< Lucam 11 >
1 Et factum est: cum esset in quodam loco orans, ut cessavit, dixit unus ex discipulis eius ad eum: Domine, doce nos orare, sicut docuit et Ioannes discipulos suos.
Nabumbi busuba Yesu walikapaila kumusena umo. Mpwalapwisha, umo weshikwiya wakendi wamwambileti, “Mwami, kamutwiyishani kupaila mbuli Yohane ncalaisha beshikwiya bakendi.”
2 Et ait illis: Cum oratis, dicite: Pater, sanctificetur nomen tuum. Adveniat regnum tuum.
Yesu walabambileti, “Pakupaila kamwambangeti, “Ta, lilemekwe lina lyenu lyaswepa, Bwami bwenu bwise.
3 Panem nostrum quotidianum da nobis hodie.
Mutupenga byakulya bilayandikinga lelo, kayi ne masuba onse.
4 Et dimitte nobis peccata nostra, siquidem et ipsi dimittimus omni debenti nobis. Et ne nos inducas in tentationem.
Mutulekelele bwipishi bwetu mbuli ncotukute kulekelela bantu beshikutwipishila, Kamutatutwala mumasunko.”
5 Et ait ad illos: Quis vestrum habebit amicum, et ibit ad illum media nocte, et dicet illi: Amice, commoda mihi tres panes,
Lino walabambileti, Nomba na umbi popele pano uya kung'anda yamunendi pakati pamashiku nekwambeti, Mwana, kombwelekako shinkwa utatu,
6 quoniam amicus meus venit de via ad me, et non habeo quod ponam ante illum.
pakwinga ndapolelwa mwensu uli pabulwendo. Lino ndiya cakumupa kwambeti alye!
7 Et ille de intus respondens dicat: Noli mihi molestus esse, iam ostrium clausum est, et pueri mei mecum sunt in cubili: non possum surgere, et dare tibi.
Lino munobe akumbwila mukati eti, utanshupa! Kucishinga tulacalako kendi kayi ame nebana bakame tulono kendi. Nkandelela kupunduka kwambeti nkupe shinkwa.
8 Et si ille perseveraverit pulsans: dico vobis, etsi non dabit illi surgens eo quod amicus eius sit, propter improbitatem tamen eius surget, et dabit illi quotquot habet necessarios.
Ndamwambilingeti, nakapunduke nekumupa, kwakubula kwambeti nimunendi nsombi pakwinga lakakatili kumusenga. Nakamupe byonse mbyabula.
9 Et ego dico vobis: Petite, et dabitur vobis; quærite, et invenietis; pulsate, et aperietur vobis.
Weco ndamwambilinga, kamusengani nimukapewe, kamulangolani nimukacane kayi kamukonkoshani nibakamucalilwe.
10 Omnis enim qui petit, accipit: et qui quærit, invenit: et pulsanti aperietur.
“Pakwinga uyo weshi kusenga ukute kupewa, ne uyo weshi kulangola ukute kucana neye weshi kukonkosha nibakamucalwile.
11 Quis autem ex vobis patrem petit panem, numquid lapidem dabit illi? Aut piscem: numquid pro pisce serpentem dabit illi?
lino niyani mushali pakati penu, na mwanendi umusenga inswi, sena ngomupa injoka?
12 Aut si petierit ovum: numquid porriget illi scorpionem?
Nambi amusenga liyi, sena ngomupa kapilili?
13 Si ergo vos cum sitis mali, nostis bona data dare filiis vestris: quanto magis Pater vester de cælo dabit spiritum bonum petentibus se?
Nomba amwe, mobantu baipa, mukute kupa bana benu byaina, nomba bata ba kwilu ngabalilweconi kupa Mushimu Uswepa kuli abo balamusengenga?”
14 Et erat eiiciens dæmonium, et illud erat mutum. Et cum eiecisset dæmonium, locutus est mutus, et admiratæ sunt turbæ.
Yesu walikafunya mushimu waipa walikukanisha muntuyo kwamba. Mushimu uyo mpowalafumamo, muntuyo walatatika kwamba. Neco bantu bonse balikubapo balakankamana.
15 Quidam autem ex eis dixerunt: In Beelzebub principe dæmoniorum eiicit dæmonia.
Nsombi bambi balambeti, “Ukute kufunya mishimu yaipa pakwinga Belezebulu emwami wa mishimu yaipa, eukute kumupa ngofu.”
