “Lamatualain mana ola-ola nara suraꞌ ena rae, Kristus, fo Lamatualain haitua nemaꞌ naa, musi hambu doidꞌosoꞌ mataꞌ-mataꞌ, dei fo Ana mate. Te fini esan, ma Ana nasodꞌa baliꞌ. Ara suraꞌ basa ena na!
47 et prædicari in nomine eius pœnitentiam, et remissionem peccatorum in omnes gentes, incipientibus ab Ierosolyma.
De ia na Au fee nggi koasa fo mendi Hara-lii maloleꞌ neu basa atahori, mulai mia Yerusalem ia, Mifadꞌe se mae, atahori mana nataa salan ma baliꞌ nisiꞌ Lamatualain, dei fo Lamatualain ose hendi neu basa sala nara.
48 Vos autem testes estis horum.
Hei musi dadꞌi sakasii fo dui-bꞌengga, Au hambu doidꞌosoꞌ, de mate, basa ma usodꞌa baliꞌ
49 Et ego mitto promissum Patris mei in vos. Vos autem sedete in civitate, quoadusque induamini virtute ex alto.
Dei fo Au haitua Dula-dꞌale Meumare ngga nema, fo Ama ngga helu-fuli memaꞌ ena. Te hei musi mihani sia kota Yerusalem ia, losa ama simbo mala koasa mia sorga.”
50 Eduxit autem eos foras in Bethaniam: et elevatis manibus suis benedixit eis.
Faiꞌ sa, Yesus no se kota a deaꞌ reu. Leleꞌ ara rae losa kambo Betania, Ana bꞌotiꞌ liman de olaꞌ fee se papala-babꞌanggiꞌ.
51 Et factum est, dum benediceret illis, recessit ab eis, et ferebatur in cælum.
Leleꞌ Ana feꞌe olaꞌ fee papala-babꞌanggiꞌ, ma Ana nenesoꞌuꞌ sorga neu.
52 Et ipsi adorantes regressi sunt in Ierusalem cum gaudio magno:
Basa se rita taꞌo naa, ma ara sendeꞌ lululangga nara fo beꞌutee neu E. Basa ma ara baliꞌ Yerusalem reu ro rala nemehoꞌot seli.
53 et erant semper in templo, laudantes, et benedicentes Deum. Amen.
Tungga fai ara raꞌabꞌue sia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a fo koa-kio Lamatualain. Ama Teofilus! Dudꞌui ngga losaꞌ a ia. Sodꞌa-moleꞌ, Lukas