16 Et alii tentantes, signum de cælo quærebant ab eo.
Cindi copeleco bambi balelesha kusunka Yesu eti ababoneshe cikankamanisho ceshi cifuma kwilu.
17 Ipse autem ut vidit cogitationes eorum, dixit eis: Omne regnum in seipsum divisum desolabitur, et domus supra domum cadet.
Nsombi Yesu walenshiba miyeyo yabo, Lino walabambileti, “Bulelo bonse bwabukilana ne kutatika kulwana, bulelo ubo bukute kumwaika. Na bantu ba mukowa umo babukilana, mukowa uwo ngomwaika.
18 Si autem et Satanas in seipsum divisus est, quomodo stabit regnum eius? quia dicitis in Beelzebub me eiicere dæmonia.
Nomba na bwami bwa Satana bubukilana, nomba bwami ubo ngabuyuma econi? Amwe mulambangeti, nkute kupulisha mishimu yaipa ne ngofu sha Belezebulu.
19 Si autem ego in Beelzebub eiicio dæmonia: filii vestri in quo eiiciunt? Ideo ipsi iudices vestri erunt.
Lino na ame ndapulishinga mishimu yaipa mbuli ncobalenshinga beshikwiya benu, nomba ame ngamung'ambeconi eti ndapulishinga mishimu yaipa ne ngofu sha Belezebulu, nomba beshikwiya benu balapulishinga mishimu yaipa nengofu shabani? Palico beshikwiya benu nibakamulesheti mwalubila.
20 Porro si in digito Dei eiicio dæmonia: profecto pervenit in vos regnum Dei.
Nsombi na ame nkute kupulisha mishimu yaipa mungofu sha Lesa, ekwambeti Bwami bwa Lesa buli pakati penu.”
21 Cum fortis armatus custodit atrium suum, in pace sunt ea, quæ possidet.
Na muntu wangofu kalangilila ng'anda yakendi ne byensho, buboni bwakendi nkabwela kwibwapo.
22 Si autem fortior eo superveniens vicerit eum, universa arma eius auferet, in quibus confidebat, et spolia eius distribuet.
Nsombi umbi wapitapo ngofu na lesa, nekumukoma, ukute kumanta bibya byakendi byonse mbyacinkilamo ne kuyabanya buboni mbwalebila bantu.
23 Qui non est mecum, contra me est: et qui non colligit mecum, dispergit.
“Muntu uliyense labulunga kwikatishana nenjame nimulwani wakame, uyo labulunga kunyamfwa kubunganisha mbelele, nendi niweshi kupalanganya.”
24 Cum immundus spiritus exierit de homine, ambulat per loca inaquosa, quærens requiem: et non inveniens dicit: Revertar in domum meam unde exivi.
“Na mushimu waipa ulafumu mumuntu, ukute kuya mumalundu a kuyandaula kwakupumwinina. Nakulabulu kucanika, ukute kwambeti, nimbwelele mung'anda yakame mondalafuma.
25 Et cum venerit, invenit eam scopis mundatam, et ornatam.
Lino na ulabwelele ukute kucana ng'anda iyo yaswepa cena.
26 Tunc vadit, et assumit septem alios spiritus secum, nequiores se, et ingressi habitant ibi. Et fiunt novissima hominis illius peiora prioribus.
Lino ukute kuletelapo imbi isanu ne ibili yapitapo pali nayo, kwambeti bengile nekwikala mumuntu uyo. Neco bwikalo bwamuntu uyo bukute kwipa kupita bwakutanguna.”
27 Factum est autem, cum hæc diceret: extollens vocem quædam mulier de turba dixit illi: Beatus venter, qui te portavit, et ubera, quæ suxisti.
Yesu mpwalapwisha kwambeco mutukashi umbi mulikoto walolobesheti, walelekwa mutukashi walakusema nekukuyamwisha.
28 At ille dixit: Quinimmo beati, qui audiunt verbum Dei, et custodiunt illud.
Lino Yesu walakumbuleti, “bakute colwe abo balanyumfunga Maswi a Lesa ne kwinsa ncalambanga!”
29 Turbis autem concurrentibus cœpit dicere: Generatio hæc, generatio nequam est: signum quærit, et signum non dabitur ei, nisi signum Ionæ prophetæ.
Bantu mpobalikuya kufula, Yesu walatatika kwambeti, “Bantu bacino cindi baipa, bakute kuyanda kubona cingashilo cishikufuma kwilu, lino nteshibakacibonepo cingashilo ico, nsombi ca mushinshimi Yona.
30 Nam sicut fuit Ionas signum Ninivitis: ita erit et Filius hominis generationi isti.
Mbuli Yona ncalikuba cingashilo ku Ninive, neye Mwana Muntu nakabe cingashilo capewa kubantu ba cino cindi.
31 Regina Austri surget in iudicio cum viris generationis huius, et condemnabit illos: quia venit a finibus terræ audire sapientiam Salomonis: et ecce plus quam Salomon hic.
Pabusuba bwakubeteka mwami mutukashi wa kumbonshi kwa cishi ca Sheba nakamutoteke pakwinga walafuma kwakuma cishi kwisa akunyumfwa mano a Solomoni. Kamubonani pano mpwali wapita Solomoni
32 Viri Ninivitæ surgent in iudicio cum generatione hac, et condemnabunt illam: quia pœnitentiam egerunt ad prædicationem Ionæ, et ecce plus quam Ionas hic.
Pabusuba bwakubetekwa, bantu baku Ninive nibakapunduke pamo ne bantu bamusemano uwu, nibakabatoteke. Pakwinga balo balasanduka kufuma kubwipishi, mpwalabakambaukila Yona. Lino mpwali pano wapita Yona.”
33 Nemo lucernam accendit, et in abscondito ponit, neque sub modio: sed supra candelabrum, ut qui ingrediuntur, lumen videant.
“Kuliya muntu wela kumunika lampi ne kwisoleka nambi kwifwekelela ne nongo, nsombi ukute kwibika pelu kwambeti imunikile bonse balengilinga mung'anda.
34 Lucerna corporis tui, est oculus tuus. Si oculus tuus fuerit simplex, totum corpus tuum lucidum erit: si autem nequam fuerit, etiam corpus tuum tenebrosum erit.
Menso enu emumuni wa mubili wenu. Na menso enu ali cena. Ne mubili wonse ukute kuba mu mumuni. Nsombi na menso enu abula kuba cena, mubili wonse ukute kuba mumunshinshe.
35 Vide ergo ne lumen, quod in te est, tenebræ sint.
Lino kamucenjelani kwambeti mumuni uli muli njamwe utaba mushinshe.
36 Si ergo corpus tuum totum lucidum fuerit, non habens aliquam partem tenebrarum, erit lucidum totum, et sicut lucerna fulgoris illuminabit te.
Neco na mubili wonse kauli mumuni kwakubula mushinshe, mubili wonse ukutekuba mumuni mbuli lampi lilakumunikilinga.”
37 Et cum loqueretur, rogavit illum quidam Pharisæus ut pranderet apud se. Et ingressus recubuit.
Yesu mpwalapwisha kwamba, Mufalisi walamukuwa eti alye nendiye. Neco Yesu walaya mung'anda nekwikala kwambeti kulya.
38 Pharisæus autem cœpit intra se reputans dicere, quare non baptizatus esset ante prandium.
Mufalisi uyo walakankamana mpwalaboneti Yesu latatiki kulya katana asamba kumakasa kwelena ne myambo yabo.
39 Et ait Dominus ad illum: Nunc vos Pharisæi quod deforis est calicis, et catini, mundatis: quod autem intus est vestrum, plenum est rapina, et iniquitate.
Popelapo Mwami Yesu walamwambileti, “Lino amwe Bafalisi mukute kusuka kunsa kwambale nenkomeshi, nsombi mumyoyo yenu mwesula kulisuna ne nebukapondo.
40 Stulti! Nonne qui fecit quod deforis est, etiam id, quod deintus est, fecit?
Amwe mobantu baluya! Sena Lesa walalenga byakunsa ntendiye walalenga ne byamukati?
41 Verumtamen quod superest, date eleemosynam: et ecce omnia munda sunt vobis.
Pakupa bapenga, mubapenga bintu ibyo bili mukati munkomeshi ne mumbale, Lino byonse bintu byenu nibikabe byaswepa.”
42 Sed væ vobis Pharisæis, quia decimatis mentham, et rutam, et omne olus, et præteritis iudicium, et charitatem Dei: hæc autem oportuit facere, et illa non omittere.
“Mapensho, kuli amwe Bafalisi! Pakwinga mulabikilinga mano kwambeti mupe Lesa ca likumi pa tuntu tungana tungangana tweshikulengesha kwambeti buchisa bununkile cena. Nsombi nkamukute kwinshila bantu bintu byalulama nambi kusuna Lesa. Pakwinga bintu ibi mwelela kubinsa, kwakubula kusula nabimbi ibyo.”
43 Væ vobis Pharisæis, quia diligitis primas cathedras in synagogis, et salutationes in foro.
“Mapensho nakabe pali njamwe Bafalisi! Pakwinga mukute kusala bipuna byabulemu mumanda akupaililamo, ne kusuna kupewa mitende yabulemu mumisena yakulishilamo.”
44 Væ vobis, quia estis ut monumenta, quæ non apparent, et homines ambulantes supra, nesciunt.
“Mapensho nakabe pali njamwe bafalisi, pakwinga mulyeti manda ataboneke ngobakute kulyatapo cakubula kwinshiba.”
45 Respondens autem quidam ex legis peritis, ait illi: Magister, hæc dicens etiam contumeliam nobis facis.
Lino shikwiyisha Milawo umbi walakumbuleti, “Amwe mobeshikwiyisha pakwambeco nenjafwe mulatusampulunga.”
46 At ille ait: Et vobis legis peritis væ: quia oneratis homines oneribus, quæ portare non possunt, et ipsi uno digito vestro non tangitis sarcinas.
Yesu walambeti mapensho kuli abo beshikwiyisha Milawo pakwinga mukute kupa bantu mikuli yalema, nsombi amwe mobene nkamukumyuko nambi pang'ana.
47 Væ vobis, qui ædificatis monumenta Prophetarum: patres autem vestri occiderunt illos.
Mapensho nakbe pali njamwe, pakwinga mukute kwibaka byumbwe byaina byabashinshimi, kakuli bamashali benu ebalashina bashinshimi.
48 Profecto testificamini quod consentitis operibus patrum vestrorum: quoniam ipsi quidem eos occiderunt, vos autem ædificatis eorum sepulchra.
Lino ekwambeti ico calensa bamashali benu cilaleshengeti mukute kucisuminisha kwambeti balo balashina bashinshimi amwe mwalebaka byumbwe.
49 Propterea et sapientia Dei dixit: Mittam ad illos Prophetas, et Apostolos, et ex illis occident, et persequentur:
Weco Lesa mu mano akendi walambeti, ninkabatume bashinshimi ne batumwa, Lino nabambi pakati pabo nibakabashine kayi nabambi nibakabapenshewe.
50 ut inquiratur sanguis omnium Prophetarum, qui effusus est a constitutione mundi a generatione ista,
Nomba bantu bacino cindi nibakapewe mulandu wa bashinshimi bonse balashinwa kufuma kumatatikilo a cishi capanshi,
51 a sanguine Abel, usque ad sanguinem Zachariæ, qui periit inter altare, et ædem. Ita dico vobis, requiretur ab hac generatione.
Kutatikila kukushinwa kwa Abelo kushikila kukushinwa kwa Sakaliya, uyo walashinwa pakati pa cipaililo kayi ne Musena Uswepa wa Ng'anda yakendi Lesa. Ndamwambilingeti bantu ba musemano uwu nibakapewe mulandu palibi byonse.
52 Væ vobis legis peritis, quia tulistis clavem scientiæ, ipsi non introistis, et eos, qui introibant, prohibuistis.
“Malele kuli abo beshikwiyisha milawo! Mwalamanta maki akucalwila bantu bamano. Amwe mobene muliya kwingila, mwalakanisha abo balikuyanda kwingila.”
53 Cum autem hæc ad illos diceret, cœperunt Pharisæi, et Legisperiti graviter insistere, et os eius opprimere de multis,
Yesu mpwalafuma mung'anda umo, beshikwiyisha Milawo kayi ne Bafalisi balatatika kumutongokila ne kumwipusha mipusho ingi yapusana pusana.
54 insidiantes ei, et quærentes aliquid capere de ore eius, ut accusarent eum.
Balikuyanda kumucaninapo mulandu mumyambo yakendi.